Kaz Yetiştiriciliğinde Her Yönü ile Biyogüvenlik Prosedürleri
Kaz yetiştiriciliğinde verimli ve karlı bir üretimin yapılabilmesi ancak sağlıklı sürülerin olması ile mümkündür. Her ne kadar kanatlı hayvanlar içerisinde hastalıklardan en az etkilenen tür kazlar olmasına rağmen, kazlarda ciddi kayıplara neden olan birçok bakteriyel, viral, paraziter ve mantar hastalıkları bulunmaktadır. Diğer kanatlılarda olduğu gibi kaz yetiştiriciliğinde de hastalığın tedavisi, korunmadan daha pahalıdır. Bu nedenle hastalıkların çıkmasını ve yayılmasını en aza indirmek, hastalıkların tedavisinde tasarruf sağlamak, sürü sağlığını iyileştirip-geliştirmek, hayvan ölümlerini en aza indirmek ve işletme karlılığını artırmak için biyogüvenlik prosedürlerinin uygulanması gerekmektedir. Bu biyogüvenlik prosedürleri ise rutin ve yüksek riskli olmak üzere iki şekilde yapılabilir. Rutin biyogüvenlik prosedürleri hastalık etkenlerinin işletmeye girişinin engel olunması, etkili hijyen ve sanitasyon programının uygulanması, yeterli bağışıklığın oluşturulması için etkili aşı programlarının olması, kalifiye personel ile çalışılması, sürü yönetim programının düzgün olması ile denetim ve kontrolün iyi bir şekilde yapılması ile mümkündür. Yüksek riskli biyogüvenlik prosedürleri ise şüpheli ve salgın bir hayvan hastalığı durumunda planlı ve programlı bir şekilde yapılması gereken uygulamalardır. Sonuç olarak kaz yetiştiriciliğinde biyogüvenlik prosedürleri etkili ve disiplinli bir şekilde yerine getirilirse, sağlıklı sürüler ve daha fazla kârlılık elde edileceği unutulmamalıdır.
Biosecurity Procedures with the All Aspects in Goose Breeding
Efficient and profitable production in goose breeding is possible only with healthy flocks. There are many bacterial, viral, parasitic and fungal diseases that cause serious losses in the geese, although there are species of geese that are least affected by bird in poultry. As in other poultry, the treatment of the goose is more expensive than conservation. For this reason, biosecurity procedures must be applied to minimize the emergence and spread of diseases, to save on the treatment of diseases, to improve herd health, to minimize animal deaths and to increase the profitability of the enterprise. These biosecurity procedures can be performed in two ways as routine and high risk. Routine biosecurity procedures are the prevention of the entry of disease factors into the farm, effective hygiene and sanitation program, effective immunization programs for the establishment of adequate immunity, working with qualified personnel, proper management of the herd management program and good control. High-risk biosecurity procedures are practices that should be done in a planned and scheduled manner in case of suspected and epidemic animal disease. In conclusion, if biosecurity procedures in goose breeding are performed effectively and disciplined, healthy flocks and more profitability should be taken into account.
___
- Aksoy T. 1999. Tavuk yetiştiriciliği. 3. Basım, Şahin matbaası, ISBN 975-95417-0-X, Ankara.
- AHA. 2010. Animal Health Australia. Farm biosecurity manual for the duck meat endustry. Erişim: www.farmbiosecurity.com.au, Erişim Tarihi: 25.01.2019. Australian Animal Health Council Ltd ACN 071890956. ISBN 9781876714949. Australia.
- Anonim. 2001. Global Strategy on Invasive Alien Species. McNeely JA, Mooney HA, Neville LE, Schei PJ, Waage JK. 2001. IUCN, Gland, Switzerland and Cambridge, UK.
- Anonim. 2015. Ross Broyler Cep Kitapçığı. Sağlık ve Biyogüvenlik. Erişim: http://tr.aviagen.com/assets/ Tech_Center/BB_Foreign_Language_Docs/TR_TechDocs/Ross-Broiler-Pocket-Guide-2015-TR.pdf. Erişim Tarihi: 12.03.2019.
- Anonim. 2017. Biosecurity guide for commercial poultry production in the middle east and north africa: Erişim: https://ussec.org/wp-content/uploads/2017/05/Biosecurity-Guide-ENGLISH-BR-27.pdf. Erişim tarihi: 07.02.2019.
- Anonim. 2019a. Information manual for implementing poultry biosecurity. Erişim: http://poultrybiosecurity.org/files/ Poultry-Biosecurity-Info-Manual.pdf. Erişim Tarihi: 05.03.2019.
- Anonim. 2019b. Ticari etlik ve yumurtacı kanatlı işletmelerinin biyogüvenlik talimatı. Erişim: https://kms.kaysis.gov.tr /Home/Goster/128130?AspxAutoDetectCookieSupport=1. Erişim Tarihi: 06.03.2019.
