Hikmet HACIOSMANOĞLU, Sema BAŞBAĞ, Remzi EKİNCİ

Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Yetiştirilen Bazı Pamuk (Gossypium hirsutum L.) Çeşitlerinde Lif Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi

Bu çalışma, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde farklı lokasyonlardan toplanan kütlü pamuk örneklerinin lif kalite özelliklerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Elde edilen veriler, tesadüf parselleri deneme desenine göre değerlendirilmiştir. 2018 yılında Güneydoğu Anadolu Bölgesinin farklı lokasyonlarından alınan DP 396, Lider, ST 468 çeşitlerine ait kütlü pamuklar materyal olarak kullanılmıştır. Elde edilen veriler sonucunda lokasyon, çeşit ve çeşit × lokasyon interaksiyonlarının lif inceliği, kısa lif içeriği ve lif elastikiyeti üzerine %1 düzeyinde önemli etkisinin olduğu belirlenmiştir. En yüksek çırçır randımanı, Urfa-Viranşehir lokasyonunda DP 396 (%43.55) ve ST 468 (%43.55) çeşidinde, en düşük ise Diyarbakır lokasyonunda ST 468 çeşidinde (%38.50) saptanmıştır. En uzun lifler Urfa-Viranşehir lokasyonunda Lider (29.75 mm) ve ST 468 (29.75 mm) çeşitlerinden, en kısa lifler ise Diyarbakır lokasyonunda Lider çeşidinden (27.38 mm) elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Pamuk, çırçır randımanı, yüz tohum ağırlığı, lif kalitesi

Determination of Fiber Quality Properties of Some Cotton (Gossypium hirsutum L.) Varieties Growed In the Southeastern Anatolia Region

This study was carried out to determine fiber quality characteristics of cottonseed samples collected from different locations in the Southeastern Anatolia Region. The obtained data were evaluated according to the randomized plot design. In 2018, cottonseed of DP 396, Lider, ST 468 varieties taken from different locations of the Southeastern Anatolia Region were used as material. As a result of the data obtained, it was determined that the location, genotype and genotype × location interactions had a significant effect at the level of 1% on fiber fineness, short fiber content and fiber elasticity. The highest ginning yield was found in DP 396 (43.55%) and ST 468 (43.55%) cultivars in Urfa-Viranşehir location, and the lowest in ST 468 cultivar (38.50%) in Diyarbakır location. The highest fiber length was determined in Lider (29.75 mm) and ST 468 (29.75 mm) varieties in Urfa-Viranşehir location, and the lowest fiber length was determined in Lider variety (27.38 mm) in Diyarbakır location.

Keywords:

Cotton, ginning percentage, hundred seed weight, fiber quality,

PDF

___

[1] Majumdar, G., Singh, S. B., & Shukla, S. K. 2019. Seed production, harvesting, and ginning of cotton. In K. Jabran (Ed.), Cotton production (pp. 145-174). Wiley Online Library.
[2] Munir, H., Rasul, F., Ahmad, A., Sajid, M., Ayub, S., Arif, M., ... & Khan, M.A. 2020. Diverse Uses of Cotton: From Products to Byproducts. In S. Ahmad & M. Hasanuzzaman (Eds.), Cotton production and uses (pp. 629-641). Springer, Singapore.
[3] Rehman, A., Jingdong, L., Chandio, A. A., Hussain, I., Wagan, S. A., & Memon, Q.U.A. 2019. Economic perspectives of cotton crop in Pakistan: A time series analysis (1970–2015) (Part 1). Journal of the Saudi Society of Agricultural Sciences, 18(1), 49-54.
[4] Çoban, M., Çiçek, S., Küçüktaban, F., Yazıcı, L., Çiftçi, H. 2016. Bazı Pamuk Melezlerinin Verim ve Lif Kalite Özelliklerinin İncelenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 15 (özel sayı-2): 112-117.
[5] Kothari, N., Hague, S., Hinze, L., Dever, J. 2017. Boll sampling protocols and their impact on measurements of cotton fiber quality. Industrial Crops & Products, 109: 248–254.
[6] Başbağ S. Ekinci, R. Akıncı, C. Akın, S. ve Tonçer, O. 2010. Diyarbakır ve Şanlıurfa İllerinde Pamuk Sektörü Envanterinin Hazırlanması Projesi. Karacadağ Kalkınma Ajansı Proje No.: TRC2-10-DFD-45.
[7] Sundar, K., & Udayakumar, R. 2020. Comparative evaluation of the performance of rice bran and cotton seed biodiesel blends in VCR diesel engine. Energy Reports, 6, 795-801.
[8] Özbek, N. 2011. Pamukta (Gossypium hirsutum L.) lif ve tohum özellikleri arasındaki ilişkilerin saptanması. Doktora tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Aydın. 170.
[9] Reddy, R. Y., Sarma, A.S.R., 2014. Genetic variability for yield components and fibre characters in cotton (Gossypium arboreum L.). Plant Archives Vol. 14 No. 1, 2014 pp. 417-419.
[10] Snider J.L, Collins GD, Whitaker J, Davis J.W. 2013. Quantifying Genotypic and Environmental Contributions to Yield and Fiber Quality in Georgia: Data from Seven Commercial Cultivars and 33 Yield Environments. The Journal of Cotton Science 17: 285-292.
[11] Mukoyi, F., Mubvekeri, W., Kutywayo, D., Muripira, V., Mudada, N., 2015. Development of elite medium staple cotton (G. hirsutum L.) genotypes for production in middleveld upland ecologies. African Journal of Plant Science, 9 (1): 1-7.
[12] Green CC, and Culp, T.W. 1990. Simultaneous improvements of yield, fiber quality, and yarn strength in upland cotton. Crop Sci. 30:66-69.
[13] Bradow, J.M., Davidonis, G.H. 2000. Quantitation of fiber quality and the cotton production-processing interface: A Physiologist's perspectives. The Journal of Cotton Science, 4:34-64.
[14] Dever, J.K., Gannaway, J.R., 1987. Breeding for fiber quality on the high plains of Texas. In: Brown, J.M. (Eds.) Proceedings Beltwide Cotton Conference, 4-8 January, Dallas, TX Memphis, TN, p. 111.
[15] Zülkadir, G., Bölek, Y. 2014. Bazı pamuk çeşitlerinde lif kalite özellikleri bakımından fenotipik analizi. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, 3 (1): 56-68.
[16] Akışcan, Y. 2012. Türkiye’de 1980-2009 arasında tescil edilmiş bazı pamuk çeşitlerinde lif kalite özellikleri yönünden genetik ilerlemenin belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 7 (2): 32-40.