PERVİN ŞAHİNER, Özlem ÖZKAN, Onur HAMZAOĞLU

Kocaeli ilindeki sosyoekonomik düzeyi düşük hanelerde ev kazası insidansı ve risk faktörleri

AMAÇ: Bu çalışma, tek ve iki katlı evlerde yaşayan sosyoekonomik düzeyi düşük hanelerde ev kazası insidansı ile buna yönelik bazı sosyodemografik ve konuta ait risk faktörlerini belirlemeyi amaçlamıştır. YÖNTEM: Prospektif kohort tipi bir araştırmadır. Araştırmanın evrenini Kocaeli’nin İzmit ilçesindeki 42 Evler bölgesinde bulunan tek ve iki katlı konutlarda yaşayan 419 hane (1539 kişi) oluşturmaktadır. “Hanelerin Sosyo-demografik Özellikleri” ve “Ev Kazalarının Özellikleri ve Nedenleri” olmak üzere iki veri toplama aracı kullanılmıştır. Veriler, 28 Kasım 2008-2 Nisan 2009 tarihlerinde yüz yüze görüşme tekniği ile toplanmıştır. İlk form doldurulduktan sonra, her bir hane ev kazası insidansı açısından üç ay izlenmiştir. BULGULAR: Hanelerin %27,2’si, hane üyelerinin %13,6’sı ev kazasına maruz kalmıştır. Ev kazası insidansı 4,2 kişi-yıldır. Kazaların büyük bir bölümü konutun içinde (%89) meydana gelmiştir. En fazla görülen kaza tipleri; yanık (%39,1), kesi (%28,6) ve düşmedir (%12,8). Yanıklarda soba (%56,1), kesilerde bıçak (%63,8) ve düşmelerde kaygan zemin (%29,7) önemli bir risk faktörüdür. Kadınlarda (%22,0) (p=0.000), 0-4 yaş grubunda olanlarda (%17,9) (p=0.026) ve hanede beş ve daha fazla kişi yaşayanlarda (%46,6) (p=0.000) ev kazası insidansı daha yüksektir. Bunun yanında, insidans, konutu soba ile ısınanlarda (%36,9) (p=0.000), konutun oda sayısı 1-2 olanlarda (%29,4) (p=0.831) ve konutun mülkiyeti kendisinde olmayanlarda (kira %34,5, akraba evi %34,8) (p=0.027) daha fazladır. SONUÇ: Bu çalışmada ev kazası insidansı yüksek olup, hanelerin oturduğu konutun özellikleri ile bazı sosyodemografik özelliklerin önemli bir risk faktörü olduğu bulunmuştur. Ev kazalarının önlenmesinde, risk faktörlerinin belirlenmesinde ve ev kazalarının kayıt altına alınmasında, kamusal finansmanlı ve nitelikli birinci basamak sağlık hizmetlerinin önemi büyüktür.

The incidence and risk factors of the home accidents in the househoulds with low socioeconomic level in Kocaeli

AIM: This study aimed to determine the incidence of home accidents in the households with low socioeconomic level who preferred in single flat or duplex and the risk factor related to house and sociodemographic characteristics. METHOD: The prospective cohort study. The universe of the survey composed of 419 households (N=1539 persons) both with single flat and duplex house located at the “42 Evler” region of Izmit district of the Kocaeli province. The questionaries included “The sociodemographic characteristics of the households” and “The characteristics and reasons of the home accidents.” The data were collected with face to face tecniques by home visits of households between November 28, 2008 and April 2, 2009. After the first form were filled, each household was followed up three months for home accidents. RESULTS: Twenty-seven of the households and 13.6% of the participants had home accident. The incidence of the home accident also was 4.2 person per/year. Most of the accidents (89%) occurred inside of the houses. The mostly observed home accidents were 39.1% burn, 28.6% incision and 12.8% falling respectively. It was important risk factors heater for burns, knife for incisions and slippery-floor for fallings. The incidence of the home accident was higher among women (22.0%) (p=0.000), 0-4 age groups (17.9%)(p=0.026) and people who live with 5 or more in household (40.0%) (p=0.000). Moreover, it was higher at the households whose houses were heated by stoves (36.9%) (p=0.000), in those with total 1-2 in number of rooms in houses (29.4%) (p=0.831), and in those with not house ownership itself (for rent 34.5%, for relatives house 34.8%) (p=0.027). CONCLUSION: This study has showed that the incidence of home accidents are high, and the characteristics of house and some sociodemographic characteristics are important risk factors in term of the home accidents. The qualified primary health services which are financed by the government have great importance for the preventing of the household accidents, determination of the risk factors and recording the home accidents.

