Dedem Korkut'un saklı kalmış bir hikâyesi

Dede Korkut anlatmaları Türk dili ve edebiyatının en kıymetli hazinelerindendir. Dede Korkut Kitabı ortaya çıkmasından ve özellikle 1916da ilk neşrinin yapılmasından bu yana araştırma ve inceleme konusu olmaya devam etmiştir. Bu yazıda Bamsı Beyrek boyunun bir çeşitlemesi olarak değerlendirilebilecek Şah Kasım Hikâyesi ve hikâyenin müellifi olan Süleyman Sûdi Bey tanıtılmaktadır. Kırım Türklerinden olan Süleyman Sûdi Beyin kısa biyografisi ve eserlerinin nitelikleri üzerinde durulmakta ve Şah Kasım Hikâyesi, özeti verilerek kendine mahsus özellikleri belirtilerek epizodik yapı incelemesiyle ele alınmaktadır. Çalışmamızda yeri geldikçe, incelediğimiz hikâyenin yazılı ve sözlü çeşitlemelerle ilgisi karşılaştırmalı olarak değerlendirilmekte ve konuyla ilgili tartışmalı hususlara dikkat çekilmektedir.

A hidden story of Dede Korkut

Tales of Dede Korkut is the most precious treasure of Turkic language and literature. It has continued to be subject of research and analysis since emergence of The Book of Dede Korkut , particularly first publishing of it in 1916. It is introduced to The Tale of Shah Kasim , who can be appreciated as a variant of Bamsi Beyrek branch, and to Suleyman Sûdi Bey who the author of the tale in this paper.It has been handled short biography of Suleyman Sûdi Bey being a Crimean Turk and qualities of work and after that The Tale of Shah Kasim has been discussed by presenting a summary, indicating its own unique features and analyzing episodic structure. It has been examined about connection written and verbal variants of the tale with examined tale according to comparative method in place and it has been attracted attention controversial features.

PDF

___

Alptekin, Ali Berat, Halk Hikâyelerinin Motif Yapısı, 4. bs., Akçağ, Ankara 2009.
Arabacı, H. Murat, Türkiyede Kurulan İlk Kırım Türk Teşkilatları, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, The Journal Of International Social Research, Volume: 1/2, s. 47-65, Winter 2008.
Arvas, Abdulselam, Alıp Manaş ve Bamsı Beyrek Destanlarının Ortak Motifleri, International Journal of Social Science, Volume: 6, Issue: 2, p. 63-71, February 2013.
Balcı, Ayşe Altınbaş, Türklerin Sherlock Holmesü Amanvermez Avni, Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Edebiyatı Disiplini (yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Ankara 2005.
Bayat, Fuzuli, Oğuznamelerin Tarihî, Mitolojik Kökenleri ve Teşekkülü, Ötüken, İstanbul 2006.
Boratav, Pertev Naili, Halk Hikâyeleri ve Halk Hikâyeciliği, (yayıma hazırlayan: M. Sabri Koz), Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı, İstanbul 2002.
Büyükarman, Didem A., Moralızade Vassaf Kadri ve Süleyman Sûdînin Ortak Ramanları Milli Cinayat Koleksiyonu, A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı: 40, Yıl: 2009, s. 190-208.
Can, Adem, Homeros Destanları ile Destanları ile Dede Korkut Hikâyeleri Arasındaki Kurgu, Yapı, Tip ve Tema Benzerlikleri, Turkish Studies, Volume: 6/2, p. 263-286, Spring 2011.
Çobanoğlu, Özkul, Türk Dünyası Epik Destan Geleneği, Akçağ, Ankara 2003.
Çapanoğlu, Münir Süleyman, Basın Tarihimizde Mizah Dergileri, Garanti Matbaası, İstanbul 1970.
Ekici, Metin, Dede Korkut Hikâyeleri Tesiri ile Teşekkül Eden Halk Hikâyeleri, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Ankara 1995.
Ergin, Muharrem, Dede Korkut Kitabı-1, 8. bs., Ankara 2011.
Gökyay, Orhan Şaik (Hazırlayan), Dedem Korkudun Kitabı, Milli Eğitim Bakanlığı, İstanbul 2000.
Himmetzâde, S. Abdullah, Şah Kasım Hikâyesi, 2. bs., Cemiyet Kütüphanesi, İstanbul H. 1333 / M. 1917.
http://nadireserler.atauni.edu.tr/detay_goster.php?k=30864.
İşli, Emin Nedret, Kitabhane-i Sûdî Tarihçesi ve Süleyman Sûdî Bey (Bir Deneme), Müteferrika, Sayı: 4, s. 33-44, Kış 1994.
Mehmed Zeki-Mahmud Paçacı, Türkiye Terâcim-i Ahval Ansiklopedisi Terâcim-i Ahval Kamusı, Cilt: 1, İstanbul 1928.
Kırzıoğlu, M. Fahrettin, Dede-Korkut Oğuznâmeleri, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı, Ankara 2000.
Rossi, Ettore, Dede Korkut Kitabı Üzerine Araştırma, Erdem, (Çeviren: Mahmut H. Şakiroğlu), Cilt: 12, Sayı: 34, Yıl: 1999, s. 183-276.
Sakaoğlu, Saim, Dede Korkut Kitabı İncelemeler-Derlemeler-Aktarmalar II, Selçuk Üniversitesi Yaşatma ve Geliştirme Vakfı, Konya 1998.
Sümer, Faruk, Oğuzlar (Türkmenler) Tarihleri-Boy Teşkilatı-Destanları, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, İstanbul 1992.
Tezcan, Semih - Hendrik Boeschoten (Hazırlayanlar), Dede Korkut Oğuznameleri, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2000.
Yıldırım, Dursun, Türk Bitiği Araştırma / İnceleme Yazıları, Akçağ, Ankara 1998.