KURUM HAN İLE İMPARATOR I. NİKEPHOROS ARASINDAKİ MÜCADELELER (807-811)

Asparuh Han’ın 679 yılında kurmuş olduğu Tuna Bulgar Devleti, Bizans İmparatorluğu ile yakın siyasi ilişkilerde bulunmuştur. Bu dönemde birçok savaş yaşamış olan iki devletin siyasi tarihlerinde Kurum Han ve İmparator Nikephoros arasındaki mücadele son derece önemlidir. İki hükümdar da aynı tarihlerde (802 ve 803) devletlerinde iktidara gelmişlerdir. Kurum Han’ın Tuna Bulgar Devleti tahtına nasıl oturduğu tartışmalı iken İmparatorun yönetimi devralması bir saray darbesi ile gerçekleşmiştir. İki savaşçı lider şartlar elverişli hale geldiğinde mücadeleye girişmişlerdir. 807 yılında başlayan Bulgar-Bizans çatışması 811 yılında İmparator Nikephoros’ un savaş meydanında ölümü ile farklı bir döneme girmiş ancak 813 yılında da Kurum Han ölünce Bulgarlar bu zaferden yeteri kadar fayda sağlayamamıştır. Çalışmamızda Kurum Han’ın ve İmparator Nikephoros’ un iktidara gelişleri sonrası gerçekleştirmiş oldukları mücadeleler konu edilmiştir. Özellikle 811 Seferi ve bu seferin öncesindeki Tuna Bulgar Devleti ve Bizans İmparatorluğu siyasi durumları konu edilmiştir İmparator Nikephoros’ un 811 yılında ölümü ile Kurum Han ve İmparator Nikephoros arasındaki mücadele sona ermiştir.

Anahtar Kelimeler:

Bulgar, Bizans, Serdika, Kurum, Nikephoros

The Struggles Between Kurum Han and Emperor Nikephoros I: 807-811

The Danube Bulgarian State, founded by Asparuh Khan in 679, had close political relations with the Byzantine Empire. The struggle between Kurum Han and Emperor Nikephoros is extremely important in the political history of the two states, which experienced many wars in this period. Both rulers came to rule in their states (802 and 803) on the same dates. While it is controversial how Kurum Khan came to the throne of the Danube Bulgarian State, the Emperor's takeover of the administration was realized with a palace coup. The two warrior leaders entered the fight when conditions became favourable. The Bulgarian-Byzantine conflict, which started in 807, entered a different period with the death of Emperor Nikephoros on the battlefield in 811, but when Kurum Han died in 813, the Bulgarians could not benefit enough from this victory. In our study, the struggles of Kurum Han and Emperor Nikephoros after they came to power are discussed. Especially the 811 Campaign and the political situations of the Danube Bulgarian State and the Byzantine Empire before this expedition were discussed. With the death of Emperor Nikephoros in 811, the struggle between Kurum Han and Emperor Nikephoros came to an end.

Keywords:

Bulgar, Bizans, Serdika, Kurum, Nikephoros,

PDF

___

Ahmetbeyoğlu, Ali, “Bulgar Hakanları Listesi”, Tarih Enstitüsü Dergisi, Sayı. 14, 1994, s. 1-8.
Ahmetbeyoğlu, Ali, “Kurum Han”, Türk Dünyası Araştırmaları, Sayı. 25, 1989, s. 44-48.
Avcı, Casim, İslam-Bizans İlişikleri 610,847, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2020.
Chary, Frederick. B, The History of Bulgaria, Greenwood, California 2011.
Crampton, R. J., A Conscise History of Bulgaria, Cambridge University Press, Cambridge 2005.
Feher, Geza, Bulgar Türkleri Tarihi, Türk Tarih Kurum Yayınları, Ankara 1984.
Fine, John, The Early Medieval Balkans, The University of Michigan Press, USA 2000.
Forbes, Neville, The Balkans: The History of Bulgaria and Serbia, Clerandon Press, Oxford 1915.
Güneş, Cüneyt, Bizans İmparatorluğu Kurumları ve Unvanları (IX. ve XI. Yüzyıllar), Selenge Yayınevi, İstanbul 2022.
Haldon, John, Byzantium at War AD 600-1453, Routledge, New York 2002.
Hupchick, P. Denis, The Bulgarian-Byzantine Wars for Early Medieval Balkan Hegemony, Palgrave Macmillan, USA 2017.
Jenkins, Romilly, Byzantium The İmperial Centuries AD 610-1071, Barnes&Noble Books, New York 1993.
Kafesoğlu, İbrahim, Bulgarların Kökeni, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Ankara 1985.
Karatay Osman, “Kuber Han’ın Göçü ve Türk İsimli Sırp Kralları”, Bilig, Sayı. 18, Yaz 2001. s. 27-47.
Karatay Osman, Bulgarlar, Ötüken Neşriyat, İstanbul, 2018.
Karatay Osman, “Tuna Bulgarları”, Doğu Avrupa Türk Tarihi, Ed. Osman Karatay, Serkan Acar, Kitabevi Yayınları, İstanbul 2013.
Kardaras, Georgios, Byzantium and the Avars, 6th-9th Cenntury AD Political, Diplomatic and Cultural Relations, Brill, Leiden-Boston 2010.
Kayapınar, Ayşe, “Bulgarların Balkanlara Göçü ve Tuna Bulgar Devleti”, Balkanlar El Kitabı, ed. Osman Karatay- Bilgehan A. Göktağ, Cilt 1, Karam Araştırma ve Yayıncılık, Çorum/Ankara 2006.
Lang, David, Marshall, The Bulgarians From Pagan Times to the Ottoman Conquest, Thames And Hudson, Southampton 1976.
Madgearu, Alexandru, Byzantine Military Organization on the Danube, 10th-12th Centuries, Brill, Leiden-Boston 2013.
Norwich, John Juluis, Bizans Yükseliş Dönemi (803-1081), Çev: Selen Hırçıl, Kabalcı Yayınevi, İstanbul 2013.
Ostrogorsky, Georg, Bizans Devleti Tarihi, Çev: Fikret Işıltan, Türk Tarihi Araştırmaları Yayınları, Ankara 2011.
Runciman, Steven, The First Bulgarian Empire, G. Bell & Sons Limited, Londra 1930.
Sophoulis, Panos, Byzantium and Bulgaria 775-831, Brill, Leiden-Boston 2012.
Theophanes, The Chronicle of Theophanes the Confessor, Byzantine and Near Eastern History AD 284-813, Clarendon Press, Oxford 1997.
Treadgold, Warren, The Byzantine Revival 780-842, Stanford University Press, California 1988.
Vryonis, Speros, Byzantium and Europe, Thames and Hudson, Londra 1967.
Whittow, Mark, The Making of Byzantium, 600-1025, University of California Press Berkeley, Los Angeles 1996.
Zlatarski, Vasit Nikolov, “Kurum Han”, Çev: Türker Acaroğlu, Güney-Doğu Avrupa Araştırmaları Dergisi, Sayı. 11, 1982, s. 125-146.