PDF

___

1 Backett EM. Domestic accidents. World Health Organization Geneva: 1965. p. 9-90.
2 Sethi D. Childhood injuries in Europe, with a focus on domestic accidents. Preventing children accidents and improving home safety in the European region. Identifying means to make dwellings safer. Report of WHO expert meeting, Bonn May 30-31. 2005. http://www.euro.who.int/__data/ [Erişim tarihi: 03.03.2009].
3 Danseco R, Miller TR, Spicer RS. Incidence and cost of 1987-1994 chilhood injuries:Demographic breakdowns. Pediatrics. 2000; 105(2): 27-34.
4 CDC. Centers for disease control and prevention ınjury in the Uniten States: Chartbook. 2007; p:60. http://www.cdc.gov/nchs/data/misc/injury2007.p df [Erişim tarihi: 05.04.2009].
5 Sethi D, Habibula S, McGee K, et al. Injury guidelines for conducting community surveys on injuries and violence. World Health Organization: Geneva. 2004. p:76. http://whqlibdoc.who.int/publications/2004/9241 546484.pdf [Erişim tarihi: 05.04.2009].
6 WHO. Housing and health status. 2007 LARES http://www.euro.who.int/Document/HOH/lares_r esult.pdf. [Erişim tarihi: 05.09.2008].
7 Bonnefoy X. Inadequate housing and health: An overview. International Journal of Environment and Pollution. 2007; 30(3-4): 411-419.
8 Department of Health, Social Services and Public Safety (DHSSPS) Home Accident Prevention. Strategy Action Plan 2004-2009. Northern Ireland Government Departmans. Investing for Health. 2004. http://www. Ropsa.com./ni/info/hap-strat-04.pdf. [Erişim tarihi: 26.09.2008].
9 EHLASS. European Home and Leisure Accident Surveillance System 2002 European Home and Leisure Accident Surveillance. Annual EHLASS Report Greece. https://webgate.ec.europa.eu/idb/documents Erişim tarihi: 26.09.2008].
10 Şahiner P. Sosyoekonomik düzeyi düşük hanelerde ev kazası insidansı ve nedenleri. Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Bilim Uzmanlığı Tezi. Kocaeli. 2009.
11 Röbbel N. Analysis of the LARES data on housing conditions and children’s accidents. Preventing children accidets and improving home safety in the European region. Identifying means to make dwellings safer. Report of WHO expert meeting, Bonn May 30-31, 2005.
12 Alptekin F, Uskun E, Kisioglu AN, Ozturk M. Unintentional non-fatal home-related injuries in central Anatolia, Turkey: Frequencies, characteristics, and outcomes. Injury. 2008; 39(5): 535-546.
13 Hjern A, Ringback–Weitoft G, Anderson R. Socio-demographic risk factors for home type injuries in Swedish infants and toddlers. Acta Pediatr. 2001; 90: 61-68.
14 Pitidis A. Preventing children accidets and improving home safety in the European region. Identifying means to make dwellings safer. Report of WHO expert meeting, Bonn. May 30- 31, 2005
15 Dal Santo JA, Goodman RM, Glik D, Jackson K. Childhood unintentional injuries: Factors predicting injury risk among preschholers. Journal of Pediatric Psychology. 2004; 29(4): 273-283.
16 Erkal S. Ev kazalarına neden olan konut faktörlerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Bilim Uzmanlığı Tezi. Ankara. 1992.
17 Listorti JA, Doumani FM. Environmental Health, Bridging the Gaps. 2001. p. 183.
18 WHO. Housing and Health Regulations in Europe. European Centre For Environment and Health Bonn Office, Final Reprt. 2006.
