1960-1965 Döneminde Türkiye'den Almanya'ya İşçi Göçleri
Türkiye ekonomisinin sıkıntılı bir süreçten geçtiği dönemde Almanya’dan gelen işçi talebi ülkenin iktisadi açıdan rahatlaması, işsizliğin azaltılabilmesi ve döviz girdisinin arttırılabilmesi için bir fırsat olarak görülmüş, Almanya’ya işçi gönderilmesine karar verilmiştir. 30 Ekim 1961’de Almanya ile işçi gönderilmesine dair bir protokol imzalanmış ve toplu işgücü göçü bu protokol çerçevesinde olmuştu. Almanlar işçi taleplerini ve teminini İstanbul’da kurdukları Alman İrtibat Bürosu vasıtası ile gerçekleştirmişlerdir. Almanya’da çalışan Türk işçiler, sosyal ve kültürel açıdan önemli bir uyum sıkıntısı çekmişler; lisan problemi dolayısıyla sosyal haklarının takibinde zorluk yaşamışlardır. Dönem içerisinde Almanya’ya gönderilen işçi sayısı her geçen gün artış göstermiştir. Almanya’ya gitmek için talebin çok fazla artması ve yoğunluk oluşması ile birlikte bu konu üzerinde fırsatçılık ve dolandırıcılık olaylarına rastlanmıştır. Dönemin sonlarına doğru Almanya’ya işçi göçünde bir nebze olsun azalma yaşanmış, ancak bu azalmaya rağmen 1964 ve 1965 yıllarında Almanya’ya en çok işçi gönderen ülke Türkiye olmuştur.
Anahtar Kelimeler:
Türkiye’den Almanya’ya İşçi Göçü, Türkiye, Göç, 1960-1965 Dönemi, Sosyal Tarih
Labor Migrations from Türkiye to Germany in the Period 1960-1965
During the period when the Turkish economy was going through a troubled process, the demand for workers from Germany was seen as an opportunity for the country to relief economically, reduce unemployment and increase foreign exchange inflow, and it was decided to dispatch of workers to Germany. A protocol on the dispatch of workers was signed with Germany on October 30, 1961 and mass labor migration was carried out within the framework of this protocol. The Germans realized their labor demands and recruitments through the German Liaison Office they established in Istanbul. Turkish workers working in Germany experienced an important social and cultural adaptation problem; due to the language problem, they had difficulty in following up their social rights. The number of workers dispatch to Germany during the period had increased day by day. With the demand for going to Germany increasing too much and intensifying, opportunism and fraud had been encountered on this issue. Towards the end of the period, there was a slight decrease in labor migration to Germany, but despite this decrease, Türkiye was the country that dispatch the most workers to Germany in 1964 and 1965.
Keywords:
Labor Migration from Türkiye to Germany, Türkiye, Migration, Period 1960-1965, Social History,
___
- Akdoğan, L. (1962). “Almanya’daki Türk İşçileri Arasında”, Tercüman, 5 Kasım, 3.
- Akdoğan, L. (1962). “Almanya’daki Türk İşçileri Arasında 2”, Tercüman, 6 Kasım, 3.
- Birerçin, M. (1967). “Dış Ülkelere İşgücü Sevkinin Sosyal ve Ekonomik Hayatımızdaki Etkileri”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, Sayı: 18, 199-204.
- Çelikoğlu, Ş. ve Atış, E. (2022). “Göçün 60. Yılında Almanyalı Türkler: Zonguldak İli Örneği”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi , 11(3), 1603-1632.
- Çil, H. (2011). “Yarım Asır Önce: 1961 İşgücü Alımı Anlaşması’na Analitik Eleştirel Bir Bakış”, 50. Yılında Göç (Ed. Faruk Şen), Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay., Ankara, 41-50.
- Genel, M. G. (2014). “Almanya’ya Giden İlk Türk İşçi Göçünün Türk Basınındaki İzdüşümü “Sirkeci Garı’ndan München Hauptbahnhof’a”, Selçuk İletişim, 8(3), 301-338.
