İstanbul’un sosyal konut üretim alanlarından biri: Tuzla
Konut sorunu, kırsal alanlardan şehirlere olan göçün yarattığı en temel sorunlardan biri olmuştur.Dünya genelinde şehirleşmenin yaygınlaşmasıyla daha büyük boyutlara varan bu sorunun çözümüiçin devletler çeşitli yöntemler geliştirmişlerdir. Geliştirilen yöntemlerden birisi de yoksul ve dar ge-lirli kesimleri konut sahibi yapmayı amaçlayan sosyal konut uygulamalarıdır. İlk olarak 19. yüzyılınsonlarında Avrupa’da başlayan bu uygulamalar, sonraki yıllarda diğer gelişmiş ülkelerde, 20. yüzyılınson çeyreğinden itibaren ise gelişmekte olan ülkelerde görülmeye başlanmıştır. Gelişmekte olanülkeler kategorisinde yer alan Türkiye’deki ilk sosyal konut uygulamaları 1960’lı yıllarda başlamıştır.1984 yılında ise Toplu Konut İdaresi’nin (TOKİ) kurulması ve 2000’li yıllarda kurumun yetkileriningenişletilmesiyle sosyal konut çalışmaları günümüze kadar sürdürülmüştür. Türkiye’deki sosyal konutüretimine TOKİ dışında KİPTAŞ (İstanbul) ve PORTAŞ (Ankara) gibi bazı belediye kuruluşları da katkısağlamışlardır. Çalışmada 5000’den fazla sosyal konuta sahip Tuzla İlçesindeki sosyal konut uygula-maları incelenmiştir. Bu uygulamaların Tuzla’da gerçekleştirilme nedenleri ve bu uygulamalar son-rasında mekânsal görünümde ortaya çıkan değişiklikler ele alınmıştır. Çalışmadaki temel verikaynaklarını kamu kuruluşlarının hazırladığı rapor ve istatistikler yanında arazi çalışmaları, basılı vegörsel kaynaklar ve sosyal konut kullanıcılarıyla yapılan anketler oluşturmaktadır.A y rıca haritanınhazırlanmasında ArcGIS 10.7 programı kullanılmıştır.
One of the social housing production areas of İstanbul: Tuzla
The housing problem has been one of the major problems of migration from rural areas to cities.This problem has reached a larger dimension with the spread of urbanization around the world, inorder to solve this problem governmentes have developed various methods. One of the methodsdeveloped as a solution was social housing practices which are aiming to make poor and low-in-come people homeowner. Social housing practices first began in Europe in the late 19th century,following years its spread the other developed countries. Developing countries have begun socialhousing policies last quarter of the 20th century. Turkey as one of the developing countries has star-ted social housing policies 1960s. With the establishment of Public Housing Administration (TOKI)in 1984 and expanding authorizations of institution in 2000s, social housing practices have conti-nued to today. Apart from the TOKI activities, municipality institutions such as KIPTAS (Istanbul)and PORTAS (Ankara) have also contributed to social housing production in Turkey. In this study,social housing practices in Tuzla district, which has more than 5000 social housings have been exa-mined. The reasons why Tuzla district has chosen for this practices and what is the social and spatialconsequence of these practices discussed. The main data sources in the study are reports and sta-tistics prepared by public institutions, field studies, printed and visual resources and surveys withsocial housing users. Also, ArcGIS 10.7 used in the preparation of the map.
___
- Bayraktar, E. (2006) Gecekondu ve Kentsel Yenileme. Ekonomik Araş-tırmalar Merkezi Yayınları. Ankara.
- Bozdoğan, Ö. (2019). İstanbul Anadolu Yakası’ndaki Sosyal Konut Uy-gulamalarına Coğrafi Bir Bakış: Tuzla Örneği. İstanbul ÜniversitesiSosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstan-bul.
- Çoban, A.N. (2012). Cumhuriyetin İlanından Günümüze Konut Politi-kası. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 67 (3), 75-108.
