ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİNDE FEMİNİZM HAREKETLERİNİN İLERLEYEN DÖNEMDE TÜRK SOSYOLOJİSİNE YANSIMALARI
Feminizm, ilk kez 18. Yüzyıl aydınlanma dönemi ile birlikte kadınların sosyal alanda kendi haklarınıaramak adına geliştirdiği toplumsal ve siyasi hareketler olarak başlamıştır. Feminizm, her alandacinsiyet eşitsizliğine karşı sosyal ev siyasi alanda verilen mücadeleler olarak tanımlanabilir. Ancakfeminist hareketler, toplumdan topluma farklı nitelikler göstermiştir. Türk tarihinde feminizm,Osmanlı devleti son döneminde hissedilemeye başlanmış, erken Cumhuriyet döneminde belirginşekilde ortaya çıkmıştır. O dönemde Türk feminist hareketi, Türk Kadınlar Birliği çevresinde, esasenMilli Devlet için kadının sosyal ve siyasi hayata daha fazla katılabilmesini sağlayabilecek, millinitelikli bir işlev görmüştür. 1970lerden sonra Türk feminizmi Dünya’daki ideolojik dalgalanmalardanetkilenerek radikal bir evrilme yaşamış, daha çok sol liberal hareketlerin, kadın özgürlüğü adı altındamilli değerler ve kültüre karşı kullandığı bir aygıt durumuna düşürülmüştür. Ancak son yıllardaTürkiye’de ortaya çıkan toplum temelli toplu kadın hareketlerinin erken Cumhuriyet dönemi Türkkadınının feminist mücadelesinin etkilerini taşıdığı da açıkça gözlenmektedir.
Anahtar Kelimeler:
Feminizm, Kadınlar, kadın hakları
REFLECTİONS OF FEMİNİST MOVEMENTS İN THE EARLY REPUBLİCAN PERİOD ON TURKİSH SOCİOLOGY İN THE PROGRESSİVE PERİOD
Feminism, for the first time, began as social and political movements that women, along with the 18thcentury enlightenment period, developed to seek their own rights in the social field. Feminism can bedescribed as the struggles given to the social home in the political arena against the gender inequalityin each area. However, feminist movements have shown different qualities of collecting from society.Feminism in Turkish history began to be felt in the last period of the Ottoman state, and it appearedclearly in the early Republican period. At that time, the Turkish feminist movement had a nationalfunction, which would enable women to participate more in the social and political life for theNational Government, mainly around the Turkish Women's Union. After the 1970s, Turkish feminismwas radically transformed by the ideological fluctuations of the Earth, and was largely reduced to adevice that left liberal movements used against national values and culture under the name of women'sfreedom. However, in recent years, emerging community-based early Republican era of mass women'smovement in Turkey is clearly observed that the effects of the feminist struggle of Turkish women.
Keywords:
Feminism, Women, women's rights,
___
- Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara, 1989, s.152.
- Balcı, M., & Tuzak, M. (2017). Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Nezihe Muhiddin Özelinde Türk Kadınlarının Siyasi Hakları İçin Mücadelesi. Marmara Üniversitesi Kadın ve Toplumsal Cinsiyet Araştırmaları Dergisi, 1(1), s.44
- Bolat, B. S. (2014). 1930 Kadınlara İntihap (Seçme-Seçilme) Hakkı Verilmesine Yönelik Tutumlar. Ctad: Journal Of Modern Turkish History Studies, 10(19). Caporal, B. (1982). Kemalizmde Ve Kemalizm Sonrasında Türk Kadını:(1919-1970) (Vol. 9). Türkiye İs Bankası Kültür Yayınları.
- Cumhuriyet, 22 Mart 1930, S.1- Kadın Birliğinde İnfial Uyandıran Makale, Cumhuriyet, 30 Nisan 1930. S.1-2
- Marcosson, I. (1984, Kasım) Türkiye’nin Kuruluş Yıllarında Bir Yabancı Gazetecinin Ankara Yolculuğu Ve Atatürk’le Görüşmesi (Çeviren: Ergun Özbudun) “Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C I, Sayı 1, Kasım 1984.
- Kara, N. (2006) 80 ve 90’larda Türkiye’de Feminist Hareketler. Kadın Çalışmaları Dergisi, 1 (3), s. 16-39.
- Mevlan, U., Düşünüyorum, Kadınlar Dünyası, No: 175, 25 Mayıs 1919.
- Pamukçu, Ç. Y., Dersi, T. M. C., & Akşit, E. E. Iı. (Aralık, 2012) Meşrutiyet Dönemi, Osmanlı Kadın Derneklerinin İktisadi Ve Beşeri Faaliyetleri.
- Yücer S. “Demokrasi Yolunda Önemli Bir Aşama: Türk Kadınına Siyasal Hakların Tanınması”, Uludağ Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl.9, Sayı 14, 2008/1.
- Sancar, S. (2011). Türkiye’de Kadın Hareketinin Politiği: Tarihsel Bağlam, Politik Gündem ve Özgünlükler. Birkaç Arpa Boyu, 21.
- Taş, G. (2016). Feminizm Üzerine Genel Bir Değerlendirme: Kavramsal Analizi, Tarihsel Süreçleri ve Dönüşümleri. Akademik Hassasiyetler, 3(5).
- Toprak, Z. (1994). Türkiye'de Siyaset ve Kadın: Kadınlar Halk Fırkası'ndan Arşıulusal Kadınlar Birliği Kongresi'ne (1923-1935). Kadın Araştırmaları Dergisi, (2).
- ISSN: 2602-2060
- Başlangıç: 2017
- Yayıncı: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
TÜRK – YUNAN İLİŞKİLERİ (1878 – 1952)
Mehmet KAYIRAN, Mustafa Yahya METİNTAŞ
HARP TARİHÇİLERİMİZ VE BURSALI MEHMET NİHAT BEY (1886-1928)
NEZİHE MUHİTTİN VE TÜRK KADINININ SİYASİ HAKLAR MÜCADELESİ
ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİNDE FEMİNİZM HAREKETLERİNİN İLERLEYEN DÖNEMDE TÜRK SOSYOLOJİSİNE YANSIMALARI