URLA (İZMİR) MERKEZDEKİ CAMİ HAZİRELERİNDE YER ALAN CAMİ VE MANZARA TASVİRLİ MEZAR TAŞLARI
Bu çalışmada Urla ve çevresindeki cami ve mescit hazirelerinde tespit edilen cami ve manzara tasvirli mezar taşlarının süsleme özellikleriyle tanıtılması amaçlanmaktadır. Kültür tarihimizin önemli birer belgesi durumundaki bu mezar taşları, mermer malzeme üzerine, kabartma olarak işlenmiş cami ve manzara tasvirleri dönemin zevk ve süsleme anlayışını aksettirmektedir.
TOMBSTONES WITH MOSQUE AND LANDSCAPE DEPICTIONS IN MOSQUE CEMETARIES OF CENTRAL URLA (İZMIR)
In this research the main aim is to present the decoration features of the tombstones bearing mosque and landscape depictions which are located in mosque and masjit cemeteries during a survey held in Urla and its surroundings. These tombstones -with mosque and landscape reliefs on marble material- as important records of our cultural history, depicts the taste and decoration apprehension of the related epoch.
___
- AKSEL, Malik (1960), Anadolu Halk Resimleri, İstanbul.
- AKYILDIZ, Bilge (1988), Urla Tarihi Doku Araştırması Koruma ve Restorasyon Önerileri, D.E.Ü. Mimarlık Fakültesi Restorasyon Bölümü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
- ARIK, Rüçhan (1973), Batılılaşma Dönemi Türk Mimarisi Örneklerinden Anadoluda Üç Ahşap Cami, Ankara.
- ARIK, Rüçhan (1974), Camide Resim, Türkiyemiz, S.14, İstanbul, ss.2-9.
- ARIK, Rüçhan (1976/a), Yozgatda Resimli Bir Cami ve Bir Ev, Sanat Dünyamız, S.7, İstanbul, ss.24-32.
- ARIK, Rüçhan (1976/b), Batılılaşma Dönemi Anadolu Tasvir Sanatı, Ankara. ARIK, Rüçhan (1980), Manzaralı Halılar, Çevre, S.7, İstanbul, ss.77-80.
- ARIK, Rüçhan (1983), Manzaralı Halılar, II. Milletlerarası Tük Folkloru Kongresi Bildirileri, C.V, Ankara, ss.22-30.
- BAYKARA, Tuncer (1974), İzmir Şehri ve Tarihi, İzmir. BAYKARA, Tuncer (1990), Aydınoğlu Gazi Umur Bey, Ankara.
- BAYRAKAL, Sedat (2009), Urla ve Köylerindeki Türk Dönemi Sosyal Yapıları, İzmir.
- BAYRAKTAROĞLU, Suzan (2010), Türk Halılarında Görülen Mimari Tasvirler, Vakıflar Dergisi, S.32, Ankara, ss.21-26.
- BİÇİCİ, H. Kamil (2005), Gördeste Bulunan Mimarî Bezemeli Mezar Taşı İşçiliğinden Bazı Örnekler, Manas Sosyal Bilimler Dergisi, S.13, ss.1-5.
- BİÇİCİ, H. Kamil; (2009) Tire Müzesinde Bulunan Süslemeli Mezar Taşlarından Bazı Örnekler (XVIII-XX. yy.), Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 50:1, ss.109-150.
- ÇAĞLITÜTÜNCİGİL, Ersel (1999), Cami Tasvirli Yahyalı (Kayseri) Halıları, Erdem Dergisi Halı Özel Sayısı-I, C.10, S.28, Ankara, ss.87-93.
- CAYMAZ, Tayfun-EMEÇ, Mehmet-ERİM, Ferhan (2012), Urla Kalesi, İzmir.
- CAYMAZ, Tayfun-EMEÇ, Mehmet (2003), Urla Kuruluşu-Adının Kökeni, İzmir.
- ÇAKMAK, Şakir (1994), Belenardıç (Topan) Köyü Camii (Güney/ Denizli), Sanat Tarihi Dergisi, S.VII, İzmir, ss.19-26.
- ÇAKMAK, Şakir (1995), Boğaziçi Kasabası Eski Camii (Baklan/Denizli), 9. Milletlerarası Türk Sanatları Kongresi, C.I den ayrı basım, Ankara, ss.529-540
- DAŞ, Ertan (1996), Çeşme Mezarlığındaki Mimari Tasvirli Mezar Taşları, Sanat Tarihi Dergisi, S.8, İzmir, ss.21-31.
- DAŞ, Ertan (1997/a), Çeşme Mezarlığındaki Süslemeli Mezar Taşları, Uluslararası Çeşme Tarih ve Kültür Sempozyumu 15-17 Eylül 1995 Çeşme İzmir Bildirileri, ss.123-131.
- DAŞ, Ertan (1997/b), Seferihisardaki Osmanlı Dönemi Mezar Taşlarında Süsleme, Dünden Yarına Seferihisar Sempozyumu Bildirileri 7-8 Ekim 2004 İzmir, ss.29-39.
- DAŞ, Ertan (1997/c), Foça Osmanlı Mezarlığındaki Tasvirli Mezar Taşları, Foça Uluslararası Sempozyumu Bildirileri 20-25 Ağustos 1996, Ankara, ss.61-68.
