MUHAMMED KAMİL ÖDEN, İrfan ÖZER, Bilgehan HORASAN

Arıtma Çamurlarının Tarımsal Alanlarda Kullanım Örneklerinin Araştırılması

Günümüzde uygun olmayan tarım teknikleri, bilinçsiz gübre ve ilaç kullanımı ile toprak kalitesi bozulmakta, toprak organik maddesi azalmakta ve bitki gelişimi olumsuz etkilenmektedir. Toprağa katkı sağlayacak birçok yöntem arasından arıtma çamurlarının kullanımı son yıllarda tercih edilenler arasında yer almaktadır. Kentsel ve diğer atıksu arıtma tesisleri işletmelerinin kaçınılmaz yan ürünü olan arıtma çamuru, artan hacmi ve bertarafına ilişkin etkileri nedeniyle birçok ülkede çevre sorunları arasında önemli bir etken olmuştur. Çevre açısından tehlikeli olan bu arıtma çamurunu anaerobik parçalanma ile önemli ölçüde azaltılabilmektedir. Ancak yine de oluşan gazın ve son ürünlerin arıtılmaya veya stabilize edilmeye ihtiyacı vardır. Tarımda arıtma tesislerinden elde edilen çamurun kullanımı hem toprağa besin elementlerini sunması hem de bu uygulama ile atık çamurun bertaraf edilmesini sağlamaktadır. Elbette arıtma çamurlarının daha farklı birçok alan içerisinde de değerlendirilmesi mümkündür. Arıtma çamurları kirletici maddelerden temizlendikten sonra iyi bir kompost veyahut toprak geliştirme malzemesi olarak kullanılabilmektedir. Bu çalışmada arıtma çamuru ile daha önce yapılmış tarımsal uygulamalar incelenmiştir.

Investigation of Usage Samples of Treatment Sludges in Agricultural Areas

Nowadays, due to some reasons, soil quality deteriorates, soil organic matter decreases, and plant growth is adversely affected such as damaging agricultural practices, unconscious pesticide and fertilizer use. There is also treatment sludge among the methods that will contribute to the soil. Sewage sludge, the inevitable by-product of municipal and other wastewater treatment plant operations, is a key issue in many countries due to its increasing volume and the impacts associated with its disposal. This environmentally hazardous treatment sludge can be significantly reduced by anaerobic digestion. However, the resulting gas and the residues from anaerobic digestion process need to be treated or stabilized. The use of sewage sludge in agriculture will provide both soil nutrient elements and waste sludge can be disposed with this application. Definitely, it is possible to evaluate the treatment sludges in many different areas. After cleaning the sludge from contaminants, it can be used as a good compost or soil improvement material. In this study, agricultural applications with sewage sludge were investigated.

