Diyarbakır İli Tavukçuluk İşletmelerinde Oluşan Kümes Atıklarının Değerlendirmesi

Bu çalışma, Diyarbakır ilinde faaliyet gösteren tavukçuluk işletmelerinde üretim aşamasında oluşan kümes atıklarının (tavuk dışkısı + altlık malzemesi) değerlendirilme durumunun incelenmesi amacıyla yürütülmüştür. Bu amaçla, 2021 yılında Diyarbakır ili ve ilçelerinde faaliyet gösteren tavukçuluk işletmelerinde gayeli örnekleme yöntemi kullanılarak bir anket çalışması yapılmıştır. İncelenen 9 adet tavukçuluk işletmesinin 6’sı etlik piliç yetiştiriciliği, 3’ü ise yumurta üretim işletmesi olarak faaliyetini sürdürmektedir. Elde edilen sonuçlara göre, tavukçuluk işletmelerinde kümes atıklarının bekletilerek veya bekletilmeden tarlaya atıldığı, bazı tavukçuluk işletmeleri tarafından ise enerji üretimi yapan firmalara verildiği belirlenmiştir. Kümes atıklarını bekleterek tarlaya atan işletmelerin bu atıkları açıkta beklettiği tespit edilmiştir. Ankete katılan işletmelerin büyük bir kısmı atıklardan herhangi bir gelir elde etmediklerini veya elde edilen gelirin maliyeti ancak karşıladığını bildirmişlerdir. Kümes atıklarının işletme sahipleri açısından sorun teşkil etmediğini belirlenmiştir. Kümes atıklarından tavuk gübresi elde edilmesi konusunda ise, işletmelerin farklı görüşlere sahip olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

tavukçuluk işletmeleri, kümes atıkları, kümes atıklarının değerlendirilmesi

Utilization of Poultry Litter from Poultry Farms in Diyarbakır Province

This study was carried out to examine the evaluation status of poultry litter (chicken feces + litter material) formed during the production phase in poultry farms operating in Diyarbakır. For this purpose, a survey study was conducted using the purposeful sampling method in poultry farms operating in Diyarbakır province and its districts in 2021. Of the 9 poultry farms examined, 6 continue their activities as broiler poultry farms and 3 as egg production farms. According to the results obtained, it has been determined that poultry litter is applied into the field with or without waiting in poultry farms, and it is given to energy producing companies by some poultry farms. It has been determined that the farms that apply poultry litter to the field by keeping them waiting keep these litter in the open area. Most of the farms participating in the survey reported that they did not generate any income from the poultry litter or that the income obtained barely covered the cost. It has been determined that poultry litter does not pose a problem for farms owners. On the issue of obtaining chicken manure from poultry litter, it has been seen that farms have different opinions.

Keywords:

Diyarbakır poultry farms, litter, litter utilization,

PDF

___

Anonim, 2022. Türkiye İstatistik Kurumu, Resmi İnternet Sayfası. (Erişim Tarihi:20.03.2023)
Atasoy, F. 2000. Tavuk yetiştiriciliğinde altlığın kullanılması ve önemi (Derleme). Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 40(1): 90-97
Baydan, E. ve Yıldız, G. 2000. Tavuk dışkılarından kaynaklanan sorunlar ve başlıca çözüm yolları. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 40(1): 1-8.
Bolan, N. S., Szogi, A. A., Chuasavathi, T., Seshadri, B., Rothrock, M. J., and Panneerselvam, P. 2010. Uses and management of poultry litter. World's Poultry Science Journal, 66(4): 673-698.
Demir, M. S. 2020. Kümes atıklarının yanma karakterizasyonunun ve hava emisyonlarının belirlenmesi. Sakarya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 55s.
Eleroğlu, H., Yıldız, S. ve Yıldırım, A. 2013. Tavuk dışkısının çevre sorunu olmaktan çıkarılmasında uygulanan yöntemler. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, 2: 14-24.
Er, A. ve Özdemir, S. 2018. Tavuk gübresi ve tarımsal atıkların biyoyakıt karakterlerinin incelenmesi. Sakarya University Journal of Science, 22(2): 489-494.
Gençoğlan, S., ve Gençoğlan, C. 2017. Altlık materyalinin etlik piliçlerin refah ve performansı üzerine etkisi. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 5(12): 1660-1667.
İnci, H., Yiğit B., ve Karakaya, E. 2019. Bingöl ilindeki etlik piliç işletmelerinin teknik özellikleri. Akademik Ziraat Dergisi, 8(2): 265-274.
Kılıç, İ., Ve Karaman, S. 2014. Bir yumurta tavukçuluğu işletmesinin yaşam döngüsü değerlendirmesi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 27(2): 107-112.
Kütük, C. 2013. Bolu'daki tavuk dışkılarından kompost gübre olarak yararlanılması. Tavukçuluk Araştırma Dergisi, 10(1): 40-46.
Özdemir, S. ve Sezer, B. 2013. Kümes atıklarının organik gübre ve biyoyakıt olarak değerlendirilmesi. Tavukçuluk Araştırma Dergisi, 10: 20-24.
Şekeroğlu, A., Eleroğlu, H., Sarıca, M., ve Camcı, Ö. 2013. Yerde üretimde kullanılan altlık materyalleri ve altlık yönetimi. Tavukçuluk Araştırma Dergisi, 10: 25-34.
Şengül, T. ve Boyraz, Ö. F. 2019. Malatya ilindeki etlik piliç işletmelerinin teknik ve yapısal özellikleri. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 6(3): 440-446.
Taban, S., Turan, M. A., ve Katkat, A. V. 2013. Tarımda organik madde ve tavuk gübresi. Tavukçuluk Araştırma Dergisi, 10(1): 9-13.
Yenilmez, F. 2015. Tavukçuluk Atıklarından Biyogaz Üretimi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Veteriner Dergisi, 29(3): 205-212.
Yılmaz, F. ve Öztürk, F. 2015. Bolu ili tavukçuluk sektöründeki tavuk dışkısı ve kümes altlıklarının alternatif yakıt olarak çimento fabrikasında yakma işlemi ile bertarafı. 6. Ulusal Hava Kirliliği ve Kontrolü Sempozyumu, 7-9 Ekim, İzmir, s. 124-136.