Osmanlı Devleti’nde sadrazamlık görevinde de bulunmuş, okumayı-araştırmayı seven son derece münevver bir kişiliğe sahip olan Ahmed Cevad Paşa’nın (1850-1900) yayınları yayınlandığı andan itibaren geniş bir okuyucu kitlesine ulaşmıştır. Cevad Paşa’nın yazıları padişahlar tarafından da takdirle karşılanmış ve mesleki hayatına etki etmiştir. Kırım Harbi tecrübesi ve Girit valiliğini müteakip sadrazamlık görevinde bulunması Osmanlı Devleti’nin ve ordusunun içinde bulunduğu çöküşü gözlemlemesine imkân sağlamıştır. Elli yaşında, genç sayılabilecek bir yaşta vefat eden Ahmed Cevad Paşa hedeflediği yayınların hepsini tamamlayamamıştır; ancak ortaya koymuş olduğu eserler hem çeşitliği hem de niteliği açışında literatüre büyük katkılar sağlamıştır. Bu çalışmanın amacı; Osmanlı askerî tarihine yönelik yayınlarını politik-askeri değerlendirmeler ışığında geniş bir bakış açısı ile hazırlayan, modern anlamda Türk askerî tarihçilerinin ilk ve önemli yazarlarından birisi olan Ahmed Cevad Paşa’nın, en önemli ve bilinen eserlerinden birisi olan Tarih-i Askerî-î Osmânî isimli eseri incelenerek askeri tarih anlayışı ve yazımını ortaya koymaktır.

The publications of Ahmed Cevad Pasha, who also served as the Grand Vizier in the Ottoman Empire and had an extremely enlightened personality who loved to read and research, reached a widespread readership starting from his own period. The writings of Cevad Pasha were also appreciated by the Sultans and influenced his professional life. His experience in the Crimean War and his position as the Grand Vizier after the Governorship of Crete enabled him to observe the collapse of the Ottoman Empire and its army. Ahmed Cevad Pasha, who died at the age of 50, at a young age, could not complete all the publications he targeted, but the works he produced made great contributions to the literature in terms of both variety and quality. The aim of this study is to examine the understanding and writing of military history of Ahmed Cevad Pasha, who prepared his publications on Ottoman military history with a broad perspective in the light of political-military evaluations, by examining one of the prominent and significant works of the work writer namely Târîh-i Askerî-i Osmânî.