- DAŞ, Ertan (2006), Karşıyaka Mezarlıklarındaki Osmanlı Dönemi Mezartaşlarında Süsleme, Karşıyaka Kültür ve Çevre Sempozyumu 22-23 Aralık 2005 Bildirileri, İzmir, ss.45-52.
- DAŞ, Ertan - ÇAKMAK, Şakir (2013), Karşıyakanın Taş Çiçekleri (Osmanlı Mezar Taşları ve Erken Cumhuriyet Dönemi Mezar Taşlarından Örnekler, İzmir.
- DEMİR, Aydoğan (1996), Çeşme Mezar Taşları ve Tarihi Önemi, Tarih ve Toplum, S.155, ss.9-17.
- EMİR, Sedat - KİPER, Nilgün (2005), Karaburun Yarımadası (İzmir) Mezar Taşları Envanteri 2004 Yılı Çalışmaları I: Çullu, Köyü, TÜBA Kültür Envanteri Dergisi, S.4, İstanbul, ss.187-201.
- EMİR, Sedat KİPER, Nilgün (2006), Karaburun Yarımadası (İzmir) Mezar Taşları Envanteri 2004 Yılı Çalışmaları I: Hisarcık, Ambarseki, Kösedere ve Saip Köyleri, TÜBA Kültür Envanteri Dergisi, S.5, İstanbul, ss.117-133.
- EMİR, Sedat KİPER, Nilgün (2007), Karaburun Yarımadası (İzmir) Mezar Taşları Envanteri 2006-2007 Çalışmaları I: Eski Mordoğan, Çatalkaya, Hacılar, İnecik, Kösedere ve Eğlenhoca Köyleri, TÜBA Kültür Envanteri Dergisi, S.6, İstanbul, ss.151-196.
- ERİM, Ferhan (1995), Urlada Türk Devri Yapıları-I (Camiler ve Mescitler), Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji-Sanat Tarihi Bölüm Yayınlanmamış Lisans Tezi (Danş. R. H. Ünal), İzmir.
- İBRAHİMGİL, Mehmet Z. (2007 ), Bulgaristandaki Türk Eserlerinde Duvar Süslemelerinden Örnekler, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, S. 43, ss.107-11. KARAMAĞARALI, Beyhan (1992), Ahlat Mezartaşları, Ankara.
- KARGI Cenk (Editör) 1987, Türkiyede Beldeler Dergisi (Urla Özel Sayısı), S.169, Y.9, İstanbul. KUBAN, Doğan (1954), Türk Barok Mimarisi Hakkında Bir Deneme, İstanbul.
- KUBAN, Doğan (1995), Türk ve İslam Sanatı Üzerine Denemeler, İstanbul. KÜTÜKOĞLU, M. Sebahat (2000), XV ve XVI. Asırlarda İzmir Kazasının Sosyal ve İktisadî Yapısı, İzmir.
- LAQUER, H. Peter (1997), Hüvel-Baki, İstanbulda Osmanlı Mezarlıkları ve Mezar Taşları, İstanbul,
- ÖNEY, Gönül (1971), Türk Devri Çanakkale Seramikleri, Ankara. ÖNGE, Yılmaz (1968), Anadolu Sanatında Camii Motifi, Önasya, S.38, Ankara, ss.8-9.
- ÖZDEMİR, Hatice (2011), Bergama (İzmir) Mezar Taşları Envanteri 2010; Harputlu Mescid Haziresi, TÜBA Kültür Envanteri
- Dergisi, S.9, İstanbul, ss.77-94. RENDA, Günsel (1977), Batılılaşma Döneminde Türk Resim Sanatı 1750-1800, Ankara. RENDA, Günsel EROL, T. (1980), Çağdaş Türk Resim Sanatı Tarihi, C.I, İstanbul.
- TUNÇEL, Gül (1989), Batı Anadolu Bölgesinde Cami Tasvirli Mezar Taşları, İstanbul.
- ÜLKER, Necmi (1985) İzmirin Pınarbaşı Mezar Kitabeleri I (XVIII-XIX. Yüzyıl), II. Araştırma Sonuçları Toplantısı 16-20 Nisan 1984, Ankara, ss.1-20.
- ÜLKER, Necmi (1986) Tire Müzesindeki İslami Kitabeler, III. Araştırma Sonuçları Toplantısı 20-24 Mayıs 1985, Ankara, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, ss.5-34.
- ÜLKER, Necmi (1989) İzmir Ali Ağa Cami Haziresi Mezar Kitabeleri, (XVIIIXX. Yüzyıl), VI. Araştırma Sonuçları Toplantısı 23-27 Mayıs 1988, Ankara, ss.19-34.
- ÜLKER, Necmi (1991) Balıkesir Şeyh Lütfullah Camii Haziresi Mezar Kitabeleri (XVIII- XX. Yüzyıl), VIII. Araştırma Sonuçları Toplantısı 28 Mayıs-1Haziran 1990, Ankara, ss.457-476.
- ÜNALAN, Sibel (1994), Menemen Mahkeme Camisi Haziresindeki Mezar Taşları, Ege Üniversitesi Edebiyet Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Yayınlanmamış Lisans Tezi, İzmir.
- ÜRER, Harun (2009), Kültür ve Tabiat Varlıklarıyla Salihli, İzmir.