Ayçiçeğinin Çimlenme ve Fide Gelişimi Üzerine Kuraklık ve Sıcaklık Streslerinin Etkileri

Bu çalışmada, bazı ayçiçeği çeşitlerinin çimlenme ve fide gelişim döneminde kuraklık ve düşük sıcaklık streslerine tepkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada, Sanbro MR, 63LE113, 64LL62 ve Meteor hibrit ayçiçeği çeşitleri kullanılmıştır. İki sıcaklıkta (15°C ve 25°C) polietilen glikol 6000 kullanılarak oluşturulan farklı kuraklık şiddetlerine (distile su, -1,5; -3,0; -4,5 ve -6,0 bar) maruz bırakılan çeşitlerin çimlenme yüzdesi, ortalama çimlenme süresi, kök ve sürgün uzunluğu, kök/sürgün oranı, fide yaş ve kuru ağırlığı özellikleri incelenmiştir. Araştırma sonuçları, incelenen özellikler bakımından ayçiçeği çeşitleri arasında önemli farklılıkların olduğunu göstermiştir. Artan kuraklık şiddeti çimlenme yüzdesini, kök ve sürgün uzunluğunu, fide yaş ağırlığını azaltırken, çimlenme süresini uzatmış ve fide kuru ağırlığını arttırmıştır. Ayçiçeğinde -3,0 bar kuraklık şiddetine kadar çimlenme ve fide gelişiminde önemli bir değişim belirlenmemiştir. Düşük sıcaklıkta (15°C) ayçiçeği çeşitlerinin kök/sürgün oranı artmıştır. Sanbro MR çeşidi düşük sıcaklık ve yüksek kuraklık şiddetlerinde en hızlı ve en yüksek çimlenme yüzdesi ile en yüksek fide yaş ve kuru ağırlığına sahip olmuştur. Sonuç olarak, kuraklık ve düşük sıcaklık stresinde Sanbro MR çeşidinin incelenen diğer çeşitlerden daha yüksek performans gösterdiği belirlenmiştir.

Effects of Drought and Temperature Stress on Germination and Seedling Development of Sunflower

This study was aimed to determine the responses of some sunflower hybrids to drought and low temperature stresses during germination and seedling development period. Sunflower hybrids of Sanbro MR, 63LE113, 64LL62 and Meteor were used in the study. Germination percentage, mean germination time, root and shoot length, root / shoot ratio, seedling fresh and dry weight of the sunflower hybrids were investigated at two temperatures (low 15°C and optimum 25°C) and drought stresses (distilled water, -1.5, -3.0, -4.5 and -6.0 bar) induced by polyethylene glycol 6000. The results of the research showed that there were significant differences among the sunflower hybrids in terms of the investigated characteristics. Increased drought stresses led to decreasing germination percentage, root and shoot length, seedling fresh weight, but caused a prolonged germination time and increased seedling dry weight. No significant change was observed in the germination and seedling development of the sunflower up to drought of -3,0 bar. The root / shoot ratio of sunflower hybrids increased at 15°C. The Sanbro MR had the fastest and highest germination along with the highest seedling fresh and dry weight at low temperature and higher drought stresses. It was concluded that sunflower hybrid Sanbro MR gave better performance under drought and low temperature conditions than the other hybrids.

