TÜRKİYE’DE YAYIMLANAN ÇALIŞMALAR IŞIĞINDA KAŞKAY TÜRKÇESİNDE İKİLEMELER
Bu çalışmada, Kaşkay Türkçesiyle yazılmış Kaşkay Atasözlerinde AdAktarmaları, Kaşkay Türklerinden Mansur Şah Muhammedi’nin Şiirleri,Kaşkay Türkçesi, Kaşkay Türklerinin Çocuk Edebiyatı Ürünleri ve BuÜrünlerin Çocuk Gelişimi Üzerine Etkisi, Kaşkay Türkçesi Metinleri, BirKaşkay Türk Şiiri Antolojisi: Ḳaşḳā’i ŞiǾri yā Āšār-i ŞuǾarā-yi Ḳaşḳā’î,Mazun Şiirler adlı eserlerde yer alan ikilemeler ele alınmıştır. Türkçe veFarsça olmak üzere, iki dilli bir halk olan Kaşkay Türkleri, kendi yazıdillerini oluşturma yolunda ciddi çabalar sergilemektedirler. KaşkayTürkçesindeki ikilemelerin tespit edilmesi, Kaşkay Türkçesi söz varlığınınbelirlenmesi ve Kaşkay Türkçesi ikilemelerinin özelliklerinin ortayakonması noktasında önem arz etmektedir.İkileme ile ilgili kuramsal açıklamaların yapıldığı “Giriş” bölümündedil bilimcilerin bu kelime grubunu nasıl tanımladıklarına ve ikilemeleriçin kullanılan farklı terimlere değinilmiştir. Ayrıca ikilemelerin oluşturulmayolları ve nasıl tasnif edildikleri açıklanmaya çalışılmıştır.“İkilemeler” başlığı altında, Kaşkay Türkçesine ait bazı metinlerdetespit ettiğimiz en az bir ögesi Türkçe olan ikilemelerin alfabetik listesi,örnekleriyle birlikte verilmiştir. “İnceleme” bölümünde, metinlerde tespit edilen ikilemeler, kelimelerininkökenine, ögeleri arasındaki anlam ilişkilerine ve ögeleri arasındakises benzerliklerine göre ele alınmıştır.Çalışmanın “Sonuç” bölümünde ise tespit edilen ikilemelerin tasnifedilmesi neticesinde ortaya çıkan sayısal veriler belirtilmiştir. Her bir incelemebaşlığı için ayrı şekilde belirtilen sayısal verilerin yüzdelik oranlarınada yer verilmiştir. Ayrıca, elde edilen sayısal veriler ışığında çeşitlitespitler ve yorumlar yapılmıştır.
Reduplications in Qashqai Turkish in Consideration of Studies Published in Turkey
In this study, the reduplications found in the works of Kaşkay Atasözlerinde Ad Aktarmaları, Kaşkay Türklerinden Mansur Şah Muhammedi’nin Şiirleri, Kaşkay Türkçesi, Kaşkay Türklerinin Çocuk Edebiyatı Ürünleri ve Bu Ürünlerin Çocuk Gelişimi Üzerine Etkisi, Kaşkay Türkçesi Metinleri, Bir Kaşkay Türk Şiiri Antolojisi:Ḳaşḳā’i ŞiǾri yā Āšār-i ŞuǾarā-yi Ḳaşḳā’î, Mazun Şiirler which are written in Qashqai Turkish, are handled. As a bilingual people, Turkish and Persian, the Qashqai Turks were making serious efforts to create their own written language. Determining the reduplications in Qashqai Turkish is important in point of establishing the vocabulary of Qashqai Turkish and revealing the characteristics of Qashqai Turkish reduplications. How the linguists define this wordgroup and different terms used for reduplications are mentioned in the Introduction section, in which theoretical explanations about reduplications are given. Moreover, forming patterns of reduplications and how they are classified. Under the Reduplications heading, alphabetical list of the reduplications found in the texts of Qashqai Turkish and at least one word of which is Turkish is given with examples. Under the Examination heading, the reduplications found in the texts are handled according to meaning relations with their components, stems of the words and phonetic resemblances between their components. In the Conclusion section of the study, statistical data obtained after classification of the reduplications are presented. Percentage values of the statistical data shown separately for each examination title are also given. Furthermore, in the light of the obtained statistical data, some establishments and comments are made.
___
- Abik, A. D. (2010). “(İsim1 + lI/+lU) (İsim2 +lI/+lU)” Kuruluşundaki İkilemeler”. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Dergisi, 2, 17, 1-20.
- Ağakay, M. A. (1954). “Türkçede Kelime Koşmaları”. TDAY-Belleten, 97-104.
- Aksan, D. (2004). Türkçenin Sözvarlığı. Ankara: Engin Yayınevi.
- Aksan, D. (2006). Anadilimizin Söz Denizinde. Ankara: Bilgi Yayınevi.
- Akyalçın, N. (2007). Türkçe İkilemeler Sözlüğü. Ankara: Anı yayıncılık.
