Ahilik ve 4C pazarlama ilişkisi: Tarihi perspektiften bakış

İşletmelerin yaşadıkları yönetsel ve pazarlamaya ilişkin sorunların çözümüne yönelik müşteri yönelimli arayışlar son yıllarda önem kazanmıştır. Daha bilinçli ve seçici davranan müşteriler, işletmelerin stratejilerini de önemli ölçüde etkilemiştir. Böylece işletme stratejileri, müşteriye odaklı bir dönüşüme uğramıştır. Bu stratejilerden biri olan 4P pazarlama karmasının (ürünproduct, fiyat-price, dağıtım-place, tutundurma-promotion) müşteri yönelimli dönüşümü, 4C pazarlama karmasını (müşteri değeri-customer value, malın müşteriye maliyeti-cost to customer, müşteriye uygunluk-convenience for buyer, müşteri ile iletişim-customer communication) ortaya çıkarmıştır. Bu çalışmadaki amaç, 20. yüzyılın sonlarında ortaya atılan 4C pazarlama karması unsurlarının, 13. yüzyıl ve sonrasında Ahilik felsefesinde kullanıldığını ortaya koymaktır. Bu amaçla 4C pazarlama karmasının her bir unsuru, Ahilik felsefesindeki kullanımlarıyla ilişkilendirilmiştir. Müşteri değeri unsurunun müşteri velinimetimizdir, malın müşteriye maliyeti unsurunun denetsel fiyat, müşteriye uygunluk unsurunun müşterinin ürüne kolay ulaşımı ve müşteri ile iletişim unsurunun pazarla etkileşim şeklinde Ahi teşkilatlarında kullanıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu kapsamda Ahilik felsefesinin, daha derinlemesine analizler yapılması suretiyle günümüz işletmecilik sorunlarından önemli bir kısmına cevap verebilecek nitelikte olduğunu düşünmekteyiz.

The Relationship Between Akhism and 4C marketing mix: a view from historical perspective

Customer-oriented approaches related to solving the administrative and marketing problems of organizations have gained popularity recently. Customers who have become more selective and conscious affect the strategies of enterprise significantly. Thus enterprise’s strategies are transformed into customer-oriented bazar. Customer-oriented transformation one of the customer oriented strategies,4P marketing mix (product, price, place, promotion) has brought to surface 4C marketing mix (customer value, cost to customer, convenience for buyer, customer communication). The present study aims to demonstrate that 4C marketing mix elements introduced at the end of 20th century was already used by Akhism philosophy during and after the 13th century. To that end each element in 4C marketing mix has been associated with its structuring in Akhism. It has been detected that in Akhism organizations, customer value element were reflected as ‘customer is our benefactor’ attitude, cost to customer element was reflected as supervisory price, convenience for buyer element was reflected as transport easily to product for customer and customer communication element was reflected as communication with market. Within that context we argue that a deeper analysis on Akhism would be assistive in answering several problems associated with management in modern age.

___

AKKUŞ, Metin (2004). “Edebiyatımızda Ahi Tipi ve Esrar Dede Fütüvvetnamesi’nde Ahi Tipinin Özellikleri”. Ahi Evran Üniversitesi 1. Ahi Evran-ı Velî ve Ahilik Araştırmaları Sempozyumu. 12-13 Ekim, Kırşehir, 15-25.

AKKUŞ, Osman (2004). “Ahilik Teşkilatlarına Tarihsel Bir Perspektiften Bakış”. Ahi Evran Üniversitesi 1. Ahi Evran-ı Velî ve Ahilik Araştırmaları Sempozyumu. 12-13 Ekim, Kırşehir, 27-41.

ALABAY, Nurettin (2010). “Geleneksel Pazarlamadan Yeni Pazarlama Yaklaşımlarına Geçiş Süreci”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15 (2): 213-235.

ARSLANOĞLU, İbrahim (2006). “Ahilikte ve Günümüzde Çıraklık Eğitimi”. Ahi Evran Üniversitesi 2. Ahi Evran-ı Velî ve Ahilik Araştırmaları Sempozyumu. 13 Ekim, Kırşehir, 35- 44.

ACAR, Ali (2004). “Küreselleşme Sürecinde Ahilik Kodları ve Normlarının Yeniden Değerlendirimi”. Ahi Evran Üniversitesi 1. Ahi Evran-ı Velî ve Ahilik Araştırmaları Sempozyumu. 12-13 Ekim, Kırşehir, 1-13.

BAL, Ali A. (2008). “Anadolu Tasavvuf Anlayışı Bağlamında Ahiliğin Tasvir Sanatlarındaki İzleri”. Ahi Evran Üniversitesi 1. Uluslar arası Ahilik Kültürü ve Kırşehir Sempozyumu. 15-17 Ekim, Kırşehir, 55-56.

