Hayati GÖNÜLTAŞ, HALİL KIZILASLAN, Nuray KIZILASLAN

Projections of Effects of Global Warming on Rainfall Regime in Some Provinces; Ankara, Rize, Aydın and Hakkâri Provinces Example

The effects of global warming have begun to be observed in today's world. Global warming affects Turkey as it affects the other parts of the world. Climatic Elements Turkey differ from province to province as well as they are differ from region to region. In this study order to evaluate these kind of climatic changes in terms of provinces projections, for the provinces of Ankara, Rize, Aydın and Hakkari, intended to show precipitation, were prepared for 10,15,20 and 48 years of future. in order to take regional differences account the provinces were selected from different regions. According to the results of the analysis, while the average annual precipitation between 1971 and 2018 in Ankara was 408.59 mm, it was 2262.76 mm in Rize, 634.33 mm in Aydın and 746.93 mm in Hakkari. Compared to the data realized in the projections prepared for 2019-2066, it is observed that there are changes in almost every province in average annual precipitation in parallel with global warming. However, these changes do not mean excessive changes in precipitation. In this sense, the effect of global warming is not seen as excessive increases in precipitation amounts, but as irregular and dominant form of precipitation. This study is important as it sheds light on the issue of taking precautions in terms of the necessity of ensuring food safety as agricultural activities will suffer as a result of these irregular and dominant rains caused by global warming.

Küresel Isınmanın Bazı İllerde Yağış Rejimi Üzerine Etkilerinin Projeksiyonları; Ankara, Rize, Aydın ve Hakkâri İlleri Örneği

Günümüz dünyasında küresel ısınmanın etkileri görülmeye başlamıştır. Küresel ısınma dünyayı olduğu gibi Türkiye’yi de etkilemektedir. Türkiye’de bölgesel olarak çok çeşitli olarak görülen iklimsel elemanlar illere göre de farklılıklar içermektedir. Bu çalışmada bu tür iklimsel değişiklerin illere göre değerlendirilmesini teminen Ankara, Rize, Aydın, Hakkâri illeri için yağışlarla ilgili olarak 10, 15 ve 20 ve 48 yıllık geleceğe yönelik projeksiyonlar yapılmıştır. İller değişik bölgelerden seçilerek bölgesel farklılıkların da durum değerlendirilmesine konu olması hedeflenmiştir. Analiz sonuçlarına göre ise 1971 ile 2018 yılları arası Ankara ilinde yıllık ortalama yağış 408,59 mm olurken, Rize’de 2262,76 mm, Aydın 634,33 mm ve Hakkâri ili yıllık yağış ortalaması ise 746,93 mm olarak gerçekleşmiştir. 2019-2066 yılları arası için yapılan projeksiyonlarda gerçekleşen verilerle karşılaştırıldığında küresel ısınmaya paralel olarak ortalama yıllık yağışlarda hemen hemen her ilde değişikliklerin olduğu görülmektedir. Ancak bu değişiklikler yağış miktarlarında aşırı değişiklikler anlamına gelmemektedir. Bu manada küresel ısınmanın etkisi yağış miktarlarındaki aşırı artışlar olarak değil, yağışların düzensiz ve baskın şeklinde olması şeklinde görülmektedir. Küresel ısınmanın yol açtığı bu düzensiz ve baskın yağışlar neticesinde tarımsal faaliyetler zarar göreceğinden dolayı gıda güvenliğinin sağlanmasının gerekliliği açısından tedbir alınması konusuna ışık tutması yönüyle bu çalışma önem arz etmektedir.

PDF

___

Akalın M. 2014. İklim Değişikliğinin Tarım Üzerindeki Etkileri: Bu Etkileri Gidermeye Yönelik Uyum ve Azaltım Stratejileri, Hitit Ünv.SBE Dergisi Cilt 7, Sayı 2, 351-378

Altınsoy H. 2009. Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği Çalışma Grubu, İst. Anonim, 1997. Birleşmiş Milletler Çölleşme ile Mücadele Sözleşmesi- BMÇMS, Çevre Bakanlığı Yayınları. Ankara.

