Kemal ATAMAN, Erol GÖKA, Veysel BOZKURT, Mustafa Necmi İLHAN, Nuran YILDIRIM, Berkay VURAN

COVID-19 küresel salgınının toplumsal etkileri

Amaç: Bu çalışmanın amacı, ülkemizdeki COVID-19 küresel salgını sürecinde kişilerin algı, tutum ve davranışlarını ölçmek; salgına yönelik toplumsal eğilimleri incelemek ve bulgulardan hareketle politika yapıcılar için öneriler geliştirmektir. Yöntem: Araştırmanın evreni Türkiye genelinde sağlık hizmeti alan vatandaşlardan oluşmaktadır. Basit rastgele örnekleme yöntemi kullanılarak örneklem büyüklüğü 4.275 olarak belirlenmiştir. Bilgisayar destekli telefon anketi (CATI-Computer Assisted Telephone Interviewing) yöntemiyle rastgele olarak seçilen vatandaşlara anket uygulanmıştır. Bulgular: Anketi cevaplayanların %40’ı ölüm kaygım arttı, %51’i virüs kapma kaygım arttı ve %79’u da sevdiklerimi kaybetme kaygım arttı cevabını vermiştir. Güçlü sosyal bağlar, insanların kaygılarının giderilmesinde etkili bir faktördür. Anketi cevaplayanların %66’sı “Gelecekte maddi açıdan temel ihtiyaçlarımı karşılayamama korkusu yaşıyorum”, %58’i de salgın sonrasında gelirim azaldı yanıtı vermiş; sadece %14,80’i insanları genelde güvenilir bulduğunu ifade etmiştir. Yaş, gelir ve eğitim düzeyi geriledikçe güven de gerilemektedir. “COVID-19 küresel salgınını büyük güçlerin komplosu” olarak görenlerin oranı %56,5’tir. Katılımcıların %27’si “COVID-19 küresel salgını sonrası çevremde sözel şiddet arttı”, %17’si “COVID-19 küresel salgını sonrası çevremde fiziksel şiddet arttı” cevabını vermiştir. Buna karşılık %11’i bu dönemde kendilerine yönelik sözel şiddet, %4’ü ise kendilerine yönelik fiziksel şiddetin arttığını ifade etmişlerdir. Sonuç: Salgının süresi uzadıkça toplumda varoluşsal kaygıların arttığı görülmüştür. Geçen süre içinde insanlar yorulmuşlardır. Bazılarında bıkkınlık, umursamazlık ve inkâr artmış; ne olacaksa bir an önce olsun ve şu belirsizlikten kurtulayım ruh hali hissedilmeye başlanmıştır. Görece güçlü toplumsal bağları (güven düzeyi yüksek) olanlar ve devlet kurumlarına güvenenler salgının getirdiği belirsizlik ve kaygı ile daha kolay başa çıkmaktadır. Devletin izleyeceği sosyal politikalar, toplumun ekonomik ve psiko-sosyal sorunlarının azaltılmasında hayati önem taşımaktadır.

The social effects of COVID-19 pandemic

Objective: The purpose of this study is to measure people’s perceptions, attitudes, and behavior regarding the New Coronavirus Pandemic and the process itself in our country, to examine social tendencies towards the pandemic, and to develop recommendations for policymakers based on the findings. Methods: According to the survey, 40 percent of the participants said their anxiety about death and dying has increased. In comparison, 51 percent reported that their anxiety about getting the virus has increased, and 79 percent stated that their anxiety about losing their loved ones has increased. Especially the existential anxiety of women, those in the lowest income group working in jobs that require close contact, is much higher than men. Strong social ties are an influential factor in alleviating people’s anxiety. Results: Sixty-six percent of the respondents stated they feared that they will not be able to meet their basic needs in the future, and 58 percent reported that their income has decreased after the pandemic; only 14.80 percent stated that they find people to be generally trustworthy. As the variables of age, income,and education level decrease, so does trust. The findings reveal that the level of trust is lower among women than men. The percentage of those who see coronavirus as “a conspiracy of the great powers” is 56.5 percent in Turkey. Twenty-seven percent of the respondents reported that verbal violence, and 17 percent said physical violence has increased around them after the coronavirus. On the other hand, 11 percent stated that verbal violence, while 4 percent stated that physical violence against them has increased during the same period. Conclusion: This research shows that existential anxiety in society increases as the duration of the pandemic increases. Over time the people have become tired. The pandemic has triggered some negative attitudes such as indifference, weariness, and denial, resulting in developing a type of come-what-may mood in some people. Those who have relatively strong social ties (high level of trust) and those who rely on state institutions cope more easily with the uncertainty and anxiety posed by the pandemic. Social policies to be followed by the state are of vital importance to reduce the economic and psycho-social problems of the society.

