Gelişimi Üzerinden İşlevsel Bir Kamu Personel Rejimi

Osmanlı Devleti’nden günümüze kadar idari teşkilatın en önemli unsuru kamu personelidir. Bu personelin çalışma prensiplerini ve çalışma şekillerini biçimlendiren ana sistem ise, kamu personeli rejimi olarak adlandırılmıştır. Bu rejimin gelişim süreci göstermektedir ki, tarihsel akış boyunca iki olay ön plana çıkmış ve belirleyici kimliğe sahip olmuştur. Bunlardan ilki 1839 yılında Tanzimat Fermanı’nın ilan edilmesi, ikincisi ise 1965’te Devlet Memurları Kanunu’nun kabul edilmesidir. Bu sebeple çalışmada bu tarihler esas alınarak Türk kamu personel rejimi incelenmiş ve kurulan bu altyapının üzerine de liyakatin esas alındığı bir personel rejimi için önerilere yer verilerek çalışma tamamlanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Kamu personeli, kamu personel rejimi, bürokrasi, liyakat, kayırma

A Functional Regime of Public Officers from a Historical Evolution Perspective

Since the Ottoman Empire, public officers have been key in the organization of the administrative structure. The principal system to shape the working principles and modalities of public officers has been named as the public personnel regime. In the evolution of this regime, there are two definitive milestones in the historical plane: Edict of Gülhane in 1839 and Public Officers Law of 1965. From this perspective, the study provides an overview of the Turkish regime of public officers and on this background suggests a merit-based regime of public officers with relevant examples.

Keywords:

Public officer, public personnel regime, bureaucracy, merit, favour,

PDF

___

AKGÜNER, Tayfun. Kamu personel yönetimi. (Genişletilmiş Dördüncü Baskı). İstanbul: Der Yayınları:90, 2001. ASLAN, Onur Ender. Kamu personel rejimi: Statü hukukundan esnekliğe. Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayın No: 326, 2005. ASLAN, Onur Ender. Kamu personel hukuku. (Birinci Baskı). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını No:2701, Açıköğretim Fakültesi Yayını No:1667, 2012. AYKAÇ, Burhan, Yayman, Hüseyin ve Özer, Mehmet Akif. “Türkiye’de idari reform hareketlerinin eleştirel bir tahlili”. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(2), 2003, 153-179. AYKAÇ, Burhan, Durgun, Şenol ve Yayman, Hüseyin. Türkiye’de kamu yönetimi. Ankara: Yargı Yayınları, 2003. ÇEVİKBAŞ, Rafet. “Türk kamu yönetiminde personel rejimi ve uygulama süreci”. Amme İdaresi Dergisi, 28(2), 1985, 51-80. ERGUN, Turgay. “TODAİE ve akademik gelişme olanakları”. Amme İdaresi Dergisi, 9(4), 1976, 3-7. ERGUN, Turgay. Kamu yönetimi: Kuram, siyasa, uygulama. (Birinci Baskı). Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayın No:322, 2004. ERKİN, Vedat. “Personel rejimini geliştirme çabaları”. Amme İdaresi Dergisi, 4(1), 1971, 41-55. GİRİTLİ, İsmet. Amme idaresi teşkilatı ve personeli. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları: 1020, Hukuk Fakültesi Yayınları: 212, Sulhi Garan Matbaası, 1963. GÜLER, Birgül Ayman. Türkiye’de kamu personel rejimi esasları. Türkiye’de kamu personel rejiminin yeniden yapılandırılması sempozyumu: Sempozyuma katılanların personel rejimi ile ilgili eleştiri ve önerileri. Ankara: Türk Ağır Sanayii ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası Yayını, Yayın No: 42, 2003. GÜLER, Birgül Ayman. Kamu personeli: Sistem ve yönetim. (Birinci Baskı). Ankara: İmge Kitabevi Yayınları, 2005. GÜNAY, Ömer Faruk. Türkiye’de kamu yöneticisi nasıl yetiştirilmelidir?. Ankara: Turhan Kitabevi, 2005. KARA, Bülent. “Türkiye’de personel reformu çalışmalarının altyapısı: 1930-60 yılları arasında yabancı uzmanların kamu yönetimine ilişkin hazırladıkları raporlar”. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 30(2), 2006, 149-162. ÖKTEM, M. Kemal. “Türk kamu personel yönetiminin gelişimi”. Amme İdaresi Dergisi, 25(2), 1992, 85-105. ÖZDEMİR, Hüseyin. Osmanlı Devleti’nde bürokrasi. (Birinci Baskı). İstanbul: Okumuş Adam Yayın No:6, 2001. ÖZTÜRK, Ali. “Kamu kesiminde personel ve ücret rejimi arayışları”. Sayıştay Dergisi, (42), 2001, 3-19. SENCER, Muzaffer. Türkiye’nin yönetim yapısı. Alan Yayıncılık, 1986. TORTOP, Nuri. Kamu personel yönetimi (İnsan kaynakları yönetimi). (Yedinci Baskı). Ankara: Yargı Yayınevi, 2005. TUNÇ, Hasan ve BİLİR, Faruk. Anayasa hukuku uygulamaları. (Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş İkinci Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2003. TUTUM, Cahit. “Devlet memurları kanununun genel bir eleştirisi”. Amme İdaresi Dergisi, 7(4), 1974, 52-72. UZ, Abdullah. “Anayasal bir hak olarak kamu hizmetine girme hakkı ve liyakat ilkesi”. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2(1), 2011, 59-94. YAYMAN, Hüseyin. Türkiye’nin idari reform politiği. Doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2005. YILMAZÖZ, Mehmet. “Türkiye’de kamu personel yönetimi sorunu”. Maliye Dergisi. (157), 2009, 293-302. İnternet kaynakları: Cumhuriyetin ilanından günümüze devlet personel rejiminin gelişimi. www.basbakanlik-dpb.gov.tr/giris2.doc, (Erişim Tarihi: 17.09.2011) GÖNÜLAÇAR, Ş. İnsan kaynakları yönetiminde kayırmacılık kuşatması ve liyakatsizlik çıkmazı. http://www.academia.edu/9687458/%C4%B0nsan_Kaynaklar%C4%B1_Y%C3%B6netiminde_Kay%C4%B1rmac%C4%B1l%C4%B1k_Ku%C5%9Fatmas%C4%B1_ve_Liyakatsizlik_%C3%87%C4%B1kmaz%C4%B1, (Erişim Tarihi: 07.11.2016) http://www.dpb.gov.tr/F/Root/dosyalar/istatistikler/kamu_per_istatistikleri/mayis2016/2_y.pdf, (Erişim Tarihi: 08.11.2016) Kamu personel yönetiminin tarihçesi, http://www.dpb.gov.tr/tr-tr/kurumsal/tarihce/tarihce-ve-sunus, (Erişim Tarihi: 17.03.2015)