Erdal BEŞER, Gonca ATASOYLU, Şeniz AKGÖR, Filiz ERGİN, Emre ÇULLU

Aydın il merkezinde özürlülük prevalansı, etiyolojisi ve sosyal boyutu

Çalışmanın amacı; özürlülük prevalansı, etiyolojisi, özürlülerin günlük yaşam aktivitelerinde bağımlılık durumu ve toplumun özürlülere bakış açısını değerlendirmektir. Araştırma, Aydın İl Merkezinde yaşayan 2700 kişi üzerinde gerçekleştirilmiş kesitsel tipte bir çalışmadır. Araştırma grubuna, 9 sağlık ocağı bölgesinde, çok aşamalı örnekleme yöntemi ile (küme ve basit rastgele örneklem) ulaşılmıştır. Yapılandırılmış anket formu yüz yüze görüşme tekniği ile uygulanmıştır. Özürlülük prevalansı % 4,9 bulunmuştur. Özürlülerin % 59.7’sinin erkek, %85,1’inin ilkokul ve altı eğitimli, % 66,4’ünün işsiz, % 26.9’unun sosyal güvencesinin olmadığı saptanmıştır. Özürlülüğün % 68,2’sinin doğum sonrası, % 19,8’inin doğum öncesi, % 12,0’ının doğum sırasındaki nedenlere bağlı olduğu beyan edilmiştir. Aydın il merkezinde özürlülük prevalansı beklenenin altındadır. Özürlülük sebepleri arasında en büyük payı çocukluk çağı hastalıkları ile kaza ve yaralanmalar oluşturmaktadır. Bu sebeplerin çoğu doğum sonrası alınacak birincil ve ikincil koruma önlemleri ile büyük ölçüde önlenebilir.

Anahtar Kelimeler:

Engelli kişiler, Anketler, Toplumsal koşullar, Yaygınlık

The prevalance, ethiology and social aspects of disability in Aydın province

The aim of the study is to evaluate the prevalance and the ethiology of disabilities, to evaluate the dependences of these people in their daily lives and to study the sight of society to disabled people. A cross-sectional design was used to study a group of 2700 people in the center of Aydın province. Multistage sampling including cluster and random sampling respectively was used in the selection of study group from 9 health centers. A structured questionnaire was used to interview people by face to face interview technique. The prevalance of disability was 4.9 %. 59.7 % of disabled people were male, 85.1 % were with or less than primary school education, 66.4 % were unemployed and 26.9 % had no social security. It was declaired that 68.2 % of disabilities were occured because of postnatal reasons, 19.8 % were because of antenatal reasons and 12.0 % were because of perinatal reasons. The prevalance of disability was found less than expected in Aydin. The main causes of disabilities were childhood diseases and accidents/injuries. Most of these reasons can be prevented majorly with primary and secondary prevention after birth.

Keywords:

Disabled Persons, Questionnaires, Social Conditions, Prevalence,

PDF

___

1. WHO, Disability, prevention and rehabilitation. Technical Report Series, 668, WHO, Geneve, 1981.
2. Türkiye Özürlüler Araştırması 2002. http://www.ozida.gov.tr/arastirma/trozurluaras/ turkce/index_tr.htm (Erişim tarihi: 02/06/2005).
3. http://www.die.gov.tr/ESG/ESG050504/01nufus-1.xls (Erişim tarihi: 27/10/2004).
4. Baykan Z, Özürlülük, Engellilik, Sakatlık Nedenleri ve Korunma, Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, Eylül 2000. http://www.ttb.org.tr/STED/sted0900/4.html (Erişim tarihi: 10/12/2005)
5. Gençdal H, Aydın ÖF, Çiftçi A. Özürlülüğün El Kitabı, 2. Baskı. İstanbul. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Sağlık Daire Başkanlığı Yayınları, 1998, No:7.
6 Yılmaz H, Kesiktaş N, Eren B, Köse R. İstanbul İlinde Özürlülük Oranı ve Özürlülerin Durumu. Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Dergisi. 1998;1 (2):51-53.
7. Uskun E, Öztürk M, Kişioğlu AN. Isparta ilinde Özürlülük, Sakatlık ve Engellilik Epidemiyolojisi. Sağlık ve Toplum. 2005,15 (1): 90-100.
8. Turhanoğlu AD, Saka G, Karabulut Z, Kılınç Ş, Ertem M. Diyarbakır İl Merkezinde Yaşayan 65 Yaş ve Üzeri Bireylerde Özürlülük ve Kronik Hastalık Sıklığı. Geriatri. 2000, 3 (4):146-150.
9. Nas K, Çevik R, Gür A, Erdoğan F, Saraç J. Diyarbakır Merkezinde Okul Çocukları ve Ailelerinde Hareket Sistemi Özürlülerin Sıklığı. Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Dergisi. 1999;2 (2):8-14.
10. Devlet İstatistik Enstitüsü Haber Bülteni, 25 Mayıs 2005, Hanehalkı İşgücü Anketi Şubat 2005 Sonuçları, http://www.die.gov.tr/TURKISH/SONIST/ISGUCU/k_250505.xls (Erişim tarihi: 21/12/2005).