Birinci Ürün Mısırda Farklı Dozlarda Fosfor Uygulamasının Tane Verimi ve Bazı Verim Unsurlarına Etkisinin Kahramanmaraş Koşullarında Araştırılması

Bu çalışma, P.31A34 hibrid mısır çeşidi birinci ürün olarak yetiştirilerek, dekara 0, 2, 4, 6, 8 ve 10 kg fosfor uygulaması yapılarak, tesadüf blokları deneme deseninde dört tekerrürlü olarak Kahramanmaraş koşullarında 2013 yılında yürütülmüştür. Araştırmada 25 kg da-1 azot sabit tutularak, farklı fosfor dozlarının mısır bitkisinin mısır bitkisinin tepe püskülü çıkış süresine, ilk koçan yüksekliğine, bitki boyuna, koçan uzunluğuna, koçan çapı, tek koçanın tane ağırlığına, % tane oranına, bin tane ağırlığına, tane verimine, tanenin % protein oranına ve % nişasta oranlarına etkisi araştırılmıştır. Uygulanan fosfor dozlarının mısır bitkisinin tepe püskülü çıkış süresi, koçan çapı, tek koçan ağırlığı ve bin tane ağırlığı üzerinde etkisinin istatistiki olarak önemli farklılıklar oluşturduğu kaydedilmiştir. İncelenen diğer özelliklerden ilk koçan yüksekliği, bitki boyu, % tane oranı, tek koçanın tane ağırlığı, tane verimi, tanenin % protein ve % nişasta içeri üzerine fosfor dozlarının etkisi önemsiz olduğu tespit edilmiştir. İstatistiki olarak önemli farklılık gösteren tepe püskülü çıkış süresinin 76-78 gün, koçan çapının 43.296-46.846 mm, tek koçan ağırlığının 168-207 g, bin tane ağırlığının 309.375-365.625 g arasında değiştiği belirlenmiştir. Uygulanan fosfor dozlarının tane verimi üzerine etkisinin önemsiz olmasına rağmen tane verimi 1027.73-1179.55 kg/da arasında kaydedilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Mısır, birinci ürün, fosfor dozları

Investigation of the Effect of Different Phosphorus Doses Application on Grain Yield and Some Yield Components for First Product Corn in Kahramanmaraş Conditions

This study, the different phosphorus doses (0, 2, 4, 6, 8, and 10 kg da-1) were examined on P.31A34 hybrid maize varieties grown as the first product, was carried out randomized complete block design with four replications in the experimental design in Kahramanmaras conditions in 2013. The effects of different phosphorus doses on tasseling period, first ear height, plant height, ear diameter, ear length, grain weight of ear, grain ratio, thousand grain weight, grain yield, protein ratio (%) and starch ratio (%) of corn investigated when 25 kg da-1 nitrogen were fixed. The effect of phosphorus dose applied on corn tasseling period, ear diameter, ear grain weight and thousand grain weight were recorded that statistically significant differences were create. Their effects on other the first ear height, plant height, grain ratio (%), ear grain weight, grain yield, protein ratio (%) and starch ratio (%) were found to be insignificant. The tasseling period, ear diameter, ear grain weight and thousand grain weight that had statistically significant differences were determined to vary between 76-78 days, 43,296-46,846 mm, 168-207 g and 309.375-365.625 g respectively. Although the effects of the applied dose of phosphorus on grain yield is insignificant grain yield was recorded between 1027.73-1179.55 kg da -1.

Keywords:

