İzmir İlinde Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Ekonomik Analizi

Bu çalışmanın amacı, İzmir ilinde, Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği’ne üye süt sığırcılığıişletmelerinin ekonomik yapısını analiz etmektir. Bu amaçla, İzmir ili Ödemiş, Tire, Bayındır ve Kirazilçeleri araştırmaya dahil edilmiştir. Çalışmanın temel materyalini üreticilerden anket yoluyla eldeedilen veriler oluşturmaktadır. Veriler 2017 üretim dönemine aittir. Görüşme yapılan üretici sayısıoransal örnekleme yöntemiyle 67 olarak belirlenmiştir. Araştırma verileri analiz edilirken, işletmelerbüyüklüklerine göre, üç gruba ayrılmıştır. İşletme grupları inek sayısına göre sırasıyla, 5-14 baş, 15- 49 baş ile 50 baş üzeri olarak oluşturulmuştur. İncelenen işletmelerde işletme başına ortalama hayvansayısı 49 baş, sağılan hayvan sayısı 22 baş, inek başına günlük ortalama süt verimi 22 kg ve ortalamalaktasyon süt verimi 7.123 kg olarak belirlenmiştir. İşletmelerin toplam aktif sermayesi 373.449$olup, aktif sermaye içinde hayvan sermayesinin payı %22’dir. İşletme başına düşen toplam değişkengiderler 44.599$, sabit giderler 15.605$, üretim giderleri 60.204$ olarak saptanmıştır. Üretimgiderlerinin %74’ünü değişken giderler oluşturmaktadır. Değişken giderler içinde yem giderlerininpayı %78’dir. Brüt üretim değeri 67.211$ olarak hesaplanmıştır. Brüt üretim değerinin %61’i sütsatışından sağlanmaktadır. İşletme başına ortalama brüt kar 22.612$, net kar 7.007$ ve oransal kar%12 olarak tahmin edilmiştir. Küçük işletmelerin net ve oransal kârının negatif olduğu ortayaçıkmıştır. Sonuç olarak, araştırma bölgesinde, orta ve büyük ölçekli işletmelerin karlılık düzeyininyüksek olduğu, buna karşılık küçük işletmelerin zarar ettiği söylenebilir.

Economic Analysis of Dairy Farms in Province of Izmir

This study aimed to analyze the economic structure of dairy cattle farms, which were members of the Cattle Breeders’ Association in İzmir Province. For this purpose, Ödemiş, Tire, Bayındır and Kiraz districts of İzmir province were included in the study. The main material of the study consisted of data obtained from the farmers through the questionnaire. The data belongs to the 2017 production period. The number of farmers interviewed was determined as 67 by proportional sampling method. When the data were being analyzed, farms were evaluated in three groups depending on their size. According to farm groups, number of cows, respectively, was 5-14, 15-49 and over 50. In the farms surveyed, the average number of animals was 49 heads, the number of milked animals was 22 heads, the daily milk yield was 22 kg and the lactation yield was 7,123 kg. The total active capital of the farms was $373,449 and the share of animal capital in active capital was 22%. Total variable costs per farm were $44,599, fixed costs were $15,605 and production costs were $60,204. Variable costs constituted 74% of the production costs. The share of feed costs in variable costs was 78%. Gross production value was calculated as $67,211. The share of milk sales in gross production value was 61%. Average gross profit per farm is estimated as $22,612, net profit as $7,007 and proportional profit as 12%. It has been revealed that the net profit and proportional profit of small farms were negative. As a result, it can be said that the profitability level of medium and large-scale farms is high, whereas small scale farms meet with loses in the research region.