19 Williams CA. Community–Oriented Population– Focused Practice: The Foundation of Specialization in Public Health Nursing: Community Health Nursing. Ed. Stanhope M, Lancaster L. 4th ed. St. Louis. Mosby. 2000. p. 516-521.
20 Hamzaoglu O, Ozkan O, Janson S. Incidence and causes of home accidents at Ankara Cigiltepe apartments in Turkey. Accident Analysis and Prevention. 2002; 34(1): 123-128.
21 Laursen B. Preventing children accidets and improving home safety in the European region. Identifying means to make dwellings safer. Report of WHO expert meeting, Bonn. May 30- 31. 2005.
22 Mohammadi R, Ekman R, Svanström L, Gooya MM. Unintentional home-related injuries in the Islamic Republic of Iran: Findings from the first year of a national programme. Public Health. 2005; 119(10): 919-924.
23 Department of Trade &Industry Home and Leisure Accident Report. 1998. http://www.rospa.com/hassandlass/reports/1998 .pdf. [Erişim tarihi: 09.04.2009].
24 Borgia P, Farchi S, Chini F, Rossi PG, Camilloni L, Guasticchi G. Home accident incidence, hospitalization and mortality among the elderly. WHO International Housing and Health Symposium. Abstract Book. 2004; 127-134.
25 Engels F. Konut Sorunu. Çev. Güneş Özdural. Sol Yayınları. 1992.
26 Dunn JR. Housing and health inequalities: Review and prospects for research. Housing Studies. 2000; 15(3): 341-366.
27 Kobetz E, Daniel M, Earp JA. Neighborhood poverty and self–reported health among lowincome, roral women, 50 years and older. Health and Place. 2003; 9(3): 263-271.
28 Kılıç B, Demiral Y, Özdemir Ç, et al. İzmir’de bir gecekondu bölgesinde evde yaralanma insidansı. Toplum Hekimliği Bülteni. 2006; 25(3): 27-32.
29 Bhanderi DJ, Choudhary S. A study of occurance of domestic accidents in semi-urban community. Indian Journal of Community Medicine. 2008; 33(2): 140-145.
30 Budak ED. Isparta ili Keçiborlu İlçesinde yaşlılarda ev kazaları sıklığı ve konut durumunun buna etkisinin incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Bilim Uzmanlığı Tezi. Isparta. 2008.
31 Budaklıoğlu İl, Aksakal NF, İlhan NM, Maral I. Ankara ili Gölbaşı çevresinde ev kazaları sıklığı. Sağlık ve Toplum. 2003; 13(3): 88-91.
32 Demiroğlu A, Erçağan İ, İskurt F, Öztürk S, Güler Ç. Yenikent belde merkezinde evlerde kaza riskini arttıracak risk faktörlerinin ve bunların son altı ayda evde görülen kazalarla bağlantısının belirlenmesi. Doktor Genel Tıp Deneme Dergisi. 1995; 3(3): 188-195.
33 Erkal S, Şafak Ş. Tuzluçayır sağlık ocağı bölgesinde yaşayan ailelerde ev kazası görülme durumu ve konutların ev kazası riski açısından incelenmesi. Sağlık ve Toplum. 2003; Nisan-Mayıs: 96-100.
34 Evci ED, Ergin F, Beser E. Home accidents in the elderly in Turkey. The Tohoku Journal of Experimental Medicine. 2006; 209: 291-301.
35 Keskinoğlu P, Giray H, Pıçakçıefe M, Bilginç N, Uçku R. İnönü sağlık ocağı bölgesindeki yaşlılarda ev içi kazalar. Türk Geriatri Dergisi. 2004; 7(2): 89-94.
36 Kılıç B, Meseri R, Sönmez Y, Kaynak C, Ergör A. Ev kazaları ve etkileyen faktörler. Sendrom Dergisi. 2006; 18(12): 68-74.
37 Kopjar B, Wickizer TM. Home injuries among adult in Stavanger, Norvey. American Journal of Public Health. 1996; 86(3): 400-404.
