Şanlıurfa il merkezindeki lise öğrencilerinin sağlığı geliştirme davranışları ve ilişkili faktörler

AMAÇ: Bu çalışma Şanlıurfa il merkezinde öğrenim gören lise öğrencilerinin sağlığını geliştirme davranışlarını ve ilişkili faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. YÖNTEM: Kesitsel tipteki bu araştırmada, %95 güven düzeyinde 1023 öğrenciye ulaşılması planlanmış ve küme örnekleme yöntemiyle öğrencilerin tümüne ulaşılmıştır. Veri toplamada ‘Sosyodemografik Bilgi Formu’, Türkiye’de geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılmış olan ‘Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları (SYBD) Ölçeği’ ve ‘Sağlık Denetim Odağı Ölçeği’ kullanılmıştır. BULGULAR: Araştırmaya katılan 1023 öğrenciden %65’i erkek ve yaş ortalaması 16,06±1,2’dir. Öğrencilerin SYBD Ölçeğinden aldıkları ortalama puan 118,4±20,0’dır. Alt test puanları madde sayılarına bölünerek incelendiğinde; en yüksek ‘kendini gerçekleştirme’ ve ‘kişilerarası destek’, en düşük ‘sağlık Adolesan, Sağlığı Geliştirme sorumluluğu’ ve ‘egzersiz’ alt ölçeğinden puan aldıkları saptanmıştır. Çoklu regresyon analizinde, Davranışları öğrencilerin erkek olması, anadolu-fen lisesinde öğrenim görmesi, çekirdek ailede yaşaması, annenin okuryazar olması, öğrencinin sağlıklı olması, hastalandığı zaman kendi başına doktora gitmesi, okul dışında sosyal etkinliklere katılması ve iç dış kontrol denetim odağının sağlıklı yaşam biçimi davranışıyla Adolescence, Health ilişkili faktörler olduğu saptanmıştır (p

Health promotion behaviors and related factors of high school students in Şanlıurfa

AIM: In this study, it was aimed to determine health promotion behaviors and related factors of high school students in Şanlıurfa. METHOD: In this cross-sectional epidemiological study, we planned to reach 1023 students at 95% confidence level and all students were reached. Data were collected by using 'Socio-Demographic Data Form', 'Healthy Life Style Behavior (SYBD) Scale' and 'Health Locus of Control Scale ". RESULTS: Of 1023 students participated in the research, 65% were male and mean age was 16.06�1.2. It was found that the mean score of students for Healthy Life Style Behavior (SYBD) Scale was 118.4 � 20.0. Subscale scores of adolescents by dividing the number of items were examined, the highest 'self realization' and 'interpersonal support', the lowest 'health responsibility' and 'exercise' subscales were scored. In multiple regression analysis, The students' gender, being male, studying at Anatolia-science high school, living in a nuclear family, having literate mother, being healthy, by itself able to go to the doctor when ill, participating in social activities outside school, and internal - external control locus of the healthy lifestyle was found to be associated with the healthy lifestyle behavior (p<0.05). CONCLUSION: Based on research findings; presenting of school health services to ensure compliance with legal regulations, focusing on modifiable risk factors and an approach based on health promoting strategies for health education programs will be held responsible for the health of adolescents and especially to teach healthy lifestyle behaviors, raising the enrollment rate of women and improving the quality of schools was thought to be important initiatives.

