Çalıkuşu'ndan Bir Köy Hocası'na: ideolojinin Edebiyat Üzerindeki Belirleyiciliği

Bu makale, yazarları aynı iki metni örnek alarak Cumhuriyetinkuruluş yıllarındaki egemen ideolojinin edebî metinlerin üretilmesi veanlamlandırılması sürecine etkisini gösterme amacındadır. Reşat NuriGüntekin’in Çalıkuşu romanı ile önemli benzerlikler içeren Bir Köy Hocasıadlı piyesinin karşılaştırılması, özellikle Anadolu, mektep, öğretmenkullanımlarının piyes metninde -Çalıkuşu’na da cevap olacak şekilde- nasılfarklı bir bağlama yerleştirilerek ideolojik bir simge değeri kazandığını veböylece ideolojiyi yeniden üreten bir DİA’ya dönüştüğünü gösterecektir.

From Çalıkuşu to Bir Köy Hocası: Ideology As a Determinant of Literature

This article aims to show the effect of hegemonic ideology in early years of Republic in the process of producing and giving meaning to texts, via two different texts of the same writer. Comparing Çalıkuşu novel and Bir Köy Hocası play of Reşat Nuri Güntekin, would present how concepts of “Anatolia", “school", “teacher" used in play -as a reply to Çalıkuşu- and placed in a different context as an ideological symbol, so that how those concepts turned into a ISA which reproduces the ideology.

___

  • Karagülle, Fırat, Çalıkuşu'ndan Bir Köy Hocası'na: ideolojinin Edebiyat Üzerindeki Belirleyiciliği, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, Cilt/Sayı: 54, (2016-1), İstanbul 2016, s. 87-97