TARİHİ ROMANLARDA MEKÂN-COĞRAFYA

Romanı meydana getiren temel unsurlardan biri de mekândır. Romanda mekânın ele alınış tarzı devirlere ve akımlara göre farklılık gösterir. Modern romanlarda mekanla kahramanlar arasında ilişki kurulduğu, kahramanların ruhsal durumları üzerinde mekân tasvirlerinin etkili olduğu görülür. Tarihî romanların çoğunda durum farklıdır. Tarihî romanlarda genellikle mekâna duyulan ihtiyaç, olaylar ve kahramanlar için gerekli olan fizikî çevre sebebiyledir. Romanlarda mekân-insan ilişkisi yani ele alınan mekânın kahramanların ruh dünyasına etkisi, kahramanların iç dünyasını aydınlatacak tahliller çok defa ihmal edilir. Bunda, tarihî romanların genelde olay merkezli romanlar olmasının da etkisi büyüktür. Çünkü tarihî romanlarda savaş, sefer veya macera ağırlıklı olaylar ön plandadır. Tarihî romanlarımızda işlenen konu gereği pek çok çoğrafya parçası, mekân söz konusudur ancak yazarların yaptıkları tasvirler daha çok dış çevrenin şartlarını ortaya koymaya yöneliktir. Az da olsa bazı romanlarda coğrafî şartların kahramanlar üzerinde yaptığı etkileri görmek mümkündür. Biz de bu yazımızda tarihi romanlarda ele alınan mekânları devrin anlayışını göstermesi noktasında ele alacağız. Böylelikle, mekân coğrafyasının genel bir panoramasını belirlemeye çalışacağız

___

  • AKTAŞ, Şerif, Raman Sanatı ve Roman İncele/nesine Giriş, 5.bs., Ankara 2000.
  • BAĞCI, Rüknettin, “Halit Ziya’nın Roman ve Hikâyelerinde Beyoğlu”, (Mezuniyet Tezi). Istanbul 1953.
  • _ BOURNEUR, Roland - QUELLET, Real, Roman Dünyası ve İncelemesi (Çev. Hüseyin Gümüş), Ankara 1989.
  • KAPLAN, Mehmet, Nesillerin Ruhu, 4.bs., İstanbul 1978.
  • KAPLAN, Mehmet, Türk Edebiyatı Üzerinde Araşlırmalar II, 2.bs., İstanbul 1994.
  • KOÇU, Reşat Ekrem, Esircı' Başı, İstanbul 1944. ,
  • ÖZDENÖREN, Rasim, Ruhun Malzemeleri, İstanbul 1986.
  • SEPETÇİOĞLU, M. Necati, Kilit, 15. bs., İstanbul 1988.
  • TEKİN, Mehmet, Roman Sanatı (Romanın Unsurları) 1, İstanbul 2002.
  • WARREN, A.-WELLEK, R., Edebiyat Biliminin Temelleri (Çev. Ahmet Edip Uysal), Ankara 1983. '
  • YETKİN, Suut Kemal, Edebiyat Üzerine Denemeler, Ankara 1978.