PDF

___

Ahmad S, Ahmad R, Ashraf MY, Ashraf M, Waraich EA. 2009. Sunflower (Helianthus annuus L.) response to drought stress at germination and seedling growth stages. Pak. J. Bot., 41(2): 647-654.
Clapco S, Tabara O, Mutu A, Gisca I, Port A, Joita-Pacureanu M, Duca M. 2018. Screening of some sunflower hybrids for drought tolerance under laboratory conditions. Lucrari Stiintifice., 61(1): 205-210.
Dutta P, Bera AK. 2008. Screening of mungbean genotypes for drought tolerance. Legume Res., 31(2): 145-148.
Düzgüneş O, Kesici T, Kavuncu O, Gürbüz F. 1987. Araştırma ve Deneme Metotları(İstatistik Metodları II). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları:1021. Ders Kitabı, 295 s.
El Midaoui M, Serieys H, Griveau Y, Benbella M, Talouizte A, Berville A, Kaan F. 2003. Effects of osmotic and water stresses on root and shoot morphology and seed yield in sunflower (Helianthus annuus L.) genotypes bred for morocco or issued from introgression with H. argophyllus T. & G. and H. debilis Nutt. Helia, 26(38): 1-16. DOI: https://doi.org/10.2298/hel0338001m.
Ellis RH, Roberts EH. 1980. Towards a rational basis for testing seed quality. In: Hebblethwaite, P.D. (Ed.), Seed Production. Butterworths, London, p. 605–635.
Er C, Başalma D. 2014. Tohumluk ve Tohumculuk: Temel İlkeler ve Teknoloji. Nobel Akademik Yayıncılık. 250s.
Flagella Z, Rotunno T, Tarantino E, Caterina R, Caro A, Di Caterina R, Di Caterina A, De-Caro, A. 2002. Changes in seed yield and oil fatty acid composition of high oleic sunflower (Helianthus annuus L.) hybrids in relation to the sowing date and the water regime. Europ. J. Agron., 17: 221- 230. DOI: https://doi.org/10.1016/S1161-0301(02)00012-6.
Fulda S, Mikkat S, Stegmann H, Horn R. 2011. Physiology and proteomics of drought stress acclimation in sunflower (Helianthus annuus L.). Plant Biology, 13(4): 632-642. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1438-8677.2010.00426.x.
ISTA, 2003. International Seed Testing Association. ISTA Handbook on Seedling Evaluation, 3 rd ed.
Kaya MD, Okçu G, Atak M, Çıkılı Y, Kolsarıcı Ö. 2006. Seed treatments to overcome salt and drought stress during germination in sunflower (Helianthus annuus L.). Europ. J. Agron., 24(4): 291-295. DOI: https://doi.org/10.1016/j.eja.2005.08.001.
Khodarahmpour Z. 2011. Effect of drought stress induced by polyethylene glycol (PEG) on germination indices in corn (Zea mays L.) hybrids. Afr. J. Biotechnol., 10(79): 18222- 18227. DOI: http://dx.doi.org/10.5897/AJB11.2639.
Kolsarıcı Ö, Kaya MD, Göksoy AT, Arıoğlu H, Kulan EG, Day S. 2015. Yağlı tohumlu bitkiler üretiminde yeni arayışlar. Türkiye Ziraat Mühendisliği VIII. Teknik Kongresi Bildiriler Kitabı-1, s:401-425. 12-16 Ocak, Ankara.
Luan Z, Xiao M, Zhou D, Zhang H, Tian Y, Wu Y, Guan B, Song Y. 2014. Effects of salinity, temperature, and polyethylene glycol on the seed germination of sunflower (Helianthus annuus L.). Sci. World J., p: 9. DOI: http://dx.doi.org/ 10.1155/2014/170418
Magar MM, Parajuli A, Sah BP, Shrestha J, Sakh BM, Koirala KB, Dhital SP. 2019. Effect of PEG induced drought stress on germination and seedling traits of maize (Zea mays L.) lines. Turk. J. Agric. & Natural Sci., 6(2): 196-205. DOI: https://doi.org/10.30910/turkjans.556607.
Michel BE, Kaufmann MR. 1973. The osmotic potential of polyethylene glycol 6000. Plant Physiol., 51: 914-916. DOI: https://doi.org/10.1104/pp.51.5.914.
Miloševic, M., M. Vujakovic, and D. Karagic (2010). Vigour tests as indicators of seed viability. Genetika, 42: 103-118. DOI: https://doi.org/10.2298/GENSR1001103M.
Muscolo A, Sidari M, Anastasi U, Santonoceto C, Maggio A. 2014. Effect of PEG-induced drought stress on seed germination of four lentil genotypes. J. Plant Interac., 9(1): 354-363. DOI: https://doi.org/10.1080/17429145.2013.835880.
Sadeghian SY, Yavari N. 2004. Effect of water deficit stress on germination and early seedling growth in sugar beet. J. Agron. Crop Sci., 190(2): 138-144. DOI: https://doi.org/ 10.1111/j.1439-037X.2004.00087.x.
Saensee K, Machikowa T, Muangsan N. 2012. Comparative performance of sunflower synthetic varieties under drought stress. Int. J. Agric. Biol., 14(6): 929-934.
Şehirali, S. 1997. Tohumluk ve Teknolojisi. Fakülteler Matbaası, İstanbul. 422s.
Toscano S, Romano D, Tribulato A, Patanè C. 2017. Effects of drought stress on seed germination of ornamental sunflowers. Acta Physiol. Plant., 39(8): 184. DOI: https://doi.org/ 10.1007/s11738-017-2484-8.
TÜİK, 2019. Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik. gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr (E.T: 11.11.2019). Vassilevska-Ivanova R, Shtereva L, Kraptchev B, Karceva T. 2014. Response of sunflower (Helianthus annuus L.) genotypes to PEG-mediated water stress. Open Life Sci., 9(12): 1206-1214.DOI: https://doi.org/10.2478/s11535-014- 0355-5.