PDF

___

Ahmad T, Ahmad K, Ahad A, Alam M. 2016. Characterization of water treatment sludge and its reuse as coagulant. J Env. Man. 182: 606-611.
Akat H, Demirkan ÇG, Akat Ö, Yokaş İ. 2015. ‘Limonium sinuatum’ Yetiştiriciliğinde Farklı Ortamlara İlave Edilen Atık Su Arıtma Çamurunun Süs Bitkisi Yetiştirme Materyali Karışımı Olarak Kullanımı. Tekirdağ Zir. Fak. Derg., 12 (1): 81-90.
Akkaya GK, Sarı-Erkan H, Sekman E, Top S, Karaman H, Bilgili MS, Engin GO. 2018. Modeling and optimizing Fenton and electro-Fenton processes for dairy wastewater treatment using response surface methodology. Int J Env. Sci &Tech., 1-16.
Aksu T. 2008. Isparta Belediyesi Atık Su Arıtma Tesisinde Oluşan Çamurun Bertaraf Stratejilerinin Araştırılması, Süleyman Demirel Üniv., FBE, YL Tezi, 1-45.
Alloway B, Jackson P. 1991. The Behaviour of Heavy Metals in Sewage Sludge Avended Soils. Elsevier Science publishers B.V., United Kingdom.
Almaz C. 2017. Arıtma Çamuru Uygulamalarının Kumlu Tın Bünyeli Toprağın Ve Mısırın Ağır Metal İçeriği Üzerine Etkisi, Ege Üniversitesi, FBE, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme, YL Tezi, 30-45
Amin SK, Hamid EA, El-Sherbiny SA, Sibak HA, Abadir MF. 2018. The use of sewage sludge in the production of ceramic floor tiles. HBRC Journal, 14(3): 309-315.
Angın İ, Yağanoğlu V. 2009. Arıtma Çamurlarının Fiziksel ve Kimyasal Toprak Düzenleyicisi olarak Kullanımı. Ekoloji 19(73): 39-47.
Arıkan OA, Öztürk İ. 2008. Arıtma çamuru Kompostlaştırılmasında Organik Evsel Katı Atık İlavesinin Etkisi, İTÜ FBE, Çevre Bilimleri ve Mühendisliği Programı, İstanbul.
Arslan G, Atakol O. 2005. Şehir İçme Suyu Arıtma Tesislerinde Çamur Atıklarının Değerlendirme Yollarının Araştırılması. SÜ Fen Ed Fak Fen Derg, 25: 73- 78
Aşık BB, Katkat AV. 2004. Gıda Sanayi Arıtma Tesisi Atığının (Arıtma Çamuru) Tarımsal Alanlarda Kullanım Olanakları. Uludag Üniv Zir Fak Derg, 18(2): 59-71.
Aşır B. 2013. Arıtma Çamuru Uygulamalarının Kumlu Kil Bünyeli Toprağın Özellikleri Ve Mısır Verimi Üzerine Etkisi, Ege Üniversitesi, FBE, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme, YL Tezi, 7-26.
Bilgin N, Eyüpoğlu H, Üstün H. 2002. Biyokatıların (Arıtma Çamurlarının) Arazide Kullanımı. ASKİ Arıtma Tesisi Başkanlığı – KHGM Ankara Araştırma Enstitüsü.
Bilici İS. 2014, Konya Kulu Atıksu Arıtma Tesisinde Oluşan Çamurun Nitelikleri Ve Çamurun Bertarafında İzlenecek Yolların Araştırılması, Cumhuriyet Üniversitesi, FBE, Çevre Mühendisliği Anabilim Dalı, YL Tezi, Sivas.
De Lourdes MTM, Tyagi RD, Valero JR. 2001. Wastewater treatment sludge as a raw material for the production of bacillus thuringiensis based biopesticides. Water Research 35(16): 3807-3816.
Damar Y. 2002. Petrokimya Endüstrisinden Kaynaklanan Sülfürik Asit Atıklarının Kireçli Toprakların Islahı Amacıyla Değerlendirilmesi, Sakarya Üniversitesi, FBE, YL Tezi.
Demirkan ÇG, Akat H, Yokaş İ. 2014. Atık Su Arıtma Çamurunun Clarkia amoena (Yer Açelyası) Türünde Bitki Gelişimi ve Çiçeklenme Üzerine Etkisi. Uludag Üniv Zir Fak Derg, 2014, 28(2): 49-57.
Demirkıran GÇ. 2015. Arıtma Çamuru Uygulamalarının Bazı Ağaç Türlerindeki Etkilerinin Araştırılması, Çukurova Üniversitesi, FBE, Doktora Tezi, 9-48, Adana.
Erkan HS, Guvenc SY, Varank G, Engin GO. 2018. The investigation of chemical coagulation and electrocoagulation processes for tannery wastewater treatment using response surface methodology. Des & Water Treat, 113: 57-73.
Eryiğit E. 2018. Kentsel Arıtma Çamurunda Farmasötiklerin Araştırılması, Necmettin Erbakan Üniversitesi, FBE Çevre Mühendisliği Anabilim Dalı, YL Tezi, Konya.