Corn, first crop, phosphorus doses,

PDF

___

Alam, M.M., Ladha, J.K. 2004. Optimizing phosphorus fertilization in an intensive vegetable-rice cropping system. Biology and Fertility of Soils 40: 277-283.
Anonim, 2013. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Toprak Bölümü.
Anonim, 2014. Kahramanmaraş Meteoroloji Bölge Müdürlüğü. Anonim, 2015. Türkiye İstatistik Kurumu.
Aydeniz, A., Brohi, A. 1991. Gübreler ve Gübreleme. Cumhuriyet Üniv,, Zir. Fak, Yay. No: 10, Ders Kitabı No: 3, Tokat.
Aydın, Y., 2011. Tokat Kazova Koşullarında Bazı At Dişi Melez Mısır Çeşitlerinin Verim ve Verim Unsurlarının Belirlenmesi. Gazi Osman Paşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Tokat.
Bukvic, G., Antunovic, M., Popovic, S., Rastija, M. 2003. Effect of P and Zn fertilisation on biomass yield and its uptake by maize lines (Zea mays L.). Plant Soil Environ., 49(11): 505-510.
Cengiz, Y., Başaran, R. 1986. Mısır Bitkisinin Ticaret Gübreleri İsteği. Toprak-Su XI. Bölge Müdürlüğü Laboratuarı Başmühendisliği Araştırmaları. Samsun, 63 s.
Cesurer, L. 1990. Çukurova Bölgesinde Sulu Koşullara Uygun Ticari Melez Mısır (Zea mays L.) Çeşitlerinde Verim ve Verime Etkili Bazı Özelliklerin Saptanması. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü. Tarla Bitkileri Anabilim Dalı. Yüksek Lisan Tezi. Adana.
Cesurer, L. 1994. Kahramanmaraş koşullarında ana ürün olarak yetiştirilebilecek yüksek verimli melez mısır çeşitleri üzerinde araştırmalar. Tarla Bitkileri Kongresi, Cilt: 1, s.267-270, İzmir.
Cesurer, L., Ülger, A.C. 1997. Farklı ekim zamanlarının bazı şeker mısırı çeşitleri üzerindeki etkisi. Türkiye II. Tarla Bitkileri Kongresi, s.134-138, Samsun.
Cesurer, L., Çölkesen, M., Dokuyucu, T., Çiçek, A. 1999. Kahramanmaraş koşullarında uygun erkenci ve yüksek verimli ikinci ürün hibrid mısır çeşitlerinin belirlenmesi. Orta Anadolu’da Hububat Tarımının Sorunları ve Çözüm Yolları Sempozyumu, 8-11 Haziran 1999, Konya, s 635- 639.
Coşkan, Y., Coşkan, A., Koşar, İ., 2014. Bazı at dişi mısır çeşitlerinin Harran Ovası ikinci ürün koşullarında adaptasyonu. Türk Tarım ve Doğa Bilim Dergisi. 1(4): 454-461.
Cahill, S., Gehl, R. J., Osmond, D., Hardy, D., 2014. Evaluation of an organic copolymer fertilizer additive on phosphorus starter fertilizer. Response by Corn. Crop Management, 12(1): 10. 1094/CM-2013-0322-01-RS.
Çölkesen, M., Öktem, A., Akıncı, C., Gül, İ., İri, R., Kaya, Y. 1997. Şanlıurfa ve Diyarbakır koşullarında farklı ekim zamanlarının bazı mısır çeşitlerinde verim ve verim komponentleri üzerine etkisi. Türkiye II. Tarla Bitkileri Kongresi, s. 139-142, Samsun.
Demiray, Y.G. 2013. Bingöl İli Ekolojik Şartlarına Uygun Tane Mısır Çeşitlerinin Belirlenmesi. B. Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Bingöl.
Dudenhoeffer, C.J., Nelson, K.A., Motavalli, P.P., Burdick, B., Dunn, D., Goyn, K.W. 2013. Utility of phosphorus enhancers and strip-tillage for corn production. Journal of Agricultural Science, 5(2): 37-46.
Gözübenli, H., Ülger, A.C. Kılınç, M., Şener, O., Karadavut, U. 1997. Hatay koşullarında ikinci ürün tarımına uygun mısır çeşitlerinin belirlenmesi. Türkiye II. Tarla Bitkileri Kongresi, 22-25 Eylül 1997 Samsun, s. 153-157.
Han, E. 2016. Giresun İli Bulancak İlçesi Ekolojik Koşullarında Bazı Mısır Çeşitlerinin Dane Verimleri ile Silaj ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Ordu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Tarla Bitkileri Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi Ordu.
Hutchinson, R.L., Sharpe, T.R., Slaghter, R. 1989. Corn Plant Population and N. Stady. Lousiona Agricultural Experiment Station (1988), pp.116-117.
İdikut, L., Tiryaki, I., Tosun, S., Celep, H. 2009. Nitrogen rate and previous crop effects on some agronomic traits of two corn (Zea mays L.) cultivars Maverik and Bora. African Journal of Biotechnology, 8(19): 4958-4963.
İdikut, L., Kara, S.N. 2011. The Effects of previous plants and nitrogen rates on second crop corn. Turkish Journal of Field Crops, 2011, 16(2): 239-244.