BAYAR, Muharrem (2004). “Arşiv Vesikalarına Göre Bolvadin’de Ahi Teşkilatı ve Bir Ahi Şeceresinin Tanıtımı”. Ahi Evran Üniversitesi 1. Ahi Evran-ı Velî ve Ahilik Araştırmaları Sempozyumu. 12-13 Ekim, Kırşehir, 129-161.

BEDİRHAN, Yaşar (2008). “Ortaçağda Kafkasya Türk Şehirlerinde Esnaf Teşkilatları (Tebriz Örneği)”. Ahi Evran Üniversitesi 1. Uluslar arası Ahilik Kültürü ve Kırşehir Sempozyumu. 15-17 Ekim, Kırşehir, 67-68.

BENLİ, Yusuf (2008). “Ahilikte Şiilik Etkisi ve Ahiliğin Anadolu’da Aleviliğe Tesirleri Meselesi”. Ahi Evran Üniversitesi 1. Uluslar arası Ahilik Kültürü ve Kırşehir Sempozyumu. 15-17 Ekim, Kırşehir, 71-72.

BENLİ, Yusuf (2009). “Ahilikte Şiilik Etkisi ve Ahiliğin Anadolu’da Aleviliğe Tesirleri Meselesine İlişkin Bazı Değerlendirmeler”, Hikmet Yurdu Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, Ocak-Haziran (3): 147-180.

BOZKUŞ, Metin (2004). “Ahilik’te Mezhep Olgusu”. Ahi Evran Üniversitesi 1. Ahi Evran-ı Velî ve Ahilik Araştırmaları Sempozyumu. 12-13 Ekim, Kırşehir, 187-199.

ÇİÇEK, Recep (2001). “Pazarlama Anlayışı ve Uygulamalarındaki Gelişmeler”. Standard Dergisi, Temmuz: 62-68.

DEMİRBİLEK, Salih (2004). “Ahi Kelimesinin Kökenine Dair”. Ahi Evran Üniversitesi 1. Ahi Evran-ı Velî ve Ahilik Araştırmaları Sempozyumu. 12-13 Ekim, Kırşehir, 277-283.

DOĞAN, Hulusi (2008). “Günümüz İşletmecileri İçin Ahilik Kültüründen Örtülü Bilginin Gelişim ve Paylaşım Örnekleri”. Ahi Evran Üniversitesi 1. Uluslar arası Ahilik Kültürü ve Kırşehir Sempozyumu. 15-17 Ekim, Kırşehir, 93-94.

EKİNCİ, Yusuf (1991). Ahilik. Ankara: Sistem Ofset Baskı.

ERBAŞI, Ali ve Süleyman ERSÖZ (2004). “Toplam Kalite Yönetimi-Ahilik İlişkisi”, Standard Dergisi, 43 (515): 27-37.

ERBAŞI, Ali ve Süleyman ERSÖZ (2008). “Ahi Evran-ı Velî’nin 13. Yüzyıldaki Benchmarking Uygulamaları”. Ahi Evran Üniversitesi 1. Uluslar arası Ahilik Kültürü ve Kırşehir Sempozyumu. 15-17 Ekim, Kırşehir, 105-106.

ERBAŞI, Ali, Semih BÜYÜKİPEKÇİ ve Mehmet BAKANLAR (2009). “Türk Dünyası İşletmelerinin Ekonomik Yapılarının Güçlendirilmesinde Ahilik Anlayışından Yararlanılması”. Hazar Üniversitesi Dünyada Yeni Oluşumlar ve Türk Dünyası Uluslararası Sempozyumu. 29-31 Mayıs, Bakü, 783-798.

ERDAL, Tuğçe (2008). “Somut Olmayan Kültürel Miras Bağlamında Geleneksel Meslekler ve Ahilik”. Ahi Evran Üniversitesi 1. Uluslar arası Ahilik Kültürü ve Kırşehir Sempozyumu. 15-17 Ekim, Kırşehir, 107-108.

ERDEN, Orhan (2004). “Ahilik Kültürünün Endüstriyel Kalite Kontrolüne Yansımaları”. Ahi Evran Üniversitesi 1. Ahi Evran-ı Velî ve Ahilik Araştırmaları Sempozyumu. 12-13 Ekim, Kırşehir, 381-397.

GÜRDAL, Mehmet (2004). “Ahilik Kültür ve Felsefesinin Meslek Etiği ve İş Ahlakı Açısından Turizm Sektörüne Uygulanabilirliği Konusunda Bir Araştırma”. Ahi Evran Üniversitesi 1. Ahi Evran-ı Velî ve Ahilik Araştırmaları Sempozyumu. 12-13 Ekim, Kırşehir, 511-517.

GÜZEL, Abdurrahman (2004). “Ahilik Sisteminde Sanat ve Ticaret Ahlakına Kısa Bir Bakış”. Ahi Evran Üniversitesi 1. Ahi Evran-ı Velî ve Ahilik Araştırmaları Sempozyumu. 12-13 Ekim, Kırşehir, 519-525.