PDF

___

Açıl AF, Demirci R. 1984. Tarım Ekonomisi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 880, Ankara, Türkiye.
Aras A. 1988. Tarım Muhasebesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No:486, ISBN:975-483-016-9.
Altıntaş G, Akçay Y. 2007. Tokat ili Erbaa Ovasında Tarım İşletmelerinin Ekonomik Analizi ve İşletmelerin Başarısını Etkileyen Faktörlerin Ortaya Konulması. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 24(2): 33-42.
Ata N, Yılmaz H. 2015. Türkiye’de Uygulanan Hayvansal Üretimi Destekleme Politikalarının Süt Sığırcılığı İşletmelerine Yansımaları: Burdur İli Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 10(1): 44-54.
Bayramoğlu Z. 2003. Konya İli Süt Sığırcılığı Projesi (100x2) Kapsamında Yer Alan İşletmelerin Ekonomik Analizi, Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Selçuk Üniversitesi, Konya, Türkiye.
Bayramoğlu Z, Direk M. 2006. Konya ilinde Tarımsal Kalkınma Kooperatiflerinin Ortağı Olan işletmelerde Süt Sığırcılığı Faaliyetinin Ekonometrik Analizi. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20(40): 12-20.
Demir P, Aral Y, Sarıözkan S. 2014. Kars İli Süt Sığırcılık İşletmelerinin Sosyo-Ekonomik Yapısı ve Üretim Maliyetleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi Dergisi, 25(1): 1-6.
Demircan V, Binici T, Köknaroğlu H, Aktaş AR. 2006. Economic Analysis of Different Dairy Farm Sizes in Burdur Province in Turkey. Czech Journal of Animal Science, 51(1): 8-17.
Erkuş A, Turan A, Eliçin A, Tanrıvermiş H, Özçelik A, Gündoğmuş E. 1996. Tekirdağ İli Tarım işletmelerinde İthal ve Kültür Melezi Süt Sığırları ile Üretim Yapan İşletmelerde Süt Sığırcılığı Faaliyetlerinin Karşılaştırmalı Ekonomik Analizi. Türk Ziraat Yüksek Mühendisleri Birliği ve Vakfı Yayınları N0:14, Ankara, Türkiye.
Gündüz O, Dağdeviren M. 2011. Bafra İlçesinde Süt Maliyetinin Belirlenmesi ve Üretimi Etkileyen Faktörlerin Fonksiyonel Analizi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 21(2): 104-111.
Günlü A, İmik H, Tekerli M. 2001. Afyon İli Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Genel Özellikleri ile Karlılık ve Verimlilik Analizleri. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 41(1): 1-12.
GTHB, 2017. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı. Erişim: http://www.tarim.gov.tr/ sgb/Belgeler/ SagMenuVeriler/ HAYGEM.pdf [Erişim Tarihi: 07 Şubat 2017].
Hanrahan L, McHugh N, Hennessy T,.Moran B, Kearney R, Wallace M, Shalloo L. 2017. Factors Associated with Profitability in Pasture-Based Systems of Milk Production. Journal of Dairy Science, 101: 5474-5485.
İçöz Y. 2004. Bursa İli Süt Sığırcılık İşletmelerinin Karlılık ve Verimlilik Analizi, Yayın No:116, ISBN 975-407-148-9, Ankara, Türkiye.
İDSYB, 2017. İzmir Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği. Erişim: http://www.izmirbirlik.com/ [Erişim tarihi 17 Nisan 2020].
İnan İH. 1994. Tarım Ekonomisi. Hasat Yayıncılık, Genişletilmiş 3. Baskı, Tekirdağ, Türkiye
Keskin G, Dellal İ. 2011. Trakya Bölgesinde Süt Sığırcılığı Üretim Faaliyetinde Brüt Kar Analizi. Kafkas Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi Dergisi, 17(2): 177-182.
Kıral T, Kasnakoğlu H, Tatlıdil FF, Fidan H, Gündoğmuş E. 1999. Tarımsal Ürünler İçin Maliyet Hesaplama Metodolojisi ve Veri Tabanı Rehberi. Proje Raporu 1999-13, Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü Yayınları No: 37, Ankara, Türkiye.
Lapple D, Hennessy T, O’Donovan M. 2012. Extended Grazing: A Detailed Analysis of Irish Dairy Farms. Journal of Dairy Science, 95: 188-195.
Miran B. 2002. Temel İstatistik, Ege Üniversitesi Basımevi, ISBN:975-93088-0-0.
Mumba C, Samui KL, Pandey GS, Tembo G. 2012. Econometric Analysis of the Socio-Economic Factors Affecting the Profitability of Smallholder Dairy Farming in Zambia. Livestock Research for Rural Development, Article Number: 66, 24(4).
Murat H. 2011. Ege ve Orta Anadolu Bölgesi Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliğine Bağlı Süt Sığırcılık İşletmelerinin Ekonomik Analizi. Doktora tez çalışması, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