- Anonim. 2019c. Hygiene&biosecurity, echnical guide. Erişim: https://www.ltz.de/de-wAssets/docs/management-guides/en/Technical-Guides/Management-Guide-Hygiene-Biosecurity-EN.pdf. Erişim tarihi: 12.03.2019.
- Arda M. 2015. Temel Mikrobiyoloji. 5. baskı. Ankara: Medisan Yayınevi. p. 516-34
- Bagust TJ. 2019. Poultry health and disease control in developing countries. Erişim: http://www.fao.org/3/al729e/al729e00.pdf. Erişim tarihi: 05.03.2019.
- Brambell FWR. 1970. The transmission of passive immunity from mother to young. Book Reviews. p. 385. Elsevier, Amsterdam.
- Buckland R, Guy G. 2002. Goose production. FAO Animal Production and Health Paper no: 154, Italy.
- Capua I, Marangon S, Dalla Pozza M, Terregino C, Cattoli G. 2003. Avian influenza in Italy 1997-2001. Avian Dis. 47: 839-843. DOI: 10.1637/0005-2086-47.s3.839.
- Conan A, Goutard FL, Sorn S, Vong S. 2012. Biosecurity measures for backyard poultry in developing countries: a systematic review. BMC Veterinary Research. 8: 240. https://doi.org/10.1186/1746-6148-8-240.
- Dikmen S. 2011. Temel Zootekni. Petek M (Editör), Çevre ve Hastalıklara Direnç. 95-101. Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 1313, 2. Baskı. ISBN: 978-975-06-0992-3, Eskişehir.
- Elibol O. 2009. Embriyo Gelişimi ve Kuluçka. Türkoğlu M, Sarıca M. (Editör) Tavukçuluk Bilimi. Yetiştirme, Besleme, Hastalıklar. 3. Basım, Bey ofset Matbaacılık, Ankara.
- Erbaş G, Kırkan Ş, Parın U, Yüksel HT. 2017. Kanatlı yetiştiriciliğinde aşı kullanımı ve uygulamaları. Turkiye Klinikleri J Vet Sci Pharmacol Toxicol-Special Topics. 3 (3): 209-216.
- Erensayın C. 2001. Yeni Tavukçuluk Bilimi. 1. Basım, Nobel Yayın Dağıtım. ISBN: 975-591-222-3. Ankara.
- Eze CO, Chah JM, Uddin IO, Anugwa IJ, Igbokwe EM. 2017. Bio-security measures employed by poultry farmers in Enugu State Nigeria. Journal of Agricultural Extension. 21 (3): 89-104. DOI: 10.4314/jae.v21i3.9.
- Halifa M. 2008. Good biosecurity practices in nonintegrated commercial and in scavenging production system in Tanzania. FAO National Consultant Central Veterinary Laboratory P.O. Box 9254, Dar es Salaam, Tanzania.
- Improfarm. 2011. Improvement of production and management processes in agriculture through transfer innovations. National Research Institute of Animal Production. Poultry breeding technology. Training materials of Project. Leonardo da Vinci Transfer of Innovations programme, number 2011-1-PL1-LEO05-19878. Erişim: http://www.izoo.krakow.pl /improfarm/en/poultryEN.pdf. Erişim Tarihi: 19.03.2019.
- Kelly TR, Hawkins MG, Sandrock CE, Boyce WM. 2008. A review of highly pathogenic avian influenza in birds, with an emphasis on Asian H5N1 and recommendations for prevention and control. J. Avian Med. Surg. 22:1–16. DOI:10.1647/2006-036R.1.
- Kisary J, Derzsy D, Meszaros J. 1978. Attenuation of the goose Parvovirus strain B. laboratory and field trials of the attenuated mutant for vaccination against Derzsy's disease. Avian Pathology. 7: 397-406. Mutalib A. 1990. How to reduce water vaccination failures. Poultry Digest. March, 14–16.
- OIE. 1992. International Animal Health Code. Sixth Edition, ISBN 92-9044-315-4. France.
- Soyer A. 2019. İşletme Sanitasyonu. Gıda İşletmelerinde Temizlik ve Dezenfeksiyon Yöntemleri ve Uygulamaları. Erişim. https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/63205/mod_resource/content/0/GDM403%287%29%20Temizlik%20ve%20Dezenfeksiyon%20Y%C3%B6ntemleri%20%282%29.pdf. Erişim tarihi: 12.03.2019.
- Sungur H, Çöven F. 2009. Kanatlı İşletmelerinde Biyogüvenlik ve Hastalıklardan Korunma. Yumurta Üreticileri Merkez Birliği. Erişim: http://www.iconova.net/dosyalar/Biyoguvenlik_Kitap.pdf. Erişim Tarihi:07.02.2019.
- Tayar M. 2011. Hijyen ve Sanitasyon. Tayar M (Editör). Hijyen ve Sanitasyon. 2-20. Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 1346, 1. Baskı, ISBN: 978-975-06-1022-6, Eskişehir.