- Devlet Planlama Teşkilatı 1963. (2016). Birinci beş yıllık kalkınma planıhttp://www.kalkinma.gov.tr/Lists/Kalknma%20Planlar/Attach-ments Son erişim tarihi 10.05.2019.
- Doğan, M. (2013). Geçmişten Günümüze İstanbul'da Sanayileşme Sü-reci ve Son 10 Yıllık Gelişimi. Marmara Coğrafya Dergisi, (27), 511-550.
- Doğaner, S. (1993). İstanbul'da Gemi İnşa Sanayi Türk Coğrafya Der-gisi, (28), 65-116.
- Gournay, I. (1993). AIA Guide to the Architecture of Atlanta. (Ed.). G.Sams. Atlanta: University of Georgia Press.
- Greenhalgh, S. ve Moss, J (2009). Principles for Social Housing Reform.London: Localis.
- Kunduracı, N. F. (2013). Dünyada ve Türkiye’de Sosyal Konut Uygula-maları. Çağdaş Yerel Yönetimler, 22 (3), 53-77.
- Malpass, P. ve Murie, A. (1999). Housing Policy and Practice. Basings-toke: Palgrave.
- Olgun, H. (2014). Türkiye’de Sosyal Konut Politikası: Seçilmiş AvrupaÜlkeleriyle Karşılaştırmalı Bir Analiz. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilim-ler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi Ankara.
- Oxley, M. (2009). Financing Affordable Social Housing in Europe. Narobi: UNHABİTAT.
- Pacione, M. (2005). Urban Geography-A Global Perspective. Londonand New York: Routledge.
- Pittini, A. ve Laino, E. (2011). Housing Europe Review 2012: The Nutsand Bolts of European Social Housing Systems. Brussels: CECOD-HAS.
- Stone, M. (2003). Social Housing in the UK and US: Evolution, Issuesand Prospects. Atlantic Fellow in Public Policy, London.
- T.C. 58. Hükümet Acil Eylem Planı (AEP).(2003)http://ekutup.dpt.gov.tr/plan/aep.pdf. Son erişim24.07.2019.
- Tekeli, İ.(1996). Türkiye’de Yaşamda ve Yazında Konut Sorununun Ge-lişimi. Tarih Vakfı Yurt Yayınları. İstanbul.
- TOKİ. (2010). Türkiye’nin geleceğini inşa ediyoruz.http://i.toki.gov.tr/content/images/main-page-slider/30102016225052-pdf.pdf. Son erişim 16.05.2019
- TOKİ. (2016). Kurumsal. Geleceğin Türkiye’sini inşa ediyoruz. TOKİ.
- Tümertekin, E. ve Özgüç, N. (2015). Beşeri Coğrafya. İstanbul: ÇantayKitabevi.
- Vroelant, L., C. ve Tutin, C.(2007). Social Housing in France. Social Hou-sing inEurope. (Eds.)C. Whitehead ve K. Scanlon. London: The Lon-don Schoolof Economics and Political Science, 70-89.
- Wassenberg, F., Vroelant, C. L., ve Reinprecht, C. (2008). Learning fromhistory: changes and path dependency in the social housing sectorin Austria, France and the Netherlands (1889-2008). (Eds.) K. Scan-lon ve C. Whitehead, Social Housing in Europe II: A Review of Po-licies and Outcomes (pp. 31-47). The London School of Economicsand Political Science. London.
- Whitehead, C. ve Scanlon, K. (2007) Social Housing in Europe. Chris-tine Whitehead ve Kathleen Scanlon (ed), Social Housing in Eu-rope, London School of Economics and Political Science, London.
- http://www.kiptas.istanbul/tr Son erişim 10 Mayıs 2020.
- https://www.toki.gov.tr/ Son erişim 10 Mayıs 2020.
- ISSN: 1302-5856
- Başlangıç: 1943
- Yayıncı: Türk Coğrafya Kurumu