21961

HÜSREV, ŞÎRÎN VE FERHÂD KAHRAMANLARI ÜZERİNE

İslami doğu ve klasik Türk edebiyatında Hüsrev ü Şîrîn yahut Ferhâd ü Şîrîn adları ile meşhur mesneviler kaleme alınmıştır. Adı geçen mesneviler en çok sevilen, okunan ve anlatılan mesnevilerdendir.Hüsrev ü Şîrîn yahut Ferhâd u Şîrîn mesnevilerine bakıldığında üçlü bir aşk hikâyesi ile karşılaşılır. Hüsrev ü Şîrîn hikâyesinde asıl kahramanlar Hüsrev ve Şîrîn’dir. Ferhâd Şîrîn’e âşık olup Hüsrev tarafından düzenlenen bir oyunla kendini öldürmüş Şîrîn’in aşkı ile kendi canından geçmiştir. Ferhâd u Şîrîn hikâyesinde ise Hüsrev iki âşığı birbirinden ayırmaya çalışan karakter olarak karşımıza çıkmaktadır.Bu çalışmada Klasik Türk edebiyatının en çok sevilen mesnevilerinden bir olan Hüsrev ü Şîrîn veya Ferhâd u Şîrîn hikâyeleri üzerinde durulacaktır. Nizâmî, Şeyhî, Celîlî, Ali Şîr Nevâyî ve Lâmi’î’nin eserleri temel alınacaktır. Bu eserlerdeki olayların karakterlere etkisi anlatılacaktır. Bahsedilen karakterler Hüsrev, Şîrîn ve Ferhâd’dır.

Anahtar Kelimeler:

Mesnevi, Ferhâd, Şîrîn, Hüsrev.

-

In the eastern Islamic and classical Turkish literature masnavis were written named Hüsrev and Shirin or Farhad and Shirin. The masnavis are mentioned the most popular, the most read masnavis. When we look at these masnavis Husrev and Shirin or Farhad and Shirin, we faced with a triple love story . In the Husrev u Shirin masnavis the master characters are Husrev and Shirin. They loved each other. Farhad was an replacement character, loved Shirin. Farhad committed suicide because Hüsrev set a snare for Farhad. In Farhad u Shirin stories the main characters were Farhad and Shirin. They loved each other. But Husrev loved Shirin and wanted to marry her. But Shirin didn‟t want to marry him. Husrev wanted to differ two lovers Farhad and Shirin. In this study ıt‟s focused on the masnavi one of the most liked masnavi Husrev u Shirin or Farhad u Shirin in Classical Turkish literature. It‟s based on Nizâmî, Şeyhî, Celîlî, Ali Şîr Nevâyî and Lâmi‟î‟s stories. It‟s expressed ın this study that the effects of the events on characters. The characters that mentioned are Husrev, Shirin and Farhad.

Keywords:

Masnavi, Farhad, Shirin, Husrev.,

PDF

___

Aycan, E. (1953). Nevai‟nin Ferhâd ve Şirin Mesnevisine Dair. Türk Dili Dergisi, 2(17), Şubat. Aycan, E. (1953). Nevai‟nin Ferhâd ve Şirin Mesnevisinin Konusu. Türk Dili Dergisi, 2(19), Nisan.
Çapan, P. (1999). Mesneviye Düşen Aşklar: Ali Şir Nevayî ve Fuzulî‟nin Leylâ ve Mecnûn‟ları, Muğla.
Çelebioğlu, Â. (1994). Türk Edebiyatında Mesnevi (XV. YY’a Kadar). İstanbul: Kitabevi
Çulhaoğlu G. (2002). Şeyhi‟nin Hüsrev ü Şirin Mesnevisindeki Aşk İlişkileri, Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
Demirtaş (Timurtaş), F. K. (1952). Hüsrev ü Şîrîn‟ ve „Ferhâd u Şîrîn‟ Yazan Şairlerimiz. Türk Dili Dergisi, 1(10), Temmuz.
Demirtaş (Timurtaş), F. K. (1953). Şeyhî‟nin Hüsrev ve Şirin‟i Üzerine Notlar. Türk Dili Dergisi, 3(25), Ekim.
Erkal, A. (1997). Lâmi‟î‟nin Ferhâd u Şirin Mesnevisi. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S. 8.
Hüsrev ü Şîrîn. (1967). (çev. Sabri Sevsevil). İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
Kartal, A. (2000). Nizâmî‟nin Hüsrev ü Şîrîn‟i ile Fahrî‟nin Hüsrev ü Şîrîn‟inin Mukayesesi. Türk Yurdu-Roman Özel Sayısı, S. 153-154, Ankara, s. 360-383.
Kazan, Ş. (2001). Şeyhî ve Hâmidî-zâde Celîlî‟nin Hüsrev ü Şirin‟lerinin Bir Mukayesesi. TDAY-Belleten, S. 44/I-II, Ankara, s. 181-191.
Köksal M. F. (1998). Âhî‟nin Hüsrev ü Şîrîn Mesnevisi. Türklük Bilimi Araştırmaları, S. 6, Sivas, s. 209-253.
Levend, A. S. (1964). Lâmî’nin Ferhâd u Şîrîn’i. TDAY-Belleten, Ankara, s. 85-112.
Nas Kazan, Ş. (2012). Celîlî’nin Hüsrev ü Şîrîn Mesnevisi. Isparta: Fakülte Kitabevi.
Tekin Alpay, G. (1989). Ali Şîr Nevâî‟nin Ferhâd u Şîrîn Mesnevisi Üzerindeki Etkiler. TDAY Belleten, Ankara, s. 155-167.
Tekin Alpay, G. (1994). Ali Şîr Nevâyî Ferhâd u Şîrîn, Ankara: TDK Yayınları.