BURSALI MEHMED NİHAD BEY’İN ASKERÎ TARİH YAZICILIĞI ÜZERİNE BAZI DEĞERLENDİRMELER

Bursalı Mehmed Nihad Bey, Cumhuriyet Dönemi askerî tarih yazımın önemli isimlerinden birisidir. Erken yaşta-42-şehit olmasına kadar Türk literatürüne on bin sayfaya yaklaşan eser bırakmıştır. Bu eserlerin henüz tamamı günümüze değin incelenmemiştir. Son dönemde yazılan makaleler ve yapılan tezler ise belirli noktalarına farklı bakış açıları sağlamıştır. Bu kadar geniş bir külliyatın tek bir makalede değerlendirilmesi ise çok önemli sınırlılıkları beraberinde getirecektir. Bu nedenle bu çalışmada Trablusgarp Savaşı’ndan Millî Mücadele’ye askerlik hayatının ilk on yılı muharebelerin içerisinde geçen sonra da şehitliğine kadar Harp Tarihi Şubesinde önemli çalışmalar yürüten Bursalı Mehmed Nihad’ın askeri tarih yazıcılığı üzerine değerlendirmeler yapılmaya çalışılmıştır. Bu amaçla ana eksene bizzat Mehmed Nihad Bey tarafından kaleme alınan eserler alınmıştır. Tercümelerinde ise daha çok kendisinin notlandırdığı çalışmalar öncelenmiştir. Böylece önce olayların şahidi ve aktörü olan bir askerî tarihçinin yazım sürecindeki kaynak kullanımı, yazım usulleri, hedefleri gibi başlıklara dair bilgilere ulaşılmaya çalışılmıştır.

___

  • Mehmed Nihad, Harb‐i Umumide Seddülbahir “Cenub Grubu” Muharebatı, Matbaa‐i Askeriye, İstanbul 28 Haziran 1920.
  • Mehmed Nihad, Büyük Harpte Çanakkale Seferi, Şehitlikleri İmar Cemiyeti Neşriyatı, İlhami‐Fevzi Matbaası, İstanbul 1926.
  • Mehmed Nihad, Balkan Harbinde Çatalca Muharebesi (Konferans), Askeri Matbaa, İstanbul 1925.
  • Mehmed Nihad, 1870‐71 Seferi, Erkan‐ı Harbiye Mektebi Matbaası, İstanbul 1925.
  • Mehmed Nihad, “Talim ve Terbiye Programı Nasıl Yapılır?”, Piyade Mecmuası, Sayı: 42, Ekim 1928.