Edirne'de OSmanlı sarayları ve saray-ı cedide-i amire

Doksan üç sene Osmanlı Devletine payitahtlık yapmış olan Edirne şehri, İstanbul için önemli bir iaşe kaynağı olması yanında, genişleyen Osmanlı sınırlarının Edirneyi devamlı bir saldırı riski altından kurtarması, Balkanlara açılan ticaret yollarının Edirneyi çok önemli bir konumda tutması ve de şehrin Osmanlıların Rumeli seferlerinde bir merkez rolü özelliğine sahip olması gibi nedenlerle önemli eserlerle taçlanan bir merkez olmuştur. Edirnede inşa edilmiş yapılardan en önemlisi Saray-ı Cedide-i Amire olarak bilinen Edirne Sarayıdır. Saray, şehrin kuzey yönünde ve Tunca Nehrinin batısında 3.000.000 metrekarenin üzerinde bir düzlükte kurulmuştur. Sarayın yapılmasına Sultan II. Muradın buyruğu ile (h.854-m. 1450) yılında başlanılmış, III. Ahmed devrine kadar tahta geçen Osmanlı Sultanları bu saraya yeni yapılar ekleterek eseri genişletip güzelleştirmişlerdir. XVIII. asrın ortalarından itibaren Padişahların Edirneye olan ilgileri azalmış, 1751 Edirne Depremi ve 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı sarayın harap olmasına neden olmuştur. Saray, 1867 ve 1873 senelerinde kı- sım kısım onarılmış, bu sırada 1866-1870 yılları arasında Edirne Surlarının yıktırmasıyla daha önce bu kalede saklanan cephane Sarayın mahzenlerine taşınmış ve 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşında bu cephaneliğin ateşlenmesiyle Saray harabe haline gelmiştir.

Ottoman palaces in Edirne and the new giant palace

City of Edirne was the Capital city of State of Ottoman for ninety three years. City was an important source of income for İstanbul. Although expanding the borders of the State of Ottoman saved Edirne from a cons- tant risk of attacks. Edirne was holding very important position in the Balkans, because of the trade routes. Also the City was an important center for the expeditions through Rumeli. Because of all that reasons Edirne has got priceless artifacts. The New Giant Palace was the most important building in Edirne which has known Edirne Palace. The palace was built on an area more than 3.000.000 squaremetres in North of the City and West of the Tunca River. The construction of the palace was started in 1450 by order of Sultan II. Murat and then next Ottoman Sultans ordered to add new buildings for palace s splendor, till Sultan III. Ahmed period. Sultans lost their interests for palace from mid 18. century. The big earth quake in Edirne in 1751 and the war between Ottoman and Russia (1828-1829) was very ruinous for palace. In 1867 and in 1873, the palace was repaired in small sections. In these years Edirne city walls was destroyed and all ammunition which has hiding in these walls moved into palace s cellars. All that ammunition was fired in the war between Ottoman and Russia (1877-1878) and the palace was completely destroyed.

___

  • Alptekin, Cahit, “Ülkemizdeki Tatarlar ve Kökenleri”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Yıl: 33, Cilt: 96, Sayı: 190, s. 149-160, Ocak-Şubat 2011.
  • Büyükdığan, İlter, “Edirne Sarayının Onarım Sorunları”, I. Edirne Sarayı Sempozyumu Bildirileri, Trakya Üniversitesi Rektörlüğü Yayınları, s. 224-228, Edirne, 1995.
  • Edirne’nin 600. Fetih Yıldönümü Armağan Kitabı, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1993.
  • Eren, Erdal, “Mimari Açıdan Geçmişten Günümüze Osmanlı Sarayları”, I. Edirne Sarayı Sempozyumu Bildirileri, Trakya Üniversitesi Rektörlüğü Yayınları, s. 39-42, Edirne, 1995.
  • Kazancıgil, Ratip, Edirne Sarayı ve Yerleşim Planı, Türk Kütüphaneciler Derneği Edirne Şubesi Yayınları, Edirne, 1994.
  • Nutku, Özdemir, IV. Mehmed’in Edirne Şenliği, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1987.
  • Peremeci, Osman Nuri, Edirne Sarayı, Bellek Yayınları, 2011.
  • Tosyavizade, Rifat Osman, Edirne Sarayı, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1989.
  • Tosyavizade, Rifat Osman, Edirne Rehnüması, Türk Kütüphaneciler Derneği Edirne Şubesi Yayınları, Edirne, 1998.
  • http://www.edirneden.com, (02.03.2011).