Orhan HÜLÂGÜ

Lozan barış antlaşması'na göre Türk Devleti

Antant (İtilaf) Devletleri, Yunanlıların 1922 yılı sonlarına doğru Anadoluda uğradıkları yenilgiden sonra Türkiye Büyük Millet Meclisi, Yunanistan ve diğer bazı devletleri barış konferansına çağırdılar. Türkler barış görüşmelerini kabul ederek bunun İzmirde yapılmasını önerdiler. 1923 yılında Lozan Sulh Antlaşmasının imzalanması ve Cumhuriyetin ilan edilmesi Türkiye tarihinde dönüm noktası oldu. Lozan Antlaşması, Türkiye Büyük Millet Meclisi temsilcileri ile, Birleşik Krallık, Fransa, İtalya, Japonya, Yunanistan, Romanya, Bulgaristan, Portekiz, Belçika, SSCB ve Yugoslavya arasında imzalandı. Konferansta Türkiye-Suriye, Türkiye-Irak, Türkiye-İran, Türkiye-Yunanistan sınırları, kapitülasyonlar, Boğazlar ve azınlık meseleleri, savaş tazminatı ve Osmanlı borçları ele alınmış ve karara bağlanmıştır. Lozan Antlaşması ile Yunanistanın Anadoludaki serüveni noktalanmış, Türkiye ile Batılı devletlerin siyasî, hukukî, ekonomik ve sosyal ilişkileri yeniden düzenlenmiştir. Bu antlaşma ile Yeni Türkiye Devletinin bağımsızlığı bütün Dünya devletlerince kabul edilmiştir.

The Turkish State according to the lausanne peace agreement

Entente States, Grand National Assembly of Turkey, Greece, and other states called out for a peace agreement after the Greeks defeated in Anatolia towards the end of 1922. Turks accepted the offer for peace talks and proposed that it take place in Izmir. The signing of the Lausanne Peace Agreement and the declaration of the republic in 1923 became a turning point in the history of Turkey. The Lausanne Peace Treaty was signed in between the representatives of the Grand National Assembly of Turkey and the United Kingdom, France, Italy, Japan, Greece, Romania, Bulgaria, Portugal, Belgium the USSR and Yugoslavia. During the conference, the issues of Turkish-Syrian, Turkish-Iraqi, Turkish-Iranian and Turkish-Greek borders, the capitulations, the Straits, minorities, war reparations, and the Ottoman debt were discussed and resolved. With the Lausanne Agreement, the Anatolian adventure of Greece was finalized. Political, judicial, economic and social relations between Turkey and the European states were reorganized. With this agreement, the independence of the New Turkish State was accepted by all states of the world.

PDF

___

Arar, İsmail, Atatürkün Amerikan Milletine Seslenişi, Belleten, C. XLV/2, Nisan 1981, Sayı: 178den ayrı basım, s. 111, Ankara 1981.
Atatürkün Söylev ve Demeçleri, Ankara 1927.
Ankara Üniversitesi Dil Tarih ve Coğrafya Fak. Lozan Barış Antlaşması, Ankara 1980.
Bilsel, M. Cemil, Lozan, c. 1, İstanbul 1933.
Fromkin, David, Barışa Son Veren Barış, Modern Ortadoğu Nasıl Yaratıldı? (1914-1922), Çev. Mehmet Harmancı, İstanbul 1993.
Foreign, Affairs, CFR, Sayı: 2, Aralık 1922. The Shadows of Power, The CFR and the American Decline, p. 11, James Perloff, 1988, Appleton, Wisconsin, USA, ISBN: 0-88279-134-6.
FO/7899/E, 10481, E, 10569, FO/790/E/10746; İngiliz Kabinesi Belgeleri, Cab. P.4287, DBFB I/18, s. 141; Yusuf Kemalden Bağlaşıklara Nota, Ankara, 29.9.1922.
Gürer, Cevad Abbas, Cumhuriyet Gazetesi, 10.11.1941.
İngiliz Devlet Arşivi, Dışişleri Bakanlığı Belgeleri, FO/7892/E, 9783, Bağlaşıklardan Ankaraya Nota, Paris, 23.9.1922.
İnönü, İsmet, İstiklal Savaşı ve Lozan, Belleten, 38 (149).
Kocabaş, Süleyman, Tarihte Türk-Rus Muharebeleri, Vatan Yayınları, 1998.
Karal, Enver Ziya, Osmanlı Tarihi, c. 8.
Karal, Enver Ziya, Atatürk ve Devrim, Modern Türkiye ve Atatürk, Ankara 1998.
Özüçetin, Yaşar, Lozan Antlaşmasının Anlam ve Önemi, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Sayı: 134, Ekim 2001.
Özgiray, Ahmet, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Sayı: 56, 2003.
Sonyel, R. Salih, Lozanda Türk Diplomasisi, Belleten, 38, Eylül 1922, Ağustos 1923.
Yılmaz, Veli, Siyasî Tarih, İstanbul 1998.