Arap Dili Gramerinde Mevsuller

Bu makalemizin konusu Arap dili gramerinde marife başlığı altında zikredilmekte olan İsm-i Mevsullerdir. İsm-i mevsullerin Türkçede tam karşılığı bulunmamakla beraber bağlaç ve yeri geldikçe sıfat-fiillere benzediği fark edilmektedir. Şayet ism-i mevsulün işlevi doğru bir şekilde kavranmazsa Arapça söz diziminin yanlış anlaşılması ve yanlış mana verilmesine sebebiyet vermesi kaçınılmazdır. Ayrıca Kur’an-ı Kerim ayetlerinde sıkça karşılaştığımız ism-i mevsuller, ayetlerin tefsirinde de önemli bir yardımcı unsur oluşturmaktadır. Konumuz ele alınırken çeşitli ayetler ile Arap şiirinden örnekler verilmeye ve temel kaynaklardan istifade edilmeye çalışılmıştır. Özellikle İbn Malik’in eseri üzerine şerh yazan İbni Âkil’in Elfiyye eserinden ve diğer bazı önemli kaynaklardan yararlanıldı.

Anahtar Kelimeler:

Arapça. nahiv, gramer, ism-i mevsul, İbni Âkil, Elfiyye.

Seasons in Arabic Grammar

The subject of this article is the Ism-i Mevsuls, which are mentioned under the title of marifa in Arabic grammar. Although nouns do not have an exact equivalent in Turkish, it is noticed that they resemble conjunctions and adjectives-verbs when appropriate. If the function of the ism al-mawsul is not understood correctly, it is inevitable that the Arabic syntax will be misunderstood and cause misunderstanding. In addition, the names that we encounter frequently in the verses of the Qur'an also constitute an important auxiliary element in the interpretation of the verses. While our subject is being handled, it has been tried to give examples from various verses and Arabic poetry and to benefit from basic sources. In particular, the work of Ibn Âkil, who wrote annotations on Ibn Malik's work, Elfiyye and some other important sources were used.

Keywords:

Arabic. syntax, grammar, ism-i mevsul, İbni Âkil, Elfiyye.,

PDF

___

Abduh er-Râcihî, et-Tatbîku’n-Nahviyyu, Dâru’n-Nahdati’l-Arabiyye, Beyrût, 2004.
Ahmet Muhtar Ömer, Mecmau’l Lügati’l Arabiyye, Kahire, 2008.
Banguoğlu,Tahsin, Türkçenin Grameri, TDK Basımevi, Ankara, 1986.
Çetin, Nihad M. “Arap”, DİA, III, İstanbul, 1991.
Çıkar, Mehmet Şirin, “Arap Gramer İlminde Zamir/Adılın Zikri Konusu Üzerine”, Oş Devlet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 14-15. sayı, 2011.
Çörtü, Mustafa Meral, Arapça Dilbilgisi (Nahiv), İFAV Yayınları, İstanbul, 2007.
Ebu'l-Kasım el-Hüseyn İbn Muhammed Rağıb el-İsfehânî, el-Mufredât fî Garîbi’l-Kur'an, Daru’l Mearif, Kahire, 1961/1381.
el-Cürcâni, Ali b. Muhammed eş-Şerif, Kitâbu’t-Ta‘rifât, thk. Muhammed Abdurrahman el-Mar’aşli, Dâru’n-Nefâis, 2. Baskı, Beyrut, 2007.
El-Galâyînî, Mustafa, Câmiu’d-Durûsi’l-Arabiyye, el-Mektebetu’l-Asriyye, Beyrut, 1993. en-Nadiri, Muhammed Esad, Nahvu’l-Lugati’l-Arabiyye, Daru’l-Asriyye, Beyrut, 2007.
Hadîce el-Hadîsî, el-Medârisu’n-Nahviyye, Ürdün, 2001.
Hüseyin Günday, Şener Şahin, Arapça Dilbilgisi (Sarf Bilgisi), Alfa Yayınları, İstanbul, Ekim 2008.
İbn Akil, Bahauddin Abdullah, Şerhu İbn Akil, thk.: Muhammed Muhyiddin Abdulhamid, el-Mektebetu’l-Asriyye, Beyrut, 1988.
İbn Hişam en-Nahvî, Ebu Muhammed Cemaleddin Abdullah b. Yusuf, Evdahu’l -Mesâlik ila elfiyeti ibn Mâlik, 6. Baskı, Daru ihyai’t- Türasi’l- Arabî, Beyrut,1980.
_______Şerhu Katri’n-Nedâ ve Bellu’s-Sadâ, thk: Muhammed Muhyiddin Abdu’l-Hamid, el-Mektebetu’l-Asriyye, Beyrut, 1994.
İbn Mâlik, Muhammed b. Abdillâh Cemâluddîn, İkmâlu’l-iʿlâm bi Tes̱lîs̱i’l Kelâm, thk. Saʿd b. Ḥamdân el-Ġâmidî, Mektebetu’l-Medenî, Cidde, 1984.
Kılıç, Hulusi, “Basriyyûn”, DİA, V, İstanbul, 1992.
________. “Kufiyyûn”, DİA, XXVI, Ankara, 2002.
Maksudoğlu, Mehmet, Arapça Dilbilgisi, İFAV Yayınları, İstanbul, 1999.
Mütercim Asım Efendi, el- Okyanusu’l-Basid fi Tercemeti’l-Kamusi’l-Muhit, Kamusu’l-Muhit Tercümesi, nşr: Mustafa Koç, Eyyüp Tanrıverdi, Türkiye Yazma Kurumu Eserler Başkanlığı Yayınları, İstanbul, 2014.
Sarmış, İbrahim, Metin ve Alıştırmalarla Uygulamalı Arapça Dilbilgisi, Esra Yayınları, Konya, 2011.
Şevki Dayf, el-Medârisu’n-Nahviyye, Daru’l Maarif, Mısır, 1983.
Şirin, Mehmet Musa, “Nahiv İlmi ve Ekolleri”, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 1: 185-196.
Yiğiter, Şeyda Hanım, “Arap Dilinde Marife İsimler ve Marifelik-Nekreliğin Anlam Üzerindeki Etkisi”, Konya, 2019, Yüksek Lisans Tezi. Zihni, Mehmed, el-Muktedap fi Kavâidi’n-Nahv, İstanbul, 1981.