TASARRUF - YATIRIM - SERMAYE HAREKETLERİ İLİŞKİSİNİN TÜRKİYE ÖRNEĞİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ

Türkiye ve diğer gelişmekte olan ülkelerin en önemli iktisadi sorunlarından biri, büyümenin temel determinantlarından olan yatırımların finansmanı için gerekli olan tasarruf düzeyinin yetersizliğidir. Günümüzde birçok gelişmekte olan ülke, yurtiçi yatırımların finansmanında karşı karşıya kaldıkları tasarruf yetersizliği sorununu, yabancı sermaye ile gidermeye çalışmaktadır. Ülkelerarasında sermaye hareketliliğinin artmasıyla birlikte, ulusal tasarruflarla yurtiçi yatırımlar arasındaki ilişkinin zayıfladığı ileri sürülmektedir. Bu çalışmada, Türkiye’de 1962-2006 dönemi özel ve kamu kesimi toplam net tasarruflarında ortaya çıkan açıklar ile sermaye hareketleri arasındaki ilişki FeldsteinHorioka (1980) hipotezine göre zaman serileri metodolojisi kullanılarak test edilmiştir. Modelde iki aşamalı Engle-Granger tahmin yöntemi kullanılmaktadır. Hesaplamalar sonunda değişkenlerin aynı dereceden entegre oldukları ve dengesizlik hatası (ut) yani kalıntıların durağanlık özelliğini gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. EKK yöntemi kullanılarak yapılan hesaplamalarda ise tasarruf ve yatırım arasındaki uzun dönemli koentegrasyonun varlığı ortaya çıkmaktadır. Ancak yatırım ve tasarruflar arasında bu ilişkinin çıkması sermaye hareketi hipotezini yok saymamakta, hesaplanan koentegrasyon vektörünün istatistiksel olarak birden küçük olması, yurtiçi yatırımlar ve tasarruflar arasında uzun dönemli bir ilişkinin varlığı durumunda bile uluslararası sermayenin hareketli olduğu anlamına gelmektedir.

One of the biggest problems of developing countries, like Turkey, is the insufficiency of savings for financing their investments that is crucial for economic growth. This gap is financed by foreign capital in today’s global economies. It is generally believed that, the correlation between national savings and domestic investments becomes weak when there is high capital mobility between countries. In this study, the relationship between the deficits incurred in net public and private sector savings and capital movements during the term of 1962 - 2006 in Turkey has been tested using the time series methodology in line with Feldstein Horioka Hypotesis. In the model, two steps Engle-Granger forecast model has been utilised. At the end of calculations, its been concluded that the variables were integrated at the same degree and (ut), or residuals, are stationary. In the calculations using OLS method, long term cointegration exists between the savings and investments. But the existence of this relationship does not deny capital movement hypotesis, statistically; calculated cointegration vector being less than one means international capital was mobile even in the case of a long term relationship between domestic investments and savings exists