COVID-19 Pandemisinin Bitkisel Üretime ve Bitki Korumaya Etkileri
COVID-19 pandemi olarak ilan edildikten sonra insanoğlu için artık hiçbir şey eskisi gibi olmamıştır. Tüm dünyada COVID-19 salgını mücadelesi amacıyla uygulanan sokağa çıkma kısıtlamaları, seyahat kısıtlamaları, sınırların kapatılması, karantina önlemleri yoluyla insanların ve malzemelerin hareketlerinin kısıtlanması birçok sektörü etkilediği gibi tarımı da etkilemiştir. Pandemi ülkelerin tarımda kendine yeterlilik konusunu tekrar gözden geçirmesini sağlamış ve insan yaşamı için tarımın vazgeçilmez bir unsur olduğu bir kez daha anlaşılmıştır. Tarım, genel olarak girdi-yoğun bir sektördür. Bitki koruma ürünleri, gübre, tohum, yakıt ve işçilik bu girdilerin en önemlileri arasında yer almaktadır. Bunların birinde ya da birkaçında meydana gelebilecek aksama ürünün kalitesi ve kantitesinde azalma anlamına gelmektedir. Böyle bir sorunla karşılaşmak istemeyen ülkeler pandemi sürecinde bazı önlemler almışlar, bazılarında başarılı olmuşlar bazılarında ise alınan önlemler yetersiz kalmıştır. COVID-19 pandemisi bitkisel üretimde işgücü sıkıntısına, bitki koruma ürünlerine ulaşmada sıkıntıya, işgücü yetersizliğine, finansal sorunlar ve ekipman sıkıntısı nedeniyle bitki koruma uygulamalarının yapılmasında aksamalara sebep olmuştur. Pandemi aynı zamanda eğitim ve araştırma faaliyetlerini de etkilemiştir. Bu derleme ile biz, COVID-19 pandemisinin Türkiye’deki ve dünyadaki bitkisel üretime ve bitki korumaya olan etkilerini incelemeye çalıştık.
Impacts of COVID-19 Pandemic on Plant Production and Plant Protection
After the COVID-19 was declared as a pandemic, nothing has ever been the same for humankind. The lockdown, travel restrictions, closure of borders, and restriction of the movement of people and materials through quarantine measures applied all over the world to combat the COVID-19 pandemic affected agriculture alongside many sectors. The pandemic has made countries reconsider the issue of self-sufficiency in agriculture and it has been understood once again that agriculture is an indispensable element of human life. Agriculture is generally an input-intensive industry. Plant protection products, fertilizers, seeds, fuel, and labor are among the most important of these inputs. Failure to occur in one or more of these means a decrease in the quality and quantity of the product. Countries that do not want to face such a problem have taken some measures during the COVID-19 pandemic, some have been successful, and some have been insufficient. The COVID-19 pandemic has led to labor shortages in plant production, difficulties in accessing plant protection products, and disruptions in plant protection practices due to lack of labor force, financial problems and equipment shortages. The pandemic has also affected education and research activities. With this review, we tried to discuss the impacts of the COVID-19 pandemic on plant production and plant protection in Turkey and in the world.
___
- nonim 2020a. T.C. Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, COVID-19(SARS-CoV-2 Enfeksiyonu) Genel Bilgiler, Epidemiyoloji ve Tanı. https://covid19.saglik.gov.tr/ Eklenti/39551/0/covid19rehberigenelbilgilerepidemiyolojive tanipdf.pdf [Erişim tarihi:28.02.2022]
- Anonim 2020b. Koronavirüs Destek Paketi ve Sektörel Bazda Etkileri. https://gun.av.tr/tr/goruslerimiz/makaleler/18-mart- 2020-tarihinde-aciklanan-koronavirus-destek-paketi-ve- sektorel-bazda-etkileri [Erişim tarihi:16.04.2022]
- Anonim 2021a. Tarım Ürünleri Piyasaları, Buğday. https://arastirma.tarimorman.gov.tr/tepge/Belgeler/PDF%20 Tar%C4%B1m%20%C3%9Cr%C3%BCnleri%20Piyasalar %C4%B1/2021Ocak%20Tar%C4%B1m%20%C3%9Cr%C 3%BCnleri%20Raporu/Bu%C4%9Fday,%20Ocak%202021, %20Tar%C4%B1m%20%C3%9Cr%C3%BCnleri%20Piyas a%20Raporu.pdf [Erişim tarihi:16.04.2022]
- Anonim 2021b. Pesticide and Other Agricultural Chemicals Global Market Report 2021: COVID-19 Impact and Recovery to 2030. https://www.researchandmarkets.com/ reports/5240332/pesticide-and-other-agricultural-chemicals- global [Erişim tarihi:01.03.2022]
- Anonim 2022a. T.C. Sağlık Bakanlığı, COVID-19 Bilgilendirme Platformu. https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66300/covid-19- nedir-.html#:~:text=Yeni%20Koronavir%C3%BCs%20 Hastal%C4%B1%C4%9F%C4%B1%20(COVID%2D19,20 20’de%20tan%C4%B1mlanan%20bir%20vir%C3%BCst% C3%BCr [Erişim tarihi:28.02.2022]
- Anonim 2022b. Salgın Sonrası Gıda Tarım ve Hayvancılık, https://www.tarnet.com.tr/medya-merkezi/blog/salgin-sonrasi- gida-tarim-ve-hayvancilik/, [Erişim tarihi:20.03.2022]
- Anonim 2022c. TÜİK, Bitkisel Üretim İstatistikleri, 2020. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Bitkisel-Uretim- Istatistikleri-2020-33737 [Erişim tarihi:11.04.2022]
- Anonim 2022d. TÜİK, Bitkisel Üretim İstatistikleri, 2021. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Bitkisel-Uretim- Istatistikleri-2021-37249 [Erişim tarihi:11.04.2022]
- Arslan G. 2020. Pandeminin hatırlattıkları: eğitim, tarım ve sağlık. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(17), 47-68.