PDF

___

1. Bertan M., 'Introduction and Definition of Adolescence' Adolescence and Adolescent Reproductive Health; Teaching Materials for he Training Courses. International Children's Center, Ankara, 2003; 27-29.
2. World Health Organization. The second decade: improving adolescent health and development programme brochure. Geneva: WHO, Department of Child and Adolesent Health and Development, 1998.
3. Grunbaum JA. Youth Risk Behavior Surveillance-United States. Morbidity and Mortality Review Weekly. 2003; 53 (2): 1-96.
4. 4. Health 21. The health for all policy framework for the WHO European Region. Copenhagen: European Health for All Series. No 6, 1999: 40-95.
5. Feldman E. Adolescent health: risks, resilience, prevention. Clin Fam Pract. 2000; 2: 767-790. http://dx.doi.org/10.1016/S1522-5720(05)70049-0
6. World Health Organization. Promoting Health and Development: Closing the Implementation Gap, World Health Organization, Nairobi, 2009 (Eriþim tarihi: 08.04.2010).
7. Oyur Çelik G. Saglik Yuksekokulu ogrencilerinin sagligi geliþtirme davraniþlarini etkileyen etmenlerin incelenmesi. Anatol J Clin Investing. 2009;3(3):164-169.
8. Curcani M, Tan M, Özdelikara A. Hemþirelerin saglikli yaþam biçimi davraniþlari ve etkileyen faktorlerin belirlenmesi. TAF Prev Med Bull. 2010;9(5):487-492.
9. Baþer A, Bahar Z, Buyukkaya D. Health promoting behaviors and factors related to lifestyle among Turkish Workers and occupational health nurses's responsibilities in their health promoting activities. Industrial Health. 2007;45(1):151-159. http://dx.doi.org/10.2486/indhealth.45.151
10. Kaya F, Ünuvar R, Biçak A, Yorganci E, Öz ÇF, Kankaya FC. Health promoting behaviors of the lecturers and factors determining these behavior. TAF Prev Med Bull. 2008; 7(1): 59-64.
11. Al Ma'aitah R, Haddad L. Health promotion behaviors of Jordanian women. Health Car e for Women International. 1999;20(6):533-547. http://dx.doi.org/10.1080/073993399245449 [Pubmed]
12. Johnson R. Gender differences in health-promoting lifestyles of African Americans. Public Health Nursing. 2005; 22(2):130-137. http://dx.doi.org/10.1111/j.0737-1209.2005.220206.x [Pubmed]
13. Karadeniz G, Uçum E, Dedeli Ö, Karaagaç Ö. Üniversite Ögrencilerinin Saglikli Yaþam Biçimi Davraniþlari. TAF Prev Med Bull. 2008; 7(6):497-502.
14. Yildirim N. Üniversite Ögrencilerinin Bazi Sosyo-Demografik Özelliklerinin Saglikli Yaþam Biçimi Davraniþlarina Etkisi. Yuksek Lisans Tezi, Sivas, 2005; 20-24.
15. Geçkil E. Adolesanlara yonelik beslenme ve stresle baþetme egitiminin sagligi geliþtirmeye etkisi. C.Ü. Hemþirelik Yuksek Okulu Dergisi. 2006; 10 (2) :19.
16. Geçkil E. Malatya ilindeki adolesanlarin saglik davraniþlarinin ve sorunlarinin tanimlanmasi, beslenme ve stresle baþ etme egitiminin sagligi geliþtirmeye etkisi. Ý.Ü. Saglik Bilimler Enstitusu, Doktora Tezi. Ýstanbul, 2002; 27-35.
17. Ayaz S, Tezcan S, Akinci F. Hemþirelik yuksekokulu ogrencilerinin sagligi geliþtirme davraniþlari. Cumhuriyet Üniversitesi hemþirelik Yuksekokulu Dergisi, 2005;9(2):26-34.
18. Esin N. Endustriyel alanda çaliþan iþçilerin saglik davraniþlarinin saptanmasi ve geliþtirilmesi. Yayinlanmamiþ Doktora tezi. Ýstanbul Üniversitesi, 1997.
19. Esin N. Saglikli Yaþam Biçimi Davraniþlari Ölçegi'nin Turkçeye uyarlamasi. Hemþirelik Bulteni. 1999; 7(45):88-89.
20. Tabak SR. Ergenlerin saglik denetim odagi algilama duzeyleri ve saglik davraniþlarina etkileri. TAF Prev Med Bull. 2006;5(2):118-130.
21. Hacettepe Üniversitesi Nufus Etutleri Enstitusu (2009) Turkiye Nufus ve Saglik Araþtirmasi, 2008. Hacettepe Üniversitesi Nufus Etutleri Enstitusu, Saglik Bakanligi Ana Çocuk Sagligi ve Aile Planlamasi Genel Mudurlugu, Baþbakanlik Devlet Planlama Teþkilati Musteþarligi ve TÜBÝTAK, Ankara, Turkiye.
22. Tugut N. Bekar M. Üniversite ogrencilerinin sagligi algilama durumlari ile saglikli yaþam biçimi davraniþlari arasindaki iliþki. Ataturk Üniversitesi Hemþirelik Yuksekokulu Dergisi, 2008; 11(3):17-26.
23. Ardiç A. Adolesanlarin saglikli yaþam biçimi davraniþi. Ý.Ü. Saglik Bilimler Enstitusu, Yuksek Lisans Tezi, Ýstanbul, 2008; 23-27.
24. Koçoglu D. Konya kent merkezinde saglikli yaþam biçimi davraniþlari ve yaþam kalitesinde saglikta sosyoekonomik eþitsizlikler. Selçuk Üniversitesi, Saglik Bilimleri Enstitusu, Konya, 2006; 27-39.
25. Karaoglu L, Pehlivan E. Malatya il merkezinde farkli programlardaki lise son sinif ogrencilerinin saglikla ilgili bilgi, tutum ve uygulamalarinin incelenmesi. Ýnonu Üniversitesi Tip Fakultesi Dergisi, 1997;4(4):391-398.
26. Lusk SL, Kerr MJ, Ronis DV. Health promoting lifestyles of blue-collar, skilled trade, and white-collar workers. Nursing Research. 1995;44:20-24. http://dx.doi.org/10.1097/00006199-199501000-00005 [Pubmed]
27. Grossman M, Kaestner R. Effects of education on health. in: J.R. Behrman and N. Stacey, eds., The Social Benefits of Education (University of Michigan Press, Ann Arbor, Michigan) 1997;69-123.
28. Barbara A. Perceptions of control, physical exercise and psychological adjustment to breast cancer in South African. Ann Behav Med. 1997; 19(1):51-60. http://dx.doi.org/10.1007/BF02883427
29. Cloutier S. The relationship of internal locus of control, value placed on health, perceived importance of exercise, and participation in physical activity during leisure. International Journal of Nursing Studies. 2003; (40): 453–459.
30. Young H. Korean adolescents' health risk behaviors and their relationships with the selected psychological constructs. Journal Of Adolescent Health. 2001;29:298–306. http://dx.doi.org/10.1016/S1054-139X(01)00218-X
31. Perlman F. Do health control beliefs predict behaviour in Russians. Preventive Medicine. 2003; (37): 73–81. http://dx.doi.org/10.1016/S0091-7435(03)00085-9