Giriş: Yaygın Olarak kullanılan koruyucu maddeler Benzalkonyum klorid (BZC) ve Potasyum Sorbat (PS) yalnızca burun damlalarında değil göz damlaları ve kozmetik maddelerinde de kullanılmaktadır. Bununla beraber bu maddelerin irritasyonu sonucu pek çok yan etki bildirilmiştir. Materyal Metod: Aynı jenerasyondan seçilmiş 44 erkek sıçanın burunlarına bir hafta ve dört hafta sürelerle BZC ve PS uygulanarak bu maddelerin klinik ve histolojik etkileri araştırıldı. Sonuç: Tüm gruplarda uygulamanın altıncı gününden itibaren hapşırma ve burun kaşıma semptomları izlendi. Histolojik değişiklikler ışık mikroskobu ile araştırıldı. Semptomatik ve histolojik değişimlerin uygulama süresi ile uyumlu oılarak artış gösterdiği izlendi. Her iki prezervatif maddenin de sıçan solunum yolu epiteline zararlı etkilerinin olduğu sonucuna varıldı. Anahtar kelimeler: Potasyum Sorbat, Benzalyonyum Klorid, Nazal Mukoza.

Objectives: The preservatives benzalkonium chlorid (BZC) and potassium sorbate(PS) are wideley used, not only for nasal drops, but also for eye drops and cosmetics. However, there have been many reports about side effects to be result of irritation induced by BZC and PS. Material and Methods: BZC and PS were administrated to the noses of 44 male rats for one and four weeks long and then histological and clinical changes were investigated. Results: Symptomatic changes suh as sneezing and nasal rubbing were observed in almost all groups by the 6th day of administration. The histological changes were observed by light microscope The preservatives induced nasal lesions were noted. The symptomatic and histologic changes were pronounced with the prolonged duration of administration. Conclusion: It is concluded that both BZC and PS have harmful effects on respiratory ephitel on rat. Key words: Benzalkonium chlorid, Potassium sorbate, Nasal mucosa.