- Balcı Y, Çetin G. 2020. COVID-19 Pandemisinin Türkiye Ekonomisinde İstihdam ve Çalışma Hayatı Üzerindeki Etkileri: Sorunlar ve Çözüm Önerileri. https://www.ticaret.edu.tr/ uploads/haberler/1374/Prof.%20Dr.%20Yusuf%20Balc%C4 %B1%20&%20Dr.%20%C3%96%C4%9Fretim%20%C3% 9Cyesi%20G%C3%BCldenur%20%C3%87etin.pdf [Erişim tarihi:18.03.2022]
- Bayraktar S, Çetinkaya Ö. 2020. Salgında Ötelenenler, Covid-19 Salgınında Dünya’da ve Türkiye’de Mevsimlik Gezici ve Göçmen Tarım İşçilerine Ve Onların Çocuklarına İlişkin Gelişmeler İzleme ve Belgeleme Çalışması. Ankara: Kalkınma Atölyesi. https://www.ka.org.tr/dosyalar/file/Yayinlar/ Cocuk- Haklari/Raporlar/SALGINDA-OTELENENLER.pdf [Erişim tarihi:18.03.2022]
- Ceylan F, Özkan B. 2020. Assessing impacts of COVID-19 on Agricultural production and Food Systems in the World and in Turkey. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 19 (COVID-19 Special Issue), 472-485. https://doi.org/ 10.21547/jss.784859
- Çetin M, Yücesoy A. 2020. COVID-19 sürecinde AB ve Türkiye’nin tarım politikalarına yeniden bakış. Yeni Türkiye Dergisi, 113:175-182.
- Doğan BK, Pekasıl AN. 2021. COVID-19 pandemisi bağlamında evsizler, mevsimlik tarım işçileri, mülteci, şartlı mülteci ve geçici koruma kapsamında bulunan Suriyelilerin sorunları üzerine bir değerlendirme. Toplum ve Sosyal Hizmet, 32(1), 275-292. DOI: 10.33417/tsh.770342
- European Commission 2020. Coronavirus: Emergency Response to Support the Agriculture and Food Sectors. https://ec.europa.eu/info/sites/default/files/food-farming- fisheries/farming/documents/factsheet-covid19-agriculture- food-sectors_en.pdf [Erişim tarihi: 17.04.2022]
- Environmental Protection Agency 2020. EPA Releases Temporary Guidance on Respiratory Protection for Agricultural Pesticide Handlers During COVID-19, https://www.epa.gov/pesticides/epa-releases-temporary- guidance-respiratory-protection-agricultural-pesticide- handlers [Erişim tarihi: 18.03.2022]
- Erdoğan C. 2021. Pandemi Sonrası Yeni Nesil Tarım. Bekir Pakdemirli, H. Özkan Sivritepe, Zülfikar Bayraktar, Sefa Takmaz (Editörler). Sürdürülebilir Bitki Koruma Uygulamaları, Biyoçeşitlilik ve Öngörüler, sayfa 71-111. ISBN: 978-625-7333-72-6, 302.
- FAO, 2020. Addressing the impact of COVID-19 on the Global Action for Fall Armyworm Control. https://www.fao.org/fall- armyworm/en/ [Erişim tarihi: 01.03.2022]
- Karadağ E, Çiftçi SK, Ramazan GÖK, Ahmet SU, Kocatürk HE, Çiftçi S. 2021. Covid-19 pandemisi sürecince üniversitelerin uzaktan eğitim kapasiteleri. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 4(1), 8-22. Doi: 10.26701/uad.874799
- Kayabaşı ET. 2020. COVID-19’un Tarımsal üretime etkisi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5): 38- 45.
