Mehmet KARACA, Didem TAŞTEKİN, Çetin Abdullah TANRIKULU, Abdurrahman ABAKAY, Gürdal YILMAZ, Yılmaz PALANCI, Eren Canan DAĞLI

Türkiye’de hekimlerin verem savaş dispanseri görevleri hakkındaki bilgileri

Ülkemizde tüberküloz (Tbc) kontrolünün merkez birimi Verem Savaş Daire Başkanlığı; ara birimi Sağlık Müdürlüğü ile birlikte çalışan Verem Savaş İl Koordinatörü; uç birimi ise Verem Savaş Dispanserleri (VSD)’dir. Ocak 2007-Mayıs 2007 tarihleri arasında ülkemizdeki hekimlerin VSD’lerin görevleri hakkındaki bilgi ve yaklaşımlarını değerlendirmek için çalışma planlandı. Yedi coğrafi bölgeden en az iki ile ulaşmak ve her ilde en az 50 hekim olmak üzere toplam 14 ilde anket çalışması yapıldı. On dört ilde çalışan hekimlerden anketi doldurmayı kabul eden hekimler çalışmaya dahil edildi. Her hekime VSD’lerin görev ve sorumlulukları ile ilgili yedi soruluk anket uygulandı. Toplam 1250 (446 kadın, 804 erkek) hekimin yaş ortalaması 32.58 ± 6.63 (22-65) idi. Altı yüz elli bir (%52.1) hekim daha önce Tbc tanısı koymuştu. Hekimlerimiz sorular sonunda VSD’lerin en önemli iki görevi olarak, bildirimi yapılan hastaların tedavilerinin düzenli ve ücretsiz sürdürülmesinin sağlanması ve Tbc hasta temaslılarının taranması olarak belirtmişlerdir. Dispanserin yedi görevinin tamamını çok önemli gören 157 (%11.8) hekim vardı. Yapılan skalaya göre VSD çalışanı hekimler, kadın hekimler, çocuk uzmanı ve göğüs uzmanı hekimler diğer meslektaşlarına göre VSD’lerin görevleri hakkında daha iyi seviyede bilgi sahibiydi (p< 0.005). Hekimlerimizin VSD’lerin görev ve fonksiyonları hakkında önemli bilgi eksiklikleri saptandı. Sağlık hizmetinin temelini oluşturan kurumlarda çalışan bu hekimlerimizin, Tbc ile mücadelede ülkemizde kilit rol oynayan VSD’lerin görev ve yetkileri hakkında eğitime ihtiyaç duydukları düşünüldü. Daha ayrıntılı ve eğitim ayağı da olan çalışmaların bu konuda daha faydalı olacağına inanmaktayız.

The opinions of Turkish physicians about the tasks of tuberculosis central dispensary

Department of tuberculosis control is the main tuberculosis branch of Minister of Health, with coordinators in cities as intermediate departments and Tuberculosis Central Dispensaries (TCD) as peripheral branches. This study was performed through January-May 2007 in seven different geographical regions to figure out opinions of physicians on tuberculosis dispensaries. A specific questionnaire was distributed to doctors in two cities in each geographical region. A number of 1250 doctor participated in the study as at least fifty doctors in each city. Mean age of the subjects was 32.58 ± 6.63 (22-65), 52.1% (651) of whom had diagnosed tuberculosis before. It was found in the study that two important functions of tuberculosis central dispensaries for the doctors were the treatment of patients regularly and freely, and scanning the persons who have very close contact with active tuberculosis patient. A number of 157 doctors accepted all seven functions of dispensary as important. Female doctors, pediatricians and chest physicians had better knowledge on the tasks of tuberculosis central dispensaries (p< 0.005). This study showed that Turkish physicians did not have enough knowledge about tuberculosis and its tasks. We believe that practical training procedures for the physicians on the goals and functions of TCD will help to treat tuberculosis.

PDF

___

1. Global tuberculosis control: Surveillance, planning, financing. WHO report 2006. Geneva, World Health Organization (WHO/HTM/TB/2006.362).
2. Bass JB Jr, Farer LS, Hopewell PC, et al. Treatment of tuberculosis and tuberculosis infection in adults and children: American Thoracic Society and the Centers for Disease Control and Prevention. Am J Respir Crit Care Med 1994; 149: 1359-74.
3. Mahmoudi A, Iseman MD. Pitfalls in the care of patients with tuberculosis: Common errors and their association with the acquisition of drug resistance. JAMA 1993; 270: 65-8.
4. Kılıçaslan Z. Dünyada ve Türkiye’de tüberküloz epidemiyolojisi ve kontrolü. İnfeksiyon Hastalıkları 2001; 4: 5-13.
5. Sasaki Y, Yamagishi F, Yagi T, et al. A study of patient's and doctor's delay in patients with pulmonary tuberculosis discovered by visiting doctors with symptoms in particular on doctor’s delay. Kekkaku 2000; 75: 527-32.
6. Özkara Ş, Aktaş Z, Özkan S, Ecevit H. Türkiye’de Tüberkülozun Kontrolü İçin Başvuru Kitabı. T.C. Sağlık Bakanlığı Verem Savaşı Daire Başkanlığı. Ankara: Rekmay Ltd. Şti. Ofset Tesisleri, 2003.
7. http://www.tuik.gov.tr
8. http://www. s a g l i k . g o v.tr/VSDB/BelgeGoster. aspx?F6E10F8892433CFFAC8287D72AD903BE12FDA3BC6C07BFB6
9. Deveci SE, Turgut T, Acik Y, Deveci F, Muz MH. The knowledge, attitude and behavior related to the tuberculosis and approaches of tuberculosis therapy by the physicians providing first step service. Tuberk Toraks 2003; 51: 40-7.
10. Colditz GA, Brewer TF, Berky CS, et al. Efficacy of BCG vaccine in the prevention of tuberculosis: Meta-analysis of the published literature. JAMA 1994; 271: 698-702.
11. Iseman Michael D. Klinisyenler İçin Tüberküloz Kılavuzu (Çeviri: Özkara Ş). Ankara: Nobel Tıp Kitabevi, 2002: 97- 125: 271-322.
12. Özkara Ş, Kılıçaslan Z, Öztürk F ve ark. Bölge verileriyle Türkiye’de tüberküloz. Toraks Dergisi 2002; 2: 178-87.
13. Elbek O, Yardı AD, Uyar M, Tanrıöver M, Börekçi Ş, Dikensoy Ö. Gaziantep 2 No’lu Verem Savaş Dispanseri’nin 2004 yılı izlem sonuçları. Tuberk Toraks 2006; 54: 341-8.
14. Kuzuca İG, Canbakan SÖ, Mutlu AG ve ark. Ankara 2 No’lu Verem Savaş Dispanseri’nde 1996-1997 yıllarında izlenen 256 hastanın retrospektif olarak değerlendirilmesi. Solunum Hastalıkları 1999; 10: 16-22.
15. Özşahin SL, Atalan A, Akkurt İ ve ark. Sivas ili tüberküloz hastalarının verem savaş dispanserlerinde kayıtlılık oranları. XXIII. Ulusal Tüberküloz ve Göğüs Hastalıkları Kongresi Tüberküloz ve Tüberküloz Kontrolü Kongre Kitabı. Malatya; 2003: 111.
16. Driver C, Braden CR, Nieves R, et al. Completeness of tuberculosis case reporting, San Juan and Caguas Regions, Puerto Rico, 1992. Public Health Rep 1996; 111: 157-61.
17. Kart L, Akduman D, Altin R, et al. Fourteen-year trend of tuberculosis dynamics in the northwest of Turkey. Respiration 2003; 70: 468-74.