İdikut, L., Kara, S.N. 2013. Tane Ürün için yetiştirilen ikinci ürün mısır çeşitlerinin bazı verim öğeleri ile tane nişasta oranlarının belirlenmesi. K.S.Ü. Doğa Bilim Dergisi. 16(1): 8-15.
İdikut, L., Zulkadir, G., Yürürdurmaz, C., Çölkesen M. 2015. Yerel cin mısırı genotiplerinin kahramanmaraş koşullarında tarımsal özelliklerinin araştırılması. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Doğa Bilim Dergisi. 18(3): 1-8.
Kara, S.N. 2009. Pirinanın İkinci Ürün Mısır Bitkisinde Organik Madde Olarak Kullanılmasının Araştırılması. K.S.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Tez No: 252522. 52 s.
Kırtok, Y. 1998. Mısır Üretimi ve Kullanımı. 445 s., Adana.
Konak, C., Turgut., İ. Serter, E. 1998. Büyük Menderes Vadisi ikinci ürün koşullarında yetiştirilen melez mısır çeşitlerinin verim ve bazı agronomik özellikleri. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 11: 11-20.
Korkmaz, K. 2005. Kireçli Toprakların Fosfor Durumlarının Belirlenmesi ve Fosfor Uygulamasının Mısır Verimine Etkisi. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 126 s.
Kuşvuran, A., Nazlı, R.İ. 2014. Orta Kızılırmak Havzası ekolojik koşullarında bazı mısır (Zea mays L.) çeşitlerinin tane mısır özelliklerinin belirlenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi. Tarım Bilimleri Dergisi. 24(3): 233-240.
Lourence, R.S. 1984. Yield of Maize Phoenix and Residual Phosphorus in a Heavy Yellow Latosol in Randonia, ComunicadoTecnio, UEPAE de Porto Velho, No:28, 7pp, Brazil.
Özdemir, O. 1983. Bafra ve Çarşamba Sulu Koşullarında Mısırın Azotlu ve Fosforlu Gübre İsteği ve Olsen Fosfor Analiz Metodunun Kalibrasyonu, Samsun Bölge Toprak-Su Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları, Yayın No: 31, Samsun.
Öktem, A., Çölkesen, M. 1997. Harran Ovası II. ürün koşullarına uygun erkenci mısır (Zea mays L.) genotiplerinin ve incelenen özellikler arası ilişkilerin belirlenmesi üzerine araştırmalar. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen ve Mühendislik Dergisi, 1(1): 131-143.
Öktem, A., Toprak, A. 2013. Çukurova koşullarında bazı atdişi mısır genotiplerinin verim ve morfolojik özelliklerinin belirlenmesi. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 17(4): 15-24.
Öner, F., Aydın, İ., Gülümser, A., Mut, Z. 2011. Samsun koşullarında bazı hibrit mısır çeşitlerinin verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Türkiye 9. Tarla Bitkileri Kongresi s. 559-562, Bursa.
Ruchi, G.C. 1972. Effect of different levels of nitrogen and phosphorus on yield, soil properties, and nutrients of corns. Journal of Agronomic, 64: 136-139.
Sert, G., Kırtok, Y. 1995. Çukurova Koşullarında I. ve II. Ürün Olarak Yetiştirlen Dört Mısır (Zea mays L.) Çeşidinde Büyüme ve Gelişme ile Sıcaklık Toplamı Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı.
Serter, E. 2003. Farklı Mısır Gruplarında Büyüme Derece gün, Sıcaklık Parametreleri ve Verim Komponentlerinin Saptanması. Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü TB-DR-2003-0002, Aydın.
Steynberg, R.E., Nel, P.C., Hammes, P.S. 1989. Drought sensitivity of maize (Zea mays L.) in Relation to soil fertility and water stress during different growth stages. South African Journal of Plant and Soil, 6(2): 83-85.
Ülger, A.C., Tansı V., Sağlamtimur, T., Baytekin, H., Kılınç, M. 1992. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Ana Ürün veya İkinci Ürün Mısır ve Sorghum Tür ve Çeşitlerinin Saptanması. Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Yayın No:40, Adana.
Vartanlı, S., Emeklier, Y. 2007. Ankara koşullarında hibrid mısır çeşitlerinin verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Türkiye VII. Tarla Bitkileri Kongresi, Tahıllar, Bitki Islahı ve Biyoteknoloji, Yemeklik Tane Baklagiller, 25-27 Haziran 2007, Erzurum, s. 37-42.
Yücel, C., Ülger, A.C. 1993. Çukurova koşullarında yetiştirilen melez mısır (Zea mays L.) çeşitlerinde bazı kök özellikleri ile tane verimi ve tarımsal özellikler arasındaki ilişkilerin saptanması. Fen ve Mühendislik Dergisi, Adana, Cilt: 6.