- Koçtürk OM, Nuhoğlu B. 2022. Covid-19 sürecinde ülkeler tarafından uygulanan ticaret politikalarının, Türkiye tarım sektörüne etkileri üzerine bir araştırma. Gümrük ve Ticaret Dergisi, 9 (27): 12-24.
- Küçükçongar M, Özdemir F, Karakurt C, Özdemir E, Önder M, Topal İ, Pekergin ZB, Öztürk E. 2021. BDUTAEM 2021. Covid-19 Salgınının Konya İlinde Tarım İşletmelerine Etkisinin İncelenmesi. Mevlana Kalkınma Ajansının Teknik Destek Projesi (TR52/19/TD/0008). https://arastirma.tarimorman.gov.tr/ bahridagdas/Lists/Haber/Attachments/236/Covid- 19%20Salg%C4%B1n%C4%B1n%C4%B1n%20Konya%20% C4%B0linde%20Tar%C4%B1m%20%C4%B0%C5%9Fletme lerine%20Etkisinin%20%C4%B0ncelenmesi.pdf [Erişim tarihi: 18.03.2022]
- Lamichhane JR, Reay-Jones FP. 2021. Impacts of COVID-19 on Global Plant Health and Crop Protection and the Resulting Effect on Global Food Security and Safety. Crop Protection, 139, 105383. https://doi.org/10.1016/j.cropro.2020.105383 Makoni M. 2020. COVID-19-hit Africa Agricultural Research Feels the Pinch. The Scientist https://www.the-scientist.com/news-opinion/in-covid-19hit- africa-agricultural-research-feels-the-pinch-67794 [Erişim tarihi:11.04.2022]
- Mano A. 2020. Update 3-Lockdown in Second Brazil Town May Affect Grain Exports, Reuters, Mart 24. https://www.reuters.com/ article/health-coronavirus-grains-logistics/update-3- lockdown-in-second-brazil-town-may-affect-grain-exports- idUSL1N2BH16D [Erişim tarihi:14.04.2022]
- Narin M. 2021. COVID-19 Genel Salgın Sürecinin Sosyoekonomik Etkileri. Hasan Çebi Bal (Editör). Covid-19 Genel Salgın Sürecinin Tarım Sektörü Üzerine Etkileri. Bölüm 4: sayfa:51-67. ISBN978-625-439-823-0 E-ISBN978- 625-439-824-7.
- Pakdemirli B, Sivritepe H. 2021. Pandemi Sonrası Yeni Nesil Tarım. Bekir Pakdemirli, H. Özkan Sivritepe, Zülfikar Bayraktar, Sefa Takmaz (Editörler). Covid-19 Pandemisinin Bitkisel Üretim Üzerine Etkileri ve Gelecek Öngörüleri, Bölüm 1: sayfa:3-34. ISBN: 978-625-7333-72-6, 302.
- Paul V, Ezekiel R, Pandey R. 2016. Sprout suppression on potato: need to look beyond CIPC for more effective and safer alternatives. Journal of food science and technology, 53 (1): 1-18. DOI 10.1007/s13197-015-1980-3
- Schmidhuber J, Pound J, Qiao B. 2020. COVID-19: Channels of Transmission to Food and Agriculture, Rome, FAO. https://doi.org/10.4060/ca8430en
- Servick K, Cho A, Couzin-Frankel J, Gulielmi G. 2020. Coronavirus disruption reverberate through research. Science, 367, 1289–1290. DOI: 10.1126/science.367. 6484.1289
- Tutar F K, Ekici M, Tutar N F. 2021. Covid-19 Pandemisinin Tarım Sektörü Açısından Değerlendirilmesi. M. Barış Aslan (Editör). Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Kongresi: Krizler, Belirsizlikler, Arayışlar. 11-13 Kasım 2021, Online. ISBN: 978-605-71072-0-6, sayfa: 102-114.
- Yıldırım AE. 2021. Koronavirus Salgınının Tarıma Etkileri Araştırması. https://www.dunya.com/kose-yazisi/ koronavirus-salgininin-tarima-etkileri-arastirmasi/623082 [Erişim tarihi: 20 Mart 2022]
- Yılmaz Ç, İşler AS. 2021. Covid-19 pandemi sürecinin fındık hasadında mevsimlik tarım işçiliğine etkisi. Journal of Society & Social Work, 32 (5). DOI: 10.33417/tsh.911561