Ortadoğu’da yaşanan önemli bir sorun: Süveyş bunalımı ve Türkiye

II. Dünya Savaşı sonrası, ingiltere ve Fransa gibi büyük devletlerin dünya politikasındaki güçlerini kaybetmeleri dünyayı, liderliklerini ABD ve SSCB'nin yaptığı iki kutuplu bir Soğuk Savaş ortamına sürüklemiştir. Soğuk Savaş sürecindeki güç mücadelesinin en önemli uygulanma alanlarının başında ise, Türkiye'nin de içinde bulunduğu, Ortadoğu coğrafyası gelmektedir. Bu dönemde, yeni kurulan İsrail ile Arap devletleri arasında husumet oluşmaya başlarken taraflar, çeşitli sebeplerle birbirleriyle sıcak çatışmaların içerisine girmişlerdir. İşte bunlardan bir tanesi de, 1956 yılında meydana gelen Süveyş Bunalımı'dır.Mısır'ın, Süveyş Kanalı'nı millileştirmesi ile ortaya çıkan bunalım, siyasi görüşmelerin başarısızlıkla sonuçlanması sonrası, Mısır ile İsrail arasında bir savaşa neden olur. Bu savaşa, İngiltere ve Fransa'nın müdahale etmesi ise bunalımı, bir dünya sorunu haline getirmiştir. Meydana gelen bu olaylar, yeni bir Arap-İsrail ve Doğu-Batı bloğu rekabetini de ortaya çıkarmıştır. Bu süreçte Türkiye, bölgesinde hatırı sayılır bir devlet olduğunu göstermiştir. Siyasi görüşmelerin hemen her aşamasında bulunmuş olup tarafları uzlaştırmaya çalışan ve millileştirme kararının haklılığını savunan bir politika izlemiştir.

A Major problem ın the middle east: suez crisis and Turkey

After The Second World War, on loosing ground of great states such as French and England, the world has been drived into a bipolar Cold War atmosphere under the leadership of United States of America and the Soviet Union. In the period of Cold War, the most outstanding materializing area of power conflict was the middle east which Turkey is included. In this period, an animosity between Arab states and a new-establishment state Israel was coming into being and parts was getting down to hot collisions on different causes. The Suez Crisis thar occured in 1956 was one of this. A crisis, appeared on nationalizing of the Suez Canal by Egypt, after the political negotiations resulting in failure has caused a war between Israel and Egypt. Afterwards on interfering of England and France in this war this crisis has become a world affair. These affairs have started a new Arab-Israel and East-West Block competition. In the Suez Crisis, Turkey has shown that it's a big wheel in its region. Also has shown great activity in every stage of the political negotiations, During the crisis it has endeavoured to mediate the parts and has stood for justness of nationalizing decision.

PDF

___

Arşiv**: Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA).
b- Süreli Yayınlar***: Cumhuriyet,, Hürriyet, Milliyet, Ulus, Vatan, Zafer.
c- Basili Eserler:
Akad, M.. Tanju, "1956'da Nasır, Süveyş Kanalı'm MiMeştirince İngiltere ve Fransa. Silahşor Harekatı'nı Başlatır™, Popüler Tarih, Sayı: 43, Mart 2004.
Albayrak, Mustafa, TTürMye'nin Ortadoğu Politikaları (1920-1960}"» Fırat Üniversitesi Orta Doğu Araştırmaları Dergisi C. HI, Sayı: 2, 2005-
Ânnaoğtu, Fahir, 20. Yüzyıl Siyasi TariH, Alanı Yayınevi, İstanbul, 2005.
- Filistin Meselesi ve Arap-İsral Savaşları, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara, 1994.
Asmaz, Ali, "ABD, İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya ve Rusya'nın Ortadoğu Politikaları ve Bu Politikalar İçinde Türkiye'nin Yeri", Türk Dünyası Araşürmaları Dergisi» Sayı: 86, Eldin 1993.
Best, Antony, J.M. Hanhimaki, Joseph A. Maiolo, Kirşten E. Schule, Uluslararası Siyasi Tarih-20,Yüzyıl, (Çev. Taciser Ulaş Belge-Emel Kurt), Yayın Odası, İstanbul, 2008.
Cleveland, William L,, Modem Ortadoğu Tarihi, {Çev. Mehmet Harmancı), Agora Kitaplığı, İstanbul, 2008.
Gönlûbol, Mehmet-A. Haluk Olman, "Birleşmiş Milletler Kuvveti Süveyş ve Kongo Olayları", Ankara Üniversitesi Siyasal Biligiler Fakültesi Dergisi, C. 16, No. 1, Mart-1961.
Kürkçüoğlu, Ömer, Türkiye'nin Arap Ortadoğu'suna Karşı Politikası, Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara 1972.
Mansfield, Peter, Osmank Sonrası Türkiye ve Arap Dünyası, (Çev. Nuran Olken), Sander Yayınları, istanbul, 1975.
Umar, Ömer Osman, Turgay Murat, "Sovyet Rusya'nın Mısır Özerinden Ortadoğu'ya Girişi", Fırat Üniversitesi Orta Doğu Araştırmaları Dergisi,C. VII, Sayı: 1, 2010.