- Karakaya, C. (2020). “Avrupa’ya İşçi Göçünde Uyum ve Uyum Sürecinin Kuşaklararası Değerlendirilmesi”, Toplumsal Politika Dergisi, 1(2), 116-133.
- Köktağ, G. (1966). “Dış Memleketlerdeki İşçilerimizle İlgili Bazı Meseleler”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, Sayı: 17, 151-170.
- Marquard, T. (1967). “Türkiye’deki Alman İrtibat Bürosunun Çalışma Şekli ve Türk İşçilerinin Almanya’ya Sevkinin Önemi”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, Sayı: 18, 171-177.
- Özakman, T. (1967). “Dış Ülkelerdeki İşçilerimize Hitap Eden Radyo Yayınları”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, Sayı: 18, 141-158.
- Sezer Şanlı, A. (2017). “Türkiye’de “Alamancı” Almanya’da “Türk”: Araftaki Gurbetçiler”, Türkiye’nin 1960’lı Yılları (Haz. Mete Kaan Kaynar), İletişim Yayınları, İstanbul, 667-686.
- Uluslararası İşgücü Anlaşmaları. (2014), (Ed: Fazıl Aydın), Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Yayın No: 7, Ankara.
- Ünver, O.C. (2003). “Almanya’ya Türk İşgücü Göçü: Geçmişten Geleceğe Sorunlar, İmkanlar ve Fırsatlar”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, Sayı: 45, 177-226.
- Yaprak, Ş. (2013). “Uluslararası Emek Göçü Bağlamında Almanya'ya Türk İşgücü Göçü ve Sosyo-Ekonomik Etkileri”, International Conference On Eurasian Economics, Sankt-Peterburg, Rusya, 862-870.
- BCA, Fon Kodu: 30.18.1.2, Yer No: 179.49.13
- BCA, Fon Kodu: 30.18.1.2, Yer No: 184.16.13
- BCA, Fon Kodu: 30.18.1.2, Yer No: 184.16.14
- Akşam, 25.8.1963
- Akşam, 27.8.1963
- Akşam, 28.8.1963
- Akşam, 29.8.1963
- Akşam, 31.8.1963
- Akşam, 2.9.1963
- Akşam, 3.9.1963
- Akşam, 4.9.1963
- Akşam, 22.9.1963
- Akşam, 23.9.1963
- Akşam, 24.9.1963
- Akşam, 26.9.1963
- Akşam, 28.9.1963
- Akşam, 29.9.1963
- Akşam, 1.10.1963
- Akşam, 10.3.1964
- Akşam, 15.11.1964
- Akşam, 2.2.1965
- Akşam, 15.3.1965
- Cumhuriyet, 13.8.1961
- Cumhuriyet, 17.3.1964
- Cumhuriyet, 26.11.1964
- Cumhuriyet, 2.12.1964
- Cumhuriyet, 9.7.1965
- Cumhuriyet, 15.8.1965
- Cumhuriyet, 24.9.1965
- Cumhuriyet, 29.9.1965
- Cumhuriyet, 21.11.1965
- Cumhuriyet, 27.11.1965
- Son Havadis, 15.2.1962
- Son Havadis, 18.2.1962
- Son Havadis, 19.2.1963
- Son Havadis, 9.3.1964
- Son Havadis, 11.3.1964
- Tercüman, 21.10.1963
- Tercüman, 2.12.1963
- Tercüman, 29.5.1964
- ISSN: 2718-0905
- Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
- Başlangıç: 2016
- Yayıncı: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Cumhuriyet Döneminde Türkiye’nin Nüfus Politikaları: Yeni Bir Kronolojik Sınıflandırma
Avrupa Birliği’nin Rusya’ya Yönelik Yaptırımları: Dış Politika Aracı Olarak Yaptırımlar
1960-1965 Döneminde Türkiye'den Almanya'ya İşçi Göçleri
Hizmetkâr Liderlik ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişkide Kültürün Aracı Rolü
Ali Şahin ÖRNEK, Yener PAZARCIK, Umut EROĞLU, Ahmet İhsan ŞAMDAN