Fügen Ç. ÇOKUĞRAŞ, Ethem ERGİNÖZ, Tülay ERKAN, Tufan KUTLU, Sema YALVAÇ

İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Çocuk Yuvası'ndaki çocukların beslenme durumlarının antropometrik ölçümlerde değerlendirilmesi

Amaç: Gündüz bakımevinde kalan çocukların beslenme durumlarının antropometrik ölçümlerle saptanması, belirli eğitim, bilgi, gelir düzeyi, sosyal güvencesi olan çocukların beslenme durumunun araştırılması. Gereç ve Yöntem: Kasım 2004-Ocak 2005 tarihleri arasında yuvaya devam eden çocukların boy, ağırlık, baş çevresi (BÇ), göğüs çevresi (GÇ), üst kol orta çevresi (ÜKOÇ), triseps deri kıvrımı kalınlığı (TDKK) ölçüleri alındı, vücut kitle indeksleri (VKİ) hesaplandı, boy ve ağırlık Z skorları bulunarak beslenme durumları değerlendirildi, günlük beslenmeleri gözlendi, ayrıca ailelere bir anket formu verilerek doldurulması istendi. Elde edilen değerler cinsiyete ve yaşa göre karşılaştırıldı, gruplar arası karşılaştırmalarda Student t testi kullanıldı, ayrıca anket bilgileri de değerlendirildi. Bulgular: Çalışmadaki çocuk sayısı 180 olup, %50’si kız idi. Yaşları 1-11 yıl arasında değişiyordu. Beş yaş altı erkek ve kız çocuklarının BÇ ve GÇ, beş yaş üstü erkek ve kız çocuklarının BÇ ortalamaları arasında anlamlı farklılık vardı. Tüm çocuklar ele alındığında %16,1’inde hafif veya orta derecede beslenme yetersizliği varken, %36,1’i fazla ağırlıklı veya şişman idi. Yaşa göre boy uzunluğuna bakıldığında tüm çocuklar arasında sadece birinin (%0,6) kısa boylu, 32'sinin (%17,7) uzun boylu olduğu görüldü.Çıkarımlar: Ailelerin eğitim ve sosyo-ekonomik düzeyi ile ilişkili olarak çocuk yuvasındaki çocuklarda şişmanlık oranı, malnütrisyona göre daha önemli bir sorundu. Ailelere özellikle de çalışan annelere evde günlük taze yemek hazırlamanın sağlık üzerine olumlu etkilerinin anlatılması gereklidir.

PDF

___

1. Garipağaoğlu M, Günöz H. 3-6 yaş arası İstanbul'da yaşayan çocuklarda beslenme özellikleri ve büyüme-gelişmeye etkisi. Beslenme ve Diyet Dergisi 1993; 22: 161-70.
2. Hayran O, Kayhan M, Aksayan S. 0-6 yaş grubu çocuklarda büyüme-gelişme ve beslenme durumu üzerine bir araştırma. Beslenme ve Diyet Dergisi 1990:19: 33 43.
3. Çetin E, Aydın A. İstanbul'da yaşayan çocuk ve adolesanlarda anemi prevalansı ve anemilerin morfolojik dağılımı: Çocukların yaş, cinsiyet ve beslenme durumu ile anne babaların ekonomik ve öğrenim durumunun anemi prevalansı üzerine etkileri. Türk Pediatri Arşivi 1999; 34: 29-38.
4. Hatun Ş, Etiler N, Gönüllü E. Yoksulluk ve çocuklar üzerine etkileri. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2003; 46: 251-60.
5. Açkurt F, Wetherilt H. Türk okul çağı çocuklarının büyüme-gelişme durumlarının Amerikan normlarına gore değerlendirilmesi. Beslenme ve Diyet Dergisi 1991; 20: 21-34.
6. Sivaslı E, Bozkurt Aİ, Özçırpıcı B, Şahinöz S, Coşkun Y. Gaziantep yöresinde 7-15 yaşındaki çocuklarda vücut kitle indeksi referans değerleri. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2006; 49: 30-5.
7. Saltık A, Keleş F, Yorulmaz F, Dindar İ, Turan N. Edirne merkez anaokullarında fizik antropometrik ölçümler ve ilgili beslenme parametreleri. Beslenme ve Diyet Dergisi 1990; 19: 43-60.
8. Ayçiçek A. Şanlıurfa ilindeki 0-8 yaş çocuklar için boy ve kilo referans değerleri. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2005; 48: 234-8.
9. Bechard LJ, Hendricks KM. Nutritional assessment. Anthropometrics and growth. In: Hendricks KM,Duggan C (eds). Manual of Pediatric Nutrition.4th ed. Hamilton: BC Decker Inc., 2005: 10-55.
10. Neyzi O, Bınyıldız P, Alp H. Türk çocuklarının persantil büyüme eğrileri, İst. Tıp Fak. Mecm 1978; 41: suppl.74.
11. Kırkıncıoğlu M, Fıçıcıoğlu C, Cam H, Aydın A, Bağrıaçık N. 0-6 yaş grubu Türk çocuklarında deri kıvrımı kalınlığı ve kol çevresi değerleri. Türk Pediatri Arşivi 1995; 1: 21-6.
12. Saner G. Beslenme durumunun değerlendirilmesi.İçinde: Neyzi O, Ertuğrul T (eds). Pediatri Kitabı. 3. baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevi, 2002: 204-9.
13. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, 2003. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Devlet Planlama Teşkilatı ve Avrupa Birliği, Ankara, 2004.
14. Martorell R, Yarbrough C, Lechtig A, Delgado H, Klein RE. Upper arm antropometric indicators of nutritional status. Am J Clin Nutrition 1976; 29: 46-53.
15. Urgancı N, Çakır D, Papatya E, Polat TB. Kronik karaciğer hastalarında antropometrik ölçümlerin değerlendirilmesi. Turk Ped Arş 2006; 41: 214-20.
16. Sarria A, Moreno LA, Garcia-Llop LA, Fleta J, Morellon MP, Bueno M. Body mass index, triceps skinfold and waist circumference in screening for adiposity in male children and adolescents. Acta Paediatr 2001; 90: 387-92.
17. Kayahan M, , Şimşek Z, Ersin F, Gözükara F, Kurçer MA. Şanlıurfa Tılfındır Sağlık Ocağı bölgesinde akraba evliliği. Prevalansı ve 5 yaş altı ölümlere etkisi. C. Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2003, 7: 1-5.
18. Arslan P. Toplu beslenme yapan kurumlarda beslenme hizmetlerine ilişkin yürürlükteki mevzuat yönetmelik örnekleri diyetisyenin görev ve sorumlulukları. Beslenme ve Diyet Dergisi 1994; 23: 271-81.