II. Dünya Savaşı Sırasında Franz Von Papen Suikastı Çerçevesinde Türkiye, Sovyetler Birliği ve Almanya İlişkileri

Franz Von Papen, Almanya’nın aslında Avrupa’da bir çatışmadan ve savaştan kaçınmak istediğine, Türkiye’yi inandırmakla görevlendirilmiş olarak 18 Nisan 1939 tarihinde Ankara Büyükelçisi olarak atandı. Bu dönemde Türkiye’nin dış politikasında en önemli problem İtalya’nın saldırgan tutumu idi; ancak Almanya’nın Batı Avrupa’da hızla ilerlemesi sonucu Türkiye 1940 yılının Mart ayından itibaren Almanya ile ilişkilerini daha sıcak kurmaya başladı ve 1941 yılı Haziran ayında da ittifak anlaşması imzaladı. Bu tarihten hemen sonra başlayan Almanya-Sovyetler Birliği savaşında kimin kazandığının belli olacağı 1944 yılının yaz aylarına kadar geçen süre içerisinde Türkiye’de yaşanan Papen suikastı ve davası, Türkiye’nin II. Dünya Savaşı yıllarında uyguladığı dış politikasının, Güçlü Tarafa Meyleden Tarafsızlık siyaseti olduğunun örneklerinden biri olarak karşımıza çıkmaktadır.

___

  • Süreli Yayınlar Tan Gazetesi Ulus Gazetesi Cumhuriyet Gazetesi İkdam Gazetesi
  • Makale ve Kitaplar Armaoğlu, Fahir, 20. yy. Siyasi Tarihi, Alkım Yayınları, İstanbul, 2005. Atlı, Cengiz, “Türkiye’de II. Dünya Savaşı Sırasında İngiliz Alman Büyükelçileri’ne Suikast Girişimi, The Journal of Academic Social Science Studies, Number 28, Autumn 2014, p. 55-71. Deringil, Selim, Denge Oyunu, İkinci Dünya Savaşı’nda Türkiye’nin Dış Politikası, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 3. Baskı, İstanbul 2003. Gülmez, Nurettin, Ersin Demirci, “Von Papen’in Türkiye Büyükelçiliği” Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, Cilt 13, Sayı 27, Ankara 2013, ss. 225-250. Koçak, Cemil, Türkiye’de Milli Şef Dönemi, c. I, İletişim Yayınları, İstanbul 1996. Oran, Baskın, Türk Dış Politikası, c. I, İletişim Yayınları, İstanbul 2001. Sırakaya, Sevtap, “Von Papen Suikastinde Sovyet İzleri ve Sovyet Basınının Tutumu”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi, C/S. 33 (55) Ankara 2014, ss. 379-392. SSCB Dışişleri Bakanlığı Almanya Dışişleri Bakanlığı Belgeleri, II. Dünya Savaşı’nda Türkiye Üzerinde Gizli Pazarlıklar (1939-1944), Örgün Yayınevi, İstanbul 2003. Turan, Şerafettin, İsmet İnönü, Yaşamı, Dönemi ve Kişiliği, T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 2000.