38 Negbah M, Fard R, Habibi M, Choobineh A. Home accidents in rural and urban areas of Shiraz, 200-2002. La Revue de Sante de la Mediterranee Orientale. 2006; 12(6): 824-833.
39 Nazlıcan E, Demirhindi H, Karaömerlioğlu Ö, Akbaba M, Gökel Y. Çukurova Üniversitesi Büyük Acil servisine başvuranlarda ev kazalarının değerlendirilmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2008; 7(2): 137-140.
40 Sütoluk Z, Savaş N, Demirhindi H, Özdener N, Akbaba M. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi büyük acil servisine ev kazaları nedeniyle başvuranların etiyolojik ve demografik özellikleri. Toplum Hekimliği Bülteni. 2007; 26(2): 29-33.
41 Beirens TM, Van Beeck EF, Dekker R, Brug J, Raat H. Unsafe storage of poisons in homes with toddlers. Accident Analysis and Prevention. 2006; 38(4): 772-776.
42 Erkal S. Kırıkkale Ovacık mahallesinde yaşayan 65 yaş ve üzerindeki kişilerin konutlarında ev kazalarına karşı önlem alma durumlarının incelenmesi. Sağlık ve Toplum. 2004; 14(2):85-90.
43 Mayda AS, Şemen V, Aşık N. Konuralp merkezinde oturanlarda yaralanmaların sıklığı. Sağlık ve Toplum. 2004; 14(4): 80-84.
44 Uskun E, Alptekin F, Öztürk M, Kişioğlu AN. Ev hanımlarının ev kazalarını önlemeye yönelik tutum ve davranışları ile ev kazalarına yönelik ilkyardım bilgi düzeyleri. Ulus Travma Acil Cerrahi Dergisi. 2008; 14(1): 46-52.
45 Köse OÖ, Bakırcı N. Çocuklarda ev kazaları. STED. 2007; 16(3): 31-35.
46 Farchi S, Giorgi-Rossi P, Chini F, et al. Unintentional home injuries reported by an emergency-based surveillance system: Incidence, hospitalisation rate and mortality. Accident Analysis and Prevention. 2006; 38(5): 843-53.
47 Mayda AS, Gerçek ÇG, Oruç E, et al. Düzce ili kalıcı konutlarında oturanlarda yaralanmaların sıklığı. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2008; 7(2): 133-136.
48 Evans SA, Kohli HS. Socioeconomic status and the prevention of child home injuries: A survey of parents of preschool children. Injury Prevention.1997; 3: 29-34.
49 Keskinoglu P, Giray H, Pıcakcıefe M, Bilginc N, Giray H, Karakus N et al. Home accidents in the community-dwelling elderly in Izmir, Turkey: How do prevalence and risk factors differ between high and low socioeconomic districts? Journal of Aging and Health. 2008; 20(7): 814-836.
50 Tezcan S, Aslan D, Yardım N, et al. Ankara ili Altındağ Merkez 1 nolu sağlık ocağı bölgesinde kaza sıklığının saptanması ve kazaların bazı faktörlerle ilişkisinin belirlenmesi. Ege Tıp Dergisi. 2001; 40(3): 165-175.
51 Strukcinskiene B. Preventing children accidets and improving home safety in the European region. Identifying means to make dwellings safer. Report of WHO expert meeting, Bonn May 30-31, 2005.
52 Bonnefoy XR, Braubach M, Moissonnier B, Monolbaev K, Röbbel N. Housing and health in Europe: Preliminary results of a Pan-European study American. Journal of Public Health. 2003; 93(9): 1559-1563.
53 Demircioğlu A, Erçağan İ, İskurt F, Öztürk S, Güler Ç. Yenikent belde merkezinde evlerde kaza riskini arttıracak risk faktörlerinin ve bunların son altı ayda evde görülen kazalarla bağlantısının belirlenmesi. Doktor Genel Tıp Deneme Dergisi. 1995; 3(3): 188-195.
54 Mayer L, Meuli M, Lips U, Frey B. The silent epidemic of falls from buildings. Analysis of risk factors. Pediatric Surgery International. 2006; 22(9): 743-748