- Aghdam, A. (2009). Kaşkay Türklerinde Atasözleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Aydın, E. (1997). “Orhon Yazıtlarında Hendiadyoinler”. Türk Dili, 544, 417-421.
- Batur, Z. (2016). Kaşkay Şairi Mansur-şah Muhammedî ve Şiirleri (Transkripsiyon - Metin - İnceleme - Seçme Sözlük) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Malatya: İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Çağatay, S. (1978). Türk Lehçeleri Üzerine Denemeler. Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları.
- Çelik, M. (1997). Kaşkay Türkçesi: Giriş-inceleme-metinler-sözlük (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Malatya: İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Çelik, M., (2014). Kaşkay Türkçesi Metinleri. Ankara: Gece Kitaplığı.
- Çelik, M., Durukoğlu, G. (2016). MaǾzun - Şiirler. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Develi, H. (2012). Osmanlı Türkçesi Kılavuzu 2. İstanbul: Kesit Yayınları.
- Devellioğlu, F. (2010). Osmanlıca - Türkçe Ansiklopedik Lûgat. Ankara: Aydın Kitabevi Yayınları.
- Ergin, M. (2005). Türk Dil Bilgisi. İstanbul: Bayrak Yayınevi.
- Gülensoy, T. (2011). Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözcüklerin Köken Bilgisi Sözlüğü I (AN). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Gülensoy, T. (2011). Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözcüklerin Köken Bilgisi Sözlüğü II (O-Z). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Gündüz, M. (2009). Kaşkay Atasözlerinde Ad Aktarmaları (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Malatya: İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Hatiboğlu, V. (1981). Türk Dilinde İkileme. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Kanar, M. (2011). Eski Anadolu Türkçesi Sözlüğü. İstanbul: Say Yayınları.
- Karaağaç, G. (2013). Dil Bilimi Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Khorshidi, G. (2017). Kaşkay Türklerinin Çocuk Edebiyatı Ürünleri ve Bu Ürünlerin Çocuk Gelişimi Üzerine Etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Korkmaz, Z. (2003). Gramer Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Kubbealtı. (2016). Misalli Büyük Türkçe Sözlük. İstanbul: Kubbealtı İktisadi İşletmesi.
- Nişanyan, S. (2010). Sözlerin Soyağacı (Çağdaş Türkçenin Etimolojik Sözlüğü). İstanbul: Everest Yayınları.
- Redhouse, J. W. (2009). Müntahabât-ı Lügât-ı Osmâniyye. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Rezaeı Amaleh, M. (2016). Kaşkay Türklerinden Mansur Şah Muhammedi’nin Şiirleri (İnceleme-Metin-Sözlük). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Şemseddin Sami (2010). Kamus-ı Türkî. (Haz. Paşa Yavuzarslan) Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Şahin, H. (1997). “Ferah-Name’de Geçen İkilemeler Üzerine”. Osmanlı Araştırmaları, 17, 125-135.
- Tekin, T. (2006). Orhon Yazıtları. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Tuna, O. N. (1949). “Türkçede Tekrarlar”. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 2-3, 3, 429-447.
- Tuna, O. N. (1982-1983). “Türkçenin Sayıca Eş Heceli İkilemelerinde Sıralama Kuralları ve Tabiî Bir Ünsüz Dizisi”. TDAY-Belleten, 163-228.
- TDK (2011). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu.
- TDK (2012). Yazım Kılavuzu. Ankara: Türk Dil Kurumu.
- TDK (2013). Yeni Tarama Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu.
- Üstüner, A. (2003). Türkçede Pekiştirme. Elazığ: Fırat Üniversitesi Basımevi.
- Vardar, B. (2007). Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü. Ankara: Multilingual Yayınları.
- Yaghoobi, V. (2011). Bir Kaşkay Türk Şiiri Antolojisi: Ḳaşḳā’i ŞiǾri yā Āšār-i ŞuǾarā-yi Ḳaşḳā’î, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- TDK (2017). Güncel Türkçe Sözlük. Erişim Tarihi: 5 Aralık 2017, http://www.tdk.org.tr/ index.php?option=com_gts&view=gts
- TDK (2017). Büyük Türkçe Sözlük. Erişim Tarihi: 5 Aralık 2017, http://www.tdk.gov.tr/ index.php?option=com_bts&view=bts
- TDK (2017). Tarama Sözlüğü. Erişim Tarihi: 5 Aralık 2017, http://www.tdk.gov.tr/index. php?option=com_tarama&view=tarama
- TDK (2017). Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü. Erişim Tarihi: 5 Aralık2017, http://www. tdk.gov.tr/index.php?option=com_ttas&view=ttas
- Kubbealtı Akademisi Kültür ve Sanat Vakfı (2017). Kubbealtı Lugatı. Erişim Tarihi: 5 Aralık 2017, http://www.kubbealtilugati.com
- ISSN: 1301-0077
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 1996
- Yayıncı: Türk Dil Kurumu