Anonim, 2011. https://www.yesilist.com /kuresel-isinma-asiri-yagmur-ve-sele- nasil-sebep-olabilir/ (Erişim 01.09. 2019).

Anonim, 2012a: Summary forpolicymaker In: Managing.the Risks of Extreme Events and Disasters to Advance Climate Change. A Special Report of Working Groups I and II of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Cambridge University Press, Cambridge, UK, and New York, NY, USA, pp. 3-21.

Anonim, 2012b. 4-https://www.ntv.com.tr /turkiye/karadenizin-iklimi-degisti, Zg8HPupQ0yxuTELk_njdw (Erişim 11.09.2019).

Anonim, 2014. https://www.dunyabulteni. net/genel/kuresel-isinma-yagis-rejimi- ve-sulari-etkiliyor-h297415.html. (Erişim 20.09.2019).

Anonim, 2018. http://www.hurriyet.com.tr /yagislar-kuresel-isinma. (Erişim 01.10.2019).

Anonim, 2019a, https://www.sondakika. com/haber/haber-collesme-ve-kuraklik- uyarisi-arazilerin-yuzde-47- 12152024. (Erişim 24.09.2019).

Anonim, 2019b. https://yesilgazete.org /blog/2019/09/27/iklim-degisiyor- ormanlar-goc-ediyor/Erişim 21.09.2019)

Anonim, 2019c. https://www.milligazete. com.tr /haber/2668760/kuresel-isinma- ciddi- tehlikelere-sebepolacak. (Erişim 24.09.2019)

Arıkan, Y., ve Özsoy, G., 2008. A’dan Z’ye İklim Değişikliği Başucu Rehberi, Orta ve Doğu Avrupa için Çok Geç Olmadan Harekete Geçmek İsteyenler İçin. REC Bölgesel Çevre Merkezi Ankara.

Başoğlu A, Teletar OM. 2013. İklim Değişikliği’nin Etkileri: Tarim Sektörü Üzerine Ekonometrik Bir Uygulama. KTÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 6, s.7-25.

Houghton J. 2005. Global Warming Reports on Progress in Physics, 68 1343-1403.

Kanber R, Baştuğ R, Büyüktaş D, Ünlü M, Kapur B. 2010, Küresel İklim Değişikliğinin Su Kaynakları ve Tarımsal Sulamaya Etkileri, TMMOB ZMO, Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi Bildiriler Kitabı-1, 11-15 Ocak, s.83-118, Ankara

Küçükkılavuz E. 2009, 8-Küresel Isınmanın Su Kaynakları Üzerine Etkileri: Türkiye Örneği (Yüksek Lisans Tezi), Harran Üniv., SBE İktisat ABD. 29 s. Şanlıurfa

Lal R. 2006. Enhancing Crop Yields in The Developing Countries Through Restoration of The Soil Organic Carbon Pool in Agricultural Lands. Land Degradation and Development, v.17, p.197-209.

Türkeş M. 1997. Hava ve İklim Kavramları Üzerine, TÜBİTAK Bilim ve Teknik Dergisi, 355,36-37, Ankara.

Türkeş M. 2007, Küresel İklim Değişikliği Nedir? Temel Kavramlar, Nedenleri, Gözlenen ve Öngörülen Değişiklikler, I. Türkiye İklim Değişikliği Kong.İst.

Yamanoğlu GÇ. 2006. Türkiye’de Küresel Isınmaya Yol Açan Sera Gazı Emisyonlarındaki Artış ile Mücadelede İktisadi Araçların Rolü (Y.Lisans Tezi) Sayfa 13, A.Ü., SBE, Ankara

Yönten A. 2007. Küresel Isınmanın Azaltılması Politikaları ve Stratejileri- Türkiye için bir Yaklaşım (Y. Lisans Tezi), Dokuz Eylül Ünv. SBE, Kamu Yönetimi ABD, İzmir, 45 s.