HORATA, Osman (2004). “Osmanlı Toplum Yapısının Temel Dinamikleri: Mevlevilik, Bektaşilik ve Ahilik”. Ahi Evran Üniversitesi 1. Ahi Evran-ı Velî ve Ahilik Araştırmaları Sempozyumu. 12-13 Ekim, Kırşehir, 527-539.

ILGAZ SÜMER, Selay ve Zeliha ESER (2006). “Pazarlama Karması Elemanlarının Evrimi”. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8 (1): 165-186.

KAHVECİOĞLU, Recep ve Ferhat ÇETİNKAYA (2008). “Topluma Yönelik Pazarlama Yönetim Anlayışının Ahilik Sistemiyle Örtüşen Yönleri”. Ahi Evran Üniversitesi 1. Uluslar arası Ahilik Kültürü ve Kırşehir Sempozyumu. 15-17 Ekim, Kırşehir, 133-134.

KAZICI, Ziya (1987). Osmanlılarda İhtisab Müessesesi (Ekonomik, Dini ve Sosyal Hayat). İstanbul: Kültür Basın Yayın.

KOCABAŞ, İbrahim (2004). “Çağdaş Yönetim Düşüncesi Işığında Ahilik Teşkilatı”. Ahi Evran Üniversitesi 1. Ahi Evran-ı Velî ve Ahilik Araştırmaları Sempozyumu. 12-13 Ekim, Kırşehir, 635-642.

KÖKSAL, M. Fatih (2008). “Erkân-Adâb Boyutlarıyla Ahilik-Bektaşilik İlişkisi ve Bir Bektaşi Fütüvvetnamesi”. Ahi Evran Üniversitesi 1. Uluslar arası Ahilik Kültürü ve Kırşehir Sempozyumu. 15-17 Ekim, Kırşehir, 159-160.

MAHMUD, Kaşgarlı (1995). Divan-ı Lügati’t-Türk (Cilt 1). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

MARŞAP, Akın (2006). “Küresel Etik İlkeler Yönetişiminde Ahi Evran”. Ahi Evran Üniversitesi 2. Ahi Evran-ı Velî ve Ahilik Araştırmaları Sempozyumu. 13 Ekim, Kırşehir, 345-368.

NİRAY, Nasır (2002). “Anadolu Ahiliği’nin Sosyo-Ekonomik Yönleri”. Gazi Üniversitesi Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, Kış (24): 7-15.

OKTAY, Elif Y. (2008). “Ahilik Teşkilatında Çalışma Ahlakının İşçi ve İşveren Kesimine Etkileri”. Ahi Evran Üniversitesi 1. Uluslar arası Ahilik Kültürü ve Kırşehir Sempozyumu. 15-17 Ekim, Kırşehir, 189-190.

ÖNDOĞAN, Nüket (2010). “Restoran Pazarlamasında Kullanılan Temel Pazarlama Karması Elemanları -P-”. Ege Stratejik Araştırmalar Dergisi, 1 (1): 45-67.

ÖZDEMİR, Nurullah (1999). “Ahilik Örgütü ve Toplam Kalite Yönetimi”. Standard Dergisi, (Şubat): 16-23.

ÖZİLHAN, Derya (2010). “Müşteri İlişkileri Yönetimi (MİY) Uygulamalarının İşletme Performansına Etkileri”. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, Ocak (1): 18-30.

PERŞEMBE, Erkan (2004). “Günümüz Türk Toplumunda Meslek Ahlakını Geliştirmede Ahilik Kültürünün Önemi”. Ahi Evran Üniversitesi 1. Ahi Evran-ı Velî ve Ahilik Araştırmaları Sempozyumu. 12-13 Ekim, Kırşehir, 775-784.

POYRAZ, Orhan (1996). “Ahi Örgütleri”. Kültür Bakanlığı 1. Uluslar Arası Ahilik Kültürü Sempozyumu, 13-15 Ekim 1993, Ankara, 139-148.

TABAKOĞLU, Ahmet (2008). “Ahilik ve İş Ahlakı”. İstanbul Ticaret Odası İGİAD İş Ahlakı Sempozyumu, 31 Mayıs, İstanbul, 37-52.

TEMİZKAN, Mehmet (2008). “Ahilik ve Alevilik”. Ahi Evran Üniversitesi 1. Uluslar arası Ahilik Kültürü ve Kırşehir Sempozyumu. 15-17 Ekim, Kırşehir, 225-226.

TEMUR, Eyüp (1999). “İktisadi ve Ahlaki Kurum Ahilik”. İstanbul: Mavi Ofset Baskı.

YÜCEL, Ferda (2010). Seyahat Acentelerinde Bireysel Satış ve Örnek Olay Çalışması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir: BÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü.