Zeynep IŞIKDOĞAN, Kıvılcım İpek OĞUZÜLGEN, Nurdan KÖKTÜRK

Astım ve kronik obstrüktif akciğer hastalarında Morisky 8-maddeli ilaca uyum anketinin (MMAS-8) Türkçe geçerliliğğinin kanıtlanması çalışması

Giriş: Kronik hastalıklar tüm dünyada önde gelen ölüm nedenidir ve kronik solunum sistemi hastalıkları neden oldukları mortalite ve morbiditeler ile ülkemizde önemli bir halk sağlığı sorununu oluşturmaktadır. Bu hastalıkların tedavilerinde tedavi uyumu oldukça önemli bir konu başlığıdır. Morisky-8 maddeli ilaca uyum anketi, tüm dünyada tedavi uyumunun değerlendirilmesi için yaygın olarak kullanılan ölçeklerden biridir. Bu çalışma ile bu ölçeğin Türkçe geçerliliğinin kanıtlanması amaçlanmıştır. Materyal ve Metod: Morisky 8-maddeli ilaca uyum anketinin Türkçeye çeviri sürecinde; İngilizce orijinal anketin Türkçeye çevirisi, Türkçe çevirinin dil kontrolü, Türkçe çevirisi ve kontrolü yapılan anket sorularının İngilizceye geri çevirisi, İngilizceye geri çevirisi yapılan dokümanın dilbilgisi kontrolü ve hekim tarafından orijinal anket sorularının, Türkçe çevirisinin, İngilizce geri çevirisinin ayrı ayrı kontrol edilerek raporlanması basamakları izlenmiştir. Türkçe ölçek hastalara uygulanmış, hastaların kendilerine sorulan soruları doğru anlayıp anlamadıkları değerlendirilmiştir. Anket çalışması olarak gerçekleştirilen bu çalışmaya Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Polikliniğine başvuran ve çalışmaya alınma kriterlerine uyan 59 hasta dahil edilmiştir. Bulgular: Astım hastalarının yaş ortalamasının 46.2 ± 15.1 yıl, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) hastalarının ise 64.0 ± 12.1 yıl olduğu; tanı sürelerinin astımı olan hastalarda ortalama 96.5 ± 102.3 ay, KOAH olan hastalarda ise 66.2 ± 71.5 ay olduğu; hastaların ilaç kullanım süreleri arasında anlamlı fark bulunmadığı görülmüştür. Hasta grupları arasında Morisky-8 ölçeğine verilen yanıtlar değerlendirildiğindeyse iki soru hariç diğer sorularda benzer oranlarda yanıt verdikleri izlenmiştir. Hastaların tanı gruplarına göre tedavi uyum oranlarının dağılımları değerlendirildiğinde düşük ilaç uyumunun astım grubunda %74.2, KOAH grubunda ise %46.4 olduğu tespit edilmiştir. Sonuç: Kronik solunum sistemi hastalıklarının yönetiminde önemli bir unsur olan tedavi uyumunun değerlendirilmesi için kullanılabilecek ölçeklerden biri olan Morisky-8 ölçeğinin Türkçe versiyonunun astım ve KOAH tanısı olan hastalarda güvenle kullanılabilece- ği tespit edilmiştir.

Turkish validation study of Morisky 8-item medication adherence questionnaire (MMAS-8) in patients with asthma and chronic obstructive pulmonary disease

Introduction: Chronic diseases are the major causes of death in the world, and chronic respiratory diseases are important public health problems in our country due to theirhigh mortality and morbidity rates. Adherence to medication is an important issue in the treatment of these diseases. Morisky-8 item medication adherence questionnaire is one of the most widely used instruments for this purpose in the world. This study aimed to validate this scale in Turkish patients. Materials and Methods: Turkish translation of Morisky-8 item scale consisted forward translation to Turkish, Turkish linguistic controls, back translation into English, English linguistic controls, and reporting of the process by the physician. Then, Turkish version of the scale was applied to the patients, and evaluated whether the patients understand the questions accurately. Fifty nine patients were included in this study, whomwere consulted in Gazi University Faculty of Medicine Department of Chest Diseases, and met the inclusion criteria. Results: Mean ages of patients with asthma and chronic obstructive pulmonary disease (COPD) were 46.2 ± 15.1 and 64.0 ± 12.1 years, and duration of these diseases were 96.5 ± 102.3 and 66.2 ± 71.5 months, respectively. Patients had similar lengths of drug use. There was no significant differences for responses between groups, but two patients misunderstood two questions, and the remaining questions understood well by the patients. Medication adherence was 74.2% in patients with asthma, and 46.4% in patients with COPD. Conclusion: Turkish version of Morisky-8 scale was shown to be a reliable tool for determining the medication adherence in patients with asthma and COPD.

PDF

___

Beaglehole R. Preventing chronic diseases: a vital invest- ment. 2005, World Health Organization: Geneva.
TÜİK, Türkiye İstatistik Kurumu. Ölüm Nedeni İstatistikleri, 2010, 2011 ve 2012, 2013.
WHO, Asthma, Fact Sheet No: 307, World Health Organization, 2013.
WHO, Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD), Fact Sheet No: 315, World Health Organization, 2013.
Murray C. Quantifying the burden of disease: the technical basis for disability-adjusted life years. Bulletin of the World Health Organization 1994;72:429-45.
Sherbourne CD, Hays RD, Ordway L, DiMatteo MR, Kravitz RL. Antecedents of adherence to medical recom- mendations: results from the Medical Outcomes Study. J Behav Med 1992;15(5):447-68.
Osterberg L, Blaschke T. Adherence to medication. N Engl J Med 2005;353(5):487-97.
Haupt D, Krigsman K, Nilsson JL. Medication persistence among patients with asthma/COPD drugs. Pharm World Sci 2008;30(5):509-14.
Krigsman K, Moen J, Nilsson JL, Ring L. Refill adherence by the elderly for asthma/chronic obstructive pulmonary dis- ease drugs dispensed over a 10-year period. J Clin Pharm Ther 2007;32(6):603-11.
Lavorini F, Magnan A, Dubus JC, Voshaar T, Corbetta L, Broeders M, et al. Effect of incorrect use of dry powder inhalers on management of patients with asthma and COPD. Respir Med 2008;102(4):593-604.
Restrepo RD, Alvarez MT, Wittnebel LD, Sorenson H, Wettstein R, Vines DL, et al. Medication adherence issues in patients treated for COPD. Int J Chron Obstruct Pulmon Dis 2008;3(3):371-84.
Souza ML, Meneghini AC, Ferraz E, Vianna EO, Borges MC. Knowledge of and technique for using inhalation devices among asthma patients and COPD patients. J Bras Pneumol 2009;35(9):824-31.
Simoni JM, Kurth AE, Pearson CR, Pantalone DW, Merrill JO, Frick PA. Self-report measures of antiretroviral therapy adherence: a review with recommendations for HIV research and clinical management. AIDS Behav 2006;10(3):227-45.
Kim MT, Hill MN, Bone LR, Levine DM. Development and testing of the Hill-Bone compliance to high blood pressure therapy scale. Prog Cardiovasc Nurs 2000;15(3):90-6.
Svarstad BL, Chewning BA, Sleath BL, Claesson C. The brief medication questionnaire: a tool for screening patient adherence and barriers to adherence. Patient Educ Couns 1999;37(2):113-24.
Morisky DE, Green LW, Levine DM. Concurrent and pre- dictive validity of a self-reported measure of medication adherence. Med Care 1986;24(1):67-74.
Morisky DE, Malotte CK, Choi P, Davidson P, Rigler S, Sugland B, Langer M. A patient education program to improve adherence rates with antituberculosis drug regi- mens. Health Educ Q 1990;17(3):253-67.
Morisky DE, Ang A, Krousel-Wood M, Ward HJ. Predictive validity of a medication adherence measure in an outpa- tient setting. J Clin Hypertens (Greenwich) 2008;10(5):348- 54.
Haynes RB, Taylor DW, Sackett DL. Compliance in health- care. Baltimore, MD: Johns Hopkins University Press 1979:1-7.
WHO, Adherence to long-term therapies. Evidence for action. Geneva: World Health Organization, 2003.
Dolce JJ, Crisp C, Manzella B, Richards JM, Hardin JM, Bailey WC. Medication adherence patterns in chronic obstructive pulmonary disease. Chest 1991;99(4):837-41.
Steinman MA, Landefeld CS, Rosenthal GE, Berthenthal D, Sen S, Kaboli PJ. Polypharmacy and prescribing quality in older people. J Am Geriatr Soc 2006;54(10):1516-23.
Lareau SC, Yawn BP. Improving adherence with inhaler therapy in COPD. Int J Chron Obstruct Pulmon Dis 2010;5:401-6.
Jung E, Pickard AS, Salmon JW, Bartle B, Lee TA. Medication adherence and persistence in the last year of life in COPD patients. Respir Med 2009;103(4):525-34.
Krigsman K, Nilsson JL, Ring L. Refill adherence for patients with asthma and COPD: comparison of a pharmacy record database with manually collected repeat prescriptions. Pharmacoepidemiol Drug Saf 2007;16(4):441-8.
Suissa S, Ernst P, Kezouh A. Regular use of inhaled corticos- teroids and the long term prevention of hospitalisation for asthma. Thorax 2002;57(10):880-4.
Murphy AC, Proeschal A, Brightling CE, Wardlaw AJ, Pavord I, Bradding P, et al. The relationship between clini- cal outcomes and medication adherence in difficult-to- control asthma. Thorax 2012;67(8):751-3.
Foster JM, Smith L, Bosnic-Anticevich SZ, Usherwood T, Sawyer SM, Rand CS, et al. Identifying patient-specific beliefs and behaviours for conversations about adherence in asthma. Intern Med J 2012;42(6):e136-44.
Small M, Anderson P, Vickers A, Kay S, Fermer S. Importance of inhaler-device satisfaction in asthma treat- ment: real-world observations of physician-observed com- pliance and clinical/patient-reported outcomes. Adv Ther 2011;28(3):202-12.