SERMAYENİN DENETİMİ Mİ? İŞÇİNİN YÖNETİMİ Mİ?

Soma’da 301 maden işçisinin daha fazla kar, daha fazla üretim adı altında göz göre göre iş cinayetinde katledilmesinin üzerinden çok zaman geçmedi. Üretimi artırmak pahasına işçi sağlığı ve güvenliğini gözetmeden yürütülen emek sürecinde hiçbir değişme yaşanmamışken, 5 Ağustos 2015’te “geçici hükümet” tarafından yeni bir düzenleme kabul edildi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Madenlerde Avrupa Birliği Mevzuatına ATEX uygun malzeme ve koruyucu sistem kullanma şartını 2020 yılına erteledi 1 . Bu ertelemeyle birlikte maden işçisi için yaşamsal olan işçi güvenliği önlemleri 5 yıl daha bir şart olarak işletmelerin önüne getirilmeyecek. Soma’daki işçi katliamından ders çıkarılması bir yana böyle bir düzenlemeyle maden işletmesi sahiplerine hiç bir yaptırım uygulamadan, işçilerin yaşamları pahasına üretimi dizginsizce artırmak için olanak sağlandı. Daha da kötüsü, denetime tabi tutulup da can güvenliğine dair en basit önlemleri almadığı belirlenen ve kapatılan az sayıdaki ocak, bu ertelemeyle yeniden açılabilecek. Maden Mühendisleri Odası ve maden işçilerinin sendikaları, Soma katliamından sonra gerekli önlemler bir yana, kamu denetiminin iyice göstermelik hale geldiğini, bu ertelemenin yeni facialar yaratacağını belirtiyorlar.

___

  • “Madenciye ‘kader’ kararı”, Hürriyet, Ekonomi, 7 Ağustos 2015.
  • “Is it too late to stop Turkey’s coal rush?”, Guardian, 6 Ağustos 2015. http://www.theguardian.com/ environment/ 2015/aug/06/is-it-too-late-to-stop- turkeys-coal-rush?CMP=twt_gu
  • Braverman, H. (2008) Emek ve Tekelci Sermaye. Çev: Çiğdem Çidamlı. Kalkedon. İstanbul.
  • McKendrick, N. (1970) “Josiah Wedgwood and Cost Accounting in the Industrial Revolution”. The Economic History Review, Vol. 23, No. 1, pp. 45-67.
  • McKendrick, N. (1998) “Josiah Wedgwood ve Fabrika Disiplini”. Kapitalizmin Doğuşu Kitabı içinde (Der: David Landes. Çev: Süleyman E. Gündüz). İnsan Yay. İstanbul.
  • McKendrick, N. (1961) “Josiah Wedgwood and Factory Discipline”. The Historical Journal, Vol. 4, No. 1, pp. 30-55
  • Özveri M. “İşçi sağlığı-iş güvenliği açısından Soma’da kim sorumlu?”, 15 Mayıs 2014 http://sendika1.org/ 2014/05/isci-sagligi-is-guvenligi-acisindan-somada-kim- sorumlu/
  • Narin, Ö. (2015) “Türkiye İşçi Sınıfı Tarihinde İşçi Özyönetim Deneyimleri ve Bugünkü Olanaklar”. Yedi Kat Yerin Altından Uğultular Geliyor. Yeni Çeltek’ten Soma’ya Maden İşçileri kitabı içinde (Onur Bütün).. Dipnot Yayınları. Ankara. 2015.
  • “Mürettip Osman Refik İşcen Mürettipler Grevini anlatıyor ”, http://isikdahacokisik.blogspot.com/ 2015/06/ 1923- murettipler-grevinin-yasayan.html. Dipnot
  • Harry Braverman’in bu kitabı, kapitalist emek sürecinin gelişimi üzerine muazzam bir eleştiri ve incelemedir.
  • Ayrıca 1961 yılında yayınlanan özgün makale için bkz. (6).l