DATÇA-BOZBURUN BÖLGESİ GELENEKSEL KIRSAL YERLEŞİMLERİNİN MİMARİ ÖZELLİKLERİ VE KORUMA SORUNLARI

Bu yazı Datça ve Bozburun bölgesine ilişkin gerçekleştirilen "Datça-Bozburun Özel Çevre Koruma Bölgesi Sosyo-Ekonomik, Tarihi ve Kültürel Değerler Araştırması" kapsamında bölgenin geleneksel kırsal yerleşimleri ve mimari özelliklerinin belirlenmesi; koruma sorunlarının tartışılmasıdır. Çalışma kapsamında 22 adet kırsal yerleşim biriminden seçilen 143 adet geleneksel kırsal mimarlık örneği üzerine yapılan araştırma sonuçları sunulmuştur. Bu bulgular ışığında bölgenin geçirdiği önemli tarihsel süreçler ve toplumsal dönüşümlerin geleneksel kırsal yerleşimlerin biçimlenmesi ve değişmesi üzerindeki etkisi tartışılmıştır. İkinci bolümde araştırma bölgesindeki geleneksel kırsal yerleşimlerin değerleri ve sorunları tartışılmaktadır. Son olarak; bu alanların korunmasına altlık oluşturacak yöntemsel yaklaşımlara ilişkin değerlendirmeler bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Datça, Bozburun, kırsal, yerleşim, Osmanlı, tarım

ARCHITECTURAL CHARACTERISTICS AND CONSERVATION PROBLEMS OF TRADITIONAL RURAL SETTLEMENTS OF DATÇA-BOZBURUN REGION

This paper aims to identify traditional rural settlement and architecture characteristics of Datça-Bozburun region and to discuss their conservation problems based on 143 surveyed examples selected from 22 settlements within the framework of 'Documentation of Socio-Economic, Historic and Cultural Values of Datça-Bozburun Specially Protected Area'. For this purpose; historical background of the region and its impact on development and alteration of traditional rural settings are discussed. Secondly, their present situation regarding values and problems of the sites are discussed. It is concluded with methodological approaches to conserve these sites

Keywords:

Datça, Bozburun, rural, settlement, Osmanlı, agriculture,

PDF

___

Akça, B., 'Cumhuriyet'in İlk Yıllarında Datça'nın Sosyo-ekono- mik Yapısı', Muğla Üniversitesi, Sosyal Bilimler Ensti tüsü Dergisi, Güz 2010, sayı 25, Muğla 141-158. Aktüre, S. 1993.
Yüzyılda Muğla, Tarih İçinde Muğla (der. İlhan tekeı li), ODTU Mimarlık Fakültesi Yayını, Ankara, 34-104. Arı, K. 1995.
Büyük Mübadele Türkiye'ye Zorunlu Göç (1923-1925)
Tarih Vakfı Yurt Yayınları. Artan, T., 2009
Journeys and Landscapes in the Datça Peninsula: Ali Agaki of Crete and the Tuhfezâde Dynasty, 340-411. (http://research.sabanciuniv.edu/10951/1/Artan,_T%
C3%BClay_Journeys_and_Landscapes_in_the_Dat- ca_Peninsula.pdf) erişim tarihi 28.08.2014 Başoğlan, Ö., 2001.
Datça İlçesi Reşadiye Mahallesi Tarihi Çevre Doku Araştırması, basılmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir. COA, Tarih :4/12/1933 Sayı :15382 Dosya :73-86 Fon Kodu :30..18.1.2 Yer No :41.85..20. Muğla'daki Dadya ilçesi adının Datça olarak değiştirilmesi. Diler, A., 1994.
'Akdeniz Bölgesi, Antik Çağ Zeytinyağı ve Üzüm Pres leri', TC Kültür ve Turizm Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü, X I I . Araştırma Sonuçları Toplantısı, Mayıs- 3 Haziran 1994, Ankara, p. 441-457. Ersoy, H.Y., 2010
Osmanlı Şehirleri ve Kırsal Hayatı, (çev. Emine Sonnur Özcan), Doğubatı Yayınları, İnalcık , H. 1993.
Klasik Dönemde Osmanlı Devleti'nde Tarım, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Ana Bilim dalı, basılmamış yüksek lisans tezi, Isparta. Karaer, T., 2013.
X X . Yüzyıl Başlarında Ege Adaları'nda Ekonomik Duı rum, Ege Üniversitesi Edebiyat fakültesi, Tarih Bölümü, basılmamış bitirme tezi, İzmir Orbay, K., 2010.
T.C Çevre ve Orman Bakanlığı, 2010.
Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı, Datça - Boz- burun Özel Çevre Koruma Bölgesi Sosyo - Ekonomik, Tarihi Ve Kültürel Değerler Araştırması Kesin Rapor. Tekeli, İ. 1993. 1950 döneminde Muğla'da Olan gelişmeler, Tarih
İçinde Muğla (der. İlhan tekeli), ODTU Mimarlık Faı kültesi Yayını, Ankara, 114-174. Tuna, N., 1984.
'Datça Yarımadası Yüzey Araştırmaları', T C Kültür ve Turizm Bakanlığı Eski Eserler ve Müzeler Genel Müı dürlüğü, II. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 16-20 Nisan , İzmir, p.31-42. Uyan, G. 2011.
Datça Yarımadası'nda Yerleşimler Bağlamında Çeşme Mahallesi Geleneksel Yerleşim Dokusunun Korunması Üzerine Bir Araştırma, basılmamış yüksek lisans tezi, MSGSU, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.