YÜKSELEN PİYASA EKONOMİLERİNDE FİNANSAL GELİŞME İLE İNSANİ GELİŞME ARASINDAKİ İLİŞKİ: PANEL VECTOR AUTOREGRESSİON YAKLAŞIMI

Bu çalışmanın amacı en iyi 10 yükselen piyasa ekonomisinde finansal gelişmişliğin insani gelişim üzerindeki etkisini panel vector autoregression (PVAR) yaklaşımı kullanarak 1990-2018 dönemi için ele almaktır. Bu amaçla özel sektöre sağlanan krediler ve M2 para arzı temel finansal gelişim göstergeleri olarak benimsenmiştir. Elde edilen sonuçlar özel sektöre sağlanan kredilerin GSYH içindeki payında meydana gelen bir birimlik artışın insani gelişmişliği yaklaşık yüzde 0,2 artırdığı görülürken, M2 para arzındaki bir artışın istatistiksel olarak anlamlı bir etkisi tespit edilememiştir. Ayrıca nedensellik testi sonuçlarından insani gelişme ile finansal gelişme arasında çift yönlü bir nedensellik ilişkisinin varlığı tespit edilirken, M2 para arzı ile insani gelişim arasında nedensellik ilişkisine rastlanmamıştır.

Anahtar Kelimeler:

Finansal gelişme, Refah, PVAR, Nedensellik

PDF

___

Abrigo, Michael. R. M., Love, Inessa. “Estimation of Panel Vector Autoregressive In Stata: A Package of programs”. Web: http://paneldataconference2015.ceu.hu/Program/Michael-Abrigo.pdf. 2015, (25.01.2021).
Akhmat, Ghulam., Zaman, Khalid. & Shuki, Tan. Impact of Financial Developments on SAARC’s Human Development. Quality & Quantity, Cilt 48, 2014, (59, 2801-2816).
Aslan, Özgür, Korap, Levent. “Türkiye’de Finansal Gelişme Ekonomik Büyüme İlişkisi”. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (İLKE), Cilt 17, 2006, s.1-20
Bayram, Sonat. “Türkiye’de BİST 100 Endeks (Fiyat) Değerleri ile Faiz Oranı ve Döviz Kurları Arasındaki Nedensellik İlişkisinin Johansen Eşbütünleşme Testi ile Analizi”, Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi E-Dergi, Temmuz 2016, Cilt 5 ,Sayı 2, 188-226
Choong, Chee-Keong. Chan, Sok-Gee. “Financial Development and Economic Growth: A review”, African Journal of Business Management, Cilt 5(6), 2011, s.2017-2027.
Durusu-Çiftçi, Dilek, Ispir, Serdar., Yetkiner, Hakan. “Financial Developments and Economic Growth: Some Theory and More Evidence”. Journal of Policy Modeling, Cilt 39(2), 2017, s. 290-306.
Granger, Clive. William. John. “Investing Causal Relations by Econometric Models and Cross-Spectral Methods”. Econometrica, Cilt 37(3), 1969, s. 424-438.
Güneş, Sevcan. “Finansal Gelişmişlik ve Büyüme Arasındaki Nedensellik Testi: Türkiye Örneği”. Doğuş Üniversitesi Dergisi, Cilt 14(1), 2013, s.73-85.
Guru, Biplab. Kumar., Yadav, Inder. Sekhar. “Financial Development and Economic Growth: Panel Evidence From BRICS”. Journal of Economics, Finance and Administrative Science, Cilt 24(7), 2018, s. 113-126.
Hassan, Kabir., Sanchez, Benito. & Yu, Jung. Suk. “Financial Developments and Economic Growth: New Evidence From Panel Data”. The Quarterly Review of Economics and Finance, Cilt 51(1), 2011, s.88-104.
Jung, Samuel. Moon. “Financial Developments And Economic Growth: Evidence From South Korea Between 1961-2013”. International Journal of Management, Economics and Social Sciences, Cilt 6(2), 2017, s.89-106.
Kar, Muhsin., Nazlıoğlu, Şaban., Ağır, Hüseyin. “Financial Developments And Economic Growth Nexus in The MENA Countries: Bootstrap Panel Granger Causality Analysis”. Economic Modelling, Cilt 28(1-2), 2011, s.685-693.
Kaya, A. (2017). Finansal piyasalardaki gelişmelerin insani gelişmişlik üzerine etkisi: Türkiye örneği. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 20, 169-180.
Keskin, Nagehan., Karşıyakalı, Başak. “Finansal Gelişme Ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği.” Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, Cilt 47(548), 2010, s.76-94.
Kılıç, Meltem., Gürbüz, Aydın., Ayrıçay, Yücel. Finansal gelişmenin ekonomik büyümeye etkisi: Türkiye örneği. Kahramanmaraş Sürçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 9(1), 2019, s.53-68.
Masoud, Najeb., Hardaker, Glenn. “The İmpact Of Financial Developments On Economic Growth: Empirical Analysis Of Emerging Market Countries”. Studies in Economics and Finance, Cilt 29(3), 2012, s.148-173.
McKinnon, Ronald. Money And Capital in Economic Development, Brookings Institution, Washington DC. 1973.
Narayan, Paresh. Kumar. Narayan, Seema. “The Short-Run Relationship Between The Financial System And Economic Growth: New Evidence From Regional Panels”. International Review of Financial Analysis, Cilt 29, 2013, s.70-78.
Pesaran, Hashem. “A Simple Panel Unit Root Test in The Presence Of Cross‐Section Dependence”. Journal of Applied Econometrics, Cilt 22, 2007, s.265-312.
Shaw, Edward. Financial Deeping In Economic Development, Oxford University Press, New York. 1973.
Şenol, Zekai. “Finansal Gelişim ile İnsani Gelişim Arasındaki İlişki: Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkeler Örneği”. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Cilt 15(2), 2019, s.341-358.
Tekin, Bilgehan. Gör, Yusuf. “Finansal Gelişmişlik ile İnsani Gelişmişlik Arasındaki Eşbütünleşme ve Nedensellik İlişkileri”. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 2019, s.1-16.
Tekin, Bilgehan. “The Nexus Between Financial Developments And Human Developments: The Case of Developing Countries”. Journal of Emerging economies and Islamic Research, Cilt 8(2), 2020, s.73-87.
Tunalı, Halil., Onuk, Parla. “Finansal Gelişme Ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği”. İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi, Cilt 4(1), 2017, s.1-15.
Zaman, Khalid., Izhar, Zeeshan., Khan, Muhammad. Mushtaq. Ahmad, Mehboob. “The relationship between financial indicators and human developments in Pakistan”. Economic Modelling, Cilt 5(59), 2012, s.1515-1523.