PDF

___

Dikmen AU, Kına MH, Özkan S, İlhan MN. COVID-19 epidemiyolojisi: Pandemiden ne öğrendik? J Biotechnol and Strategic Health Res, 2020; 4; 29- 36.
2. Yıldırım N. Osmanlı coğrafyasında karantina uygulamalarına isyanlar: Karantina istemezük. Toplumsal Tarih, 2006; 150; 18-27.
3. Xu, Cheng. Individual differences in social distancing and mask-wearing in the pandemic of COVID-19: The role of need for cognition, selfcontrol and risk attitude. Pers Individ Differ, 2021; 175; 110706.
4. Haischer MH et al. Who is wearing a mask? Gender-, age-, and location-related differences during the COVID-19 pandemic. PLoS ONE, 2020; 15 (10).
5. Chan DKC, Zhang CQ, Josefsson KW. Why people failed to adhere to COVID-19 preventive behaviors? Perspectives from an integrated behavior change model. Infect Control Hosp Epidemiol, 2021; 42 (3); 375-376.
6. İpekoğlu HY. Karantina günlükleri: Üniversite öğrencileri gözünden Koronavirüs (COVID-19) pandemisi ve karantina süreci. Motif Akademi Halkbilimi Derg, 2021; 14; (33); 162-183.
7. Bayhan V. Küresel salgının sosyolojisi ve yeni normal dönemde paradigma dönüşümü. In: Şeker M, Özer A, Korkut C, eds. Küresel Salgının Anatomisi: İnsan ve Toplumun Geleceği. Ankara: TÜBA Yayınları, 2020.
8. Bozkurt V. Pandemi döneminde çalışma: Ekonomik kaygılar, dijitalleşme ve verimlilik. In: Demirbaş D, Bozkurt V, Yorğun S, eds. COVID-19 Pandemisinin Ekonomik, Toplumsal ve Siyasal Etkileri. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınevi, 2021: 115-136.
9. Barış İ, Taylan HH. Küresel salgın sürecinde Türkiye’de aile içi sorunlar. NOSYON: Uluslararası Toplum ve Kültür Çalışmaları Derg, 2020; 5; 13-32.
10. Koçak O, Koçak ÖE, Younis MZ. The psychological consequences of COVID-19 fear and moderator effects of individuals’ underlying illness and witnessing infected friends and family. Int J Environ Res Public Health, 2021; 18 (4); 1-15.
11. Sayar K. Kaygı Çağı: Salgın Zamanlarında Ruh Sağlığı. İstanbul: Kapı Yayınları, 2020.
12. Türkçapar MH. Kovid-19 kaygısı ve travması. In: Sayar K, ed. Kaygı Çağı: Salgın Zamanlarında Ruh Sağlığı. İstanbul: Kapı Yayınları, 2020.
13. Göka E. Psikolojimize protez bir ilave ve yeni normal. In: Şeker M, Özer A, Korkut C, eds. Küresel Salgının Anatomisi: İnsan ve Toplumun Geleceği. Ankara: 2020.
14. Göka E. Yepyeni bir dünyada yaşarken gezegenimize pandemi çarptı. In: Sayar K, ed. Kaygı Çağı: Salgın Zamanlarında Ruh Sağlığı. İstanbul: Kapı Yayınları, 2020.
15. Sayın Ö, Bozkurt V. Pandemide küresel kentte yaşamak: İstanbul’un COVID-19 deneyimi. In: Demirbaş D, Bozkurt V, Yorğun S, eds. COVID-19 Pandemisinin Ekonomik, Toplumsal ve Siyasal Etkileri. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınevi, 2021: 115-136.
16. Alkan H. COVID-19 sonrasında yönetsel kapasite: Demokrasi bağlamında devletlerin geleceği. In: Şeker M, Özer A, Korkut C, eds. Küresel Salgının Anatomisi: İnsan ve Toplumun Geleceği. Ankara: TÜBA Yayınları, 2020.
17. Dryhurst S et al. Risk perceptions of COVID-19 around the world. J Risk Res, 2020; 23; 994-1006. 18. Bargain O, Aminijonov U. Trust and compliance to public health policies in times of COVID-19. J Public Econ, 2020; 192.
19. Brodeur A, Grigoryeva I, Kattan L. Stay-at-home orders, social distancing and trust. J Popul Econ, 2021; 34 (4), 1321-1354.
20. Gülerce H, Bozkurt V, Cebeci A. Arap dünyasında COVID-19 pandemisinin sosyoekonomik etkileri. ORSAM Yayını, 2021.
21. Acar M. Korona sonrası dünya: Ekonomik, sosyal ve akademik hayatta ne değişecek, ne değişmeyecek? In: Şeker M, Özer A, Korkut C, eds. Küresel Salgının Anatomisi: İnsan ve Toplumun Geleceği. Ankara: TÜBA Yayınları, 2020.
22. Pummerer L, Böhm R, Lilleholt L, Winter K, Zettler I, Sassenberg K. Conspiracy theories and their societal effects during the COVID-19 pandemic. PsyArXiv, 2020.
23. Jolley D, Douglas KM. The effects of anti-vaccine conspiracy theories on vaccination intentions. PLoS One, 2014; 9 (2) e89177.
24. Li S, Wang Y, Xue J, Zhao N, Zhu T. The impact of COVID-19 epidemic declaration on psychological consequences: A study on active weibo users. Int J Environ Res Public Health, 2020; 17 (6); 2032.
25. Usher K, Bhullar N, Durkin J, Gyamfi N, Jackson D. Family violence and COVID-19: Increased vulnerability and reducedoptions for support. Int J Ment Health Nurs, 2020; 29 (4); 549-552.
26. Ergül B, Yılmaz V. COVID-19 salgını süresince aile içi ilişkilerin doğrulayıcı faktör analizi ile incelenmesi. IBAD Sosyal Bilimler Derg, 2020; 38- 51.
27. Prime H, Browne DT, Wade M. Risk and resillence in family well-being during the COVID-19 pandemic. Am Psychol, 2020; 75 (5), 631-643.
28. Zhang H. The influence of the ongoing COVID-19 pandemic on family violance in China. J Fam Violence, 2020; 1-11.
29. https://www.imperial.ac.uk/media/imperialcollege/institute-of-global-health-innovation/ public/Global-insights-on-life-satisfaction--- COVID-19-behaviour-tracker.pdf (erişim tarihi: 01.04.2021).
30. Durkheim, E. The Division of Labour in Society, The Macmillan Press Ltd., 1984.
31. Durkheim, E. İntihar, Çeviren: Z. İlkgelen, Ankara: Pozitif Yayınevi, 2013.