İzmir İli, Foça İlçesine bağlı Kozbeyli Mahallesi’ , İzmir'i Yeni Foça ve Eski Foça'ya bağlayan iki ayrı ana yol ara­sında kalan bölgede, Şaphane Dağı'nın Gencerlik Körfezi'ne bakan yamacında bulunmaktadır. Yörenin tarihçesine dair yeterli bilgi bulunmamakla birlikte, ilk yerleşim tarihinin 500 yıl kadar önceye dayandığı ve Kuzubeyi adındaki bir derebeyi tarafından kurulduğu bilgisi çeşitli kaynaklarda yer almaktadır. Geleneksel dokuyu içine alan yerleşim, güneybatıya doğru yükselen eğimli bir arazi üzerine konumlanmış olup, batı yönünde yer alan orman bölgesiyle sınırlanmıştır. Kuzey ve güneydoğu yönlerinde ise yeni yapılaşmaların olduğu genişleme alanları bulunmaktadır.Yamacın alt kotunda yer alan köy meydanı ve çevresinde Osmanlı dönemi ve erken Cumhuriyet dönemine tarihlenen yapılar bulunmakta, orman sınırına dayanan üst kottaki bölgede ise yoğun olarak Sakız tipi evler ve kule ev tipleri bulunmaktadır.Foça Belediyesi, Foça Kaymakamlığı ve Gediz Üniversitesi arasında imzalanan protokol doğrultusunda, Kozbeyli Mahallesi'nin Koruma Amaçlı İmar Planı, Gediz Üniversitesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü tarafından hazırlanmaktadır. Koruma Amaçlı İmar Planı'na altlık oluşturmak ve plan kararlarının verilmesine katkı sağlayacak verilerin toplanması amacıyla 2013 yılı temmuz ayında plan sınırları dahilindeki tüm parsellere ilişkin envanter çalışması yapılmıştır. Bu çalışma kapsamında 26 adet tescilli, 180 adet geleneksel yapı ve 58 adet yeni yapı olmak üzere toplam 264 adet parsel için hazırlanan envanter fişleri doldurulmuştur. Parsel bazında yapılan envan­ter çalışmaları, dijital ortamda mevcut duruma göre yeniden düzenlenen hali hazır harita üzerine işlenerek analiz paftaları oluşturulmuş ve elde edilen veriler 30 Nisan 2014 tarihinde yapılan bilgilendirme toplantısında paydaşlara aktarılmıştır.Kozbeyli yerleşimi, çeşitli dönemlere ait farklı tipolojide yapıları bir arada bulundurması dolayısıyla, İzmir çevre­sindeki kırsal alanlar içerisinde ayrıcalıklı bir değere sahiptir. Son yıllarda özellikle yerli turistlerin hafta sonlarında uğrak noktası haline gelen mahallenin, yapılan envanter çalışmaları ile belgelendirilmesi ve elde edilen veriler doğ­rultusunda nitelikli ve sürdürülebilir bir kırsal alan koruma planlaması yapılması hedeflenmektedir.

Kozbeyli Village which is depended on Foça Town İzmir is situated at between the two main roads that connect İzmir to Yeni Foça and Eski Foça. It is located on Şaphane Mountain overlooking Gencerlik Gulf. Although there is no adequate information about the history of the district, the information which the date of irst settlement went back to the 500 years before and it was established by feudal lord whose name is Kuzubeyi takes place in different sources. The settlement which contains vernacular pattern is situated on the sloped area towards to south-west and is limited with the forest district. There are development areas that encompass new buildings in the north and nort-east directions. There are buildings that date back to Ottoman period and Republican period in the village square and near surroun¬ ding located on lower levels of the slope. On the other hand, there are Greek houses and tower houses on the upper levels of the slope extended to the forest border. Based on the protocol signed between Foça Municipality, Foça Governorship and Gediz University, Conservation Plan of Kozbeyli has been prepared by Architectural Department of Gediz University. Inventory studies were made for all parcels within the plan limits in order to create a base for conservation plan and collect the data which contri¬ bute to make plan decisions in July 2013. In this scope of work, inventory forms prepared for 26 registered buildings, 180 vernacular buildings, and 58 new buildings in total for264 buildings were illed. Analysis sheets were prepared by writing down inventory studies on the base map which is reorganized according to current situation in digital me¬ dia. The obtained data were conveyed to stakeholders in an informative meeting held on April 30, 2014. Kozbeyli settlement has a privileged value in surrounding rural areas because of containing different building types that belong to different time periods. In recent years, the neighbourhood has become frequent destination for domes¬ tic tourists especially at weekends. It is aimed to document the settlement by conducted inventory studies and in line with these data to make a rural conservation plan which is sustainable and qualiied.