Esmeray E, Atıs M. 2019. Utilization of sewage sludge, oven slag and fly ash in clay brick Production. Const & Building Materials, 194(10): 110-121.
Filibeli A. 1996. Arıtma Çamurlarının İşlenmesi, DEU Müh Fak Yayınları No:255, İzmir.
Geraldo RH, Fernandes LF, Camarini G. 2017. Water treatment sludge and rice husk ash to sustainable geopolymer production. J Clean Produc 149: 146-155.
Gusiatin ZM, Kulikowska D. 2016. Behaviors of Heavy Metals (Cd, Cu, Ni, Pb and Zn) in Soil Amended with Composts. Env Tech, 37(18): 2337–2347.
Günay Ü, Dursun Ş. 2018. Arıtma Çamuru ve Zirai Atıkların Kompostlanarak Tarım Arazilerinde Kullanımı. Ulusal Çevre Bilimleri Araştırma Dergisi, Sayı 1(1): 14-19
Gürtekin E. 2009. Ardışık Kesikli Reaktörde Süt Endüstrisi Atıksularının Biyolojik Arıtımı. S.Ü. Müh.‐Mim. Fak. Derg., 24(1): 1-6.
Kudal M, Müttüoğlu NM. 2014. Kentsel Atıksu ile Sulanan Topraklarda Bazı Verimlilik Özelliklerinin İncelenmesi. ÇOMÜ Zir Fak Derg, 2 (1): 77–81.
Metcalf L. 2003. Wastewater engineering: treatment and reuse. Book, Metcalf & Eddy Inc.
Mevzuat. 2010. Evsel Ve Kentsel Arıtma Çamurlarının Toprakta Kullanılmasına Dair Yönetmelik, Resmi Gazete Tarihi: 03.08.2010 Resmi Gazete Sayısı: 27661.
Ooi TY, Yong EL, Din MFM, Rezania S, Aminudin E, Chelliapan S, Rahman, AA, Park J. 2018. Optimization of aluminium recovery from water treatment sludge using Response Surface Methodology. J Env Man, 228, 13-19.
Öden MK, Şahinkaya S, Küçükçongar S. 2017. Pirina Kullanılarak Adsorpsiyon Prosesinde Renk Giderimi. Cumhuriyet Sci J, 38(4): 215-219.
Oden MK, Sari-Erkan H. 2018. Treatment of metal plating wastewater using iron electrode by electrocoagulation process: Optimization and process performance. Process Safety and Env Protect, 119: 207-217.
Özay C, Mammadov R. 2013. Ağır Metaller ve Süs Bitkilerinin Fitoremediasyonda Kullanılabilirliği. BAÜ Fen Bil. Enst. Dergisi, 15 (1): 67-76.
Özkan M, Yılmaz H, Çelik MA, Şengezer Ç, Erhan E, Keskinler B. 2018. Application of Bdellovibrio bacteriovorus for reducing fouling of membranes used for wastewater treatment. Turkish J Biochemistry, 43(3): 296-305.
Özön NN. 2014. Yeni Bir Atık Çamur Kurutma Sisteminin Tasarlanması Ve Arıtma Çamurlarına Uygulanması, Kocaeli Üniversitesi, FBE, Makine Eğitimi Anabilim Dalı, Doktora Tezi, 16-25.
Öztürk M. 2017. Hayvan Gübresinden Biyogaz Üretimi. Müsteşar. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Ankara: 64-68.
Özyazıcı MA, Özyazıcı G. 2012. Arıtma Çamurunun Toprağın Bazı Temel Verimlilik Parametreleri Üzerine Etkileri. Anadolu Tar Bilim. Derg., 27(2): 101-109.
Salan T. 2014. Atıksu Arıtma Çamurlarının Türkiye'deki Durumu Ve Enerji Üretiminde Değerlendirilme Olanakları, ICCI, Proceding Book, 190-195.
TBB. 2015. Türkiye Belediyeler Birliği, Atıksu Arıtma Çamurlarının İşlenmesi ve Bertarafı (El Kitabı), Ankara, 2- 10.
Teh CY, Wu TY. 2014. The potential use of natural coagulants and flocculants in the treatment of urban waters. Chem Eng Trans, 39(Special Issue): 1603-1608.
TÜİK. 2018. Türkiye İstatistik Kurumu, Çevre İstatistikleri, Erişim Tarihi: 12/12/2018, http://www.tuik.gov.tr/ PreTablo.do?alt_id=1019
Yeşil E. 2011. Atık Çamur Dezentegrasyonu Yöntemlerinin Çamur Minimizasyonu Açısından Değerlendirilmesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, FBE, Çevre Mühendisliği, YL Tezi, 5-25.
Yıldız Ş, Demir A. 2010. Biyokatıların Aerobik Stabilizasyonu. Organik Atıklardan Kompost ve Yenilenebilir Enerji Üretimi & Kompostun Kullanım Alanları Çalıştayı, ORAK 2010, Bildiriler Kitabı, 63-74, İstanbul
Wang XT, Chen YG, Jia Y. 2008. Studies on land application of sewage sludge and its limiting factors. J Haz Materials, 160(2): 554-558.