Murat H, Sakarya E. 2012. Orta Anadolu Bölgesi Damızlık Sığır Yetiştirici Birliklerine Bağlı Süt Sığırcılık İşletmelerinin Ekonomik Analizi. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi, 83(1): 5-14.
Newbold P, 1995. Statistics for Business and Economics, Prentice-Hall International, New Jersey. USA, ISBN: 013188090X.
Nizam S. 2006. Aydın İlinde Pazara Yönelik Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Verimliliklerinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın, Türkiye.
Oğuz C, Yener A. 2017. Economic Analysis of Dairy Cattle Enterprises: The Case of Konya Province. European Countryside, 9(2): 263-273.
Özsayın D. 2019. Economic Analysis of Dairy Cattle Farms in Turkey: A Case of Karacabey District. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 6(4): 759-765.
Öztürk D, Karkacıer O. 2008. Süt Sığırcılığı Yapan İşletmelerin Ekonomik Analizi (Tokat İli Yesilyurt İlçesi Örneği). Gazi Osmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 25(1): 15- 22.
Özüdoğru T. 2010. Amasya Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliğinin Yöre Çiftçilerine Ekonomik Etkilerinin Analizi. Doktora tez çalışması, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
Saner G. 1993. İzmir Yöresinde Pazara Yönelik Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Ekonomik Açıdan Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma. Doktora tez çalışması, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ege Üniversitesi, İzmir, Türkiye.
Semerci A, Parlakay O, Çelik AD. 2015. Hatay İlinde Süt Üretiminin Ekonometrik Analizi. XI. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi Bildirileri, Samsun, Türkiye, 3-5 Eylül 2014.
Singh KM, Meena MS, Bharati RC, Kumar A. 2012. An Economic Analysis of Milk Production in Bihar. Indian Journal of Animal Sciences, 82(10): 1233-1237.
Şahin K. 2001. Kayseri İlinde Süt Sığırcılığı Yapan İşletmelerin Yapısal Özellikleri ve Pazarlama Sorunları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 11(1): 79-86.
Şahin K, Gül A, Koç B, Dağıstan E. 2001. Adana İlinde Entansif Süt Sığırcılığı Üretim Ekonomisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 11(2): 19-28.
Tandoğan M. 2006. Afyon İli Süt Sığırcılığı İşletmelerinde Karlılık Analizi ile İşletmelerde Karşılaşılan Üretim ve Pazarlama Sorunları. Yüksek Lisans Tezi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kocatepe Üniversitesi, Afyon, Türkiye.
Tokmak T, Ünalan A, Çiçek R. 2011. Niğde İli Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Ekonomik Analizi. 7. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi Bildirileri, Adana, Türkiye, 14-16 Eylül 2011.
TCMB, 2020. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası. Günlük Döviz Kurları. Erişim: https://www.tcmb.gov.tr/kurlar/ kur2017_tr.html, [Erişim tarihi 14 Haziran 2020].
TUİK, 2020a. Türkiye İstatistik Kurumu. Bitkisel ve Hayvansal Üretim Değerleri. Erişim: http://www.tuik.gov.tr/ UstMenu.do?metod=temelist, [Erişim Tarihi: 26.06.2020].
TUİK, 2020b. Türkiye İstatistik Kurumu. Süt ve Süt Ürünleri Üretimi. Erişim: http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri, [Erişim Tarihi: 26.06.2020].
Uddin MM, Sultana MN, Ndambi OA, T Hemme T, Peters KJ. 2010. A Farm Economic Analysis in Different Dairy Production Systems in Bangladesh. Livestock Research for Rural Development, Article Number: 122, 22(7).
Venkatesh P, Sangeetha V. 2011. Milk Production and Resource Use Efficiency in Madurai District of Tamil Nadu: An Economic Analysis. Journal of Community Mobilization and Sustainable Development, 6(1): 25-30.
Yıldırım İ, Şahin A. 2003. Van İli Merkez İlçede Süt Sığırcılığı Yapan İşletmelerin Ekonomik Analizi. Van Ticaret Borsası Yayınları No:1, Van, Türkiye.
Yılmaz H. 2010. Süt Sığırcılığında Kooperatifler Aracılığıyla Desteklemenin Ekonomik ve Sosyal Etkileri: Adana İli Örneği. Doktora tez çalışması, Fen Bilimleri Enstitüsü, Çukurova Üniversitesi, Adana, Türkiye.