Serbest Ticaret BölgesiI Çercevesinde Türkiye İle Suriye, Ürdün Ve Lübnan Arasında Potansiyel Diş Ticaret Hacminin Uluslararası Çekim Modeli Yoluyla Tahmini

Günümüzde dünyanın çeşitli bölgelerinde ekonomik, politik ve güvenlik amaçlar ile kurulmuş birçok serbest tiearet bölgesi bulunmaktadır. Bu bağlamda, dünyanın en stratejik bölgelerinden olan Ortadoğu Bölgesinde de. Türkiye. Suriye, Lübnan ve Ürdün arasında ekonomik ve politik amaçlarla 10 Haziran 2()10'da gerçekleştirilen 3. Türk-Arap işbirliği forumu çerçevesinde, bir serbest tiearet bölgesi oluşturmak üzere karar alınmıştır. Çalışmamızda, "çekim modeli" (gravity model) kullanılarak Türkiye ile söz konusu ülkeler arasındaki ticaret potansiyeli tahmin edilmiştir. Sonuç olarak; Türkiye, Suriye, Lübnan ve Ürdün arasındaki mevcut ticaret hacminin son yıllarda çekim modelinin beklediğinden daha düşük olduğu, dolayısıyla serbest ticaret bölgesi kurulmasının Türkiye için bir dış ticaret fazlası yaratabileceği tahmin edilmiştir.

Trade Estımatıon Of Turkey Wıth Syrıa , Jordan And Lebanon Wıthın The Free Trade Area Framework Vıa An Internatıonal Gravıty Model

Today there are many examples of free trade areas in various parts of the world established for economical, political and safety reasons. In this context on June 10lh, 2010 a decision has been taken to establish a free trade area in one of the most strategically important regions of the world, namely Middle East, among Turkey, Syria, Lebanon and Jordan within the 3"' Turkish-Arabian cooperation forum. This research investigates the international trade potential between the 4 countries using the gravity model framework. The results indicate that there is currently less trade among these countries than the gravity model would predict, therefore establishing a free trade area means a trade surplus for Turkey.

PDF

___

Anderson, J.E.(1979). A Theoretical Foundation for the Gravity Equation", The American Economic Review içinde 69(1), 106-116.
Armstrong, S.(2007). Measuring Trade and Trade Potential: A Survey. Australia-Japan Research Center Working Paper, No:368, Australian National University.
Bergstrand, J. H.(1985). The Gravity Equation In International Trade: Some Microeconomic Foundations and Empirical Evidence", The Review of Economics and Statistics içinde, 67(3), 474-481.
Bergstrand, J. H.(1989). The Generalized Gravity Equation, Monopolistic Competition, and the Factor-Proportions Theory in International Trade. The Review of Economics and Statistics içinde, 71(1),143-153.
Deardoff, A. V. (1995). Determinants of Bilateral Trade: Does Gravity Work in a Neoclassical World. İlk çalışma: Research Seminar in International Economics, University of Michigan in its series Working Paper with number 382.
Yayın: The Regionalization of the World Economy içinde (7-32), The University of Chicago Press, Chicago, 1998.
Ekholm, K., Torstensson., J & Torstensson, R. (1996). The Economics of the Middle East Peace Process: Are There Prospects for Trade and Growth. The World Economy içinde , 19(5), 555 574.
Ertürk, E. (1993). Uluslararası İktisat, 3. Baskı, Alfa Basım, İstanbul, 2010.
Fischer, Stanley, "Prospects for Regional Integration in the Middle East", Jaime De Melo ve Arvind Panagariya (Der.), New Dimensions in Regional Integration içinde (423-448), Cambridge University Press, Cambridge.
Helpman, E., & Krugman, P.R. (1985). Market Structure and Foreign Trade: Increasing Returns, Imperfect Competition and the International Economy, MIT Pres, Cambridge.
Golovko, A.(2009). Çekim Modeli: Avrasya Ülkelerinin Dış Ticareti. EconAnadolu 2009: Anadolu Uluslararası İktisat Kongresi, Eskişehir.
Grosse, R.,& Kujawa, D. (1992). International Business, 2. Baskı, Richard D. Irwin Inc., Boston.
Hirsch, S., & Hashai, N. (2000). The Arab-Israeli Trade Potential: The Role of Distance-Sensitive Products. The International Trade Journal içinde, 14(1), 1-35.
Karagöz, K., & Karagöz, M. (2009). Türkiye'nin Küresel Ticaret Potansiyeli: Çekim Modeli Yaklaşımı", Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi içinde, 10(2), 127-144.
Kepapstoglu, K, Karlaftis, M. G.,& Tsamboulas, D.(2010). The Gravity Model Specification For Modeling International Trade Flows and Trade Agreement Effects: A 10-Year Review of Empirical Studies. The Open Economics Journal ,3, 1-13.
Kula, F., & Aslan, A.(2008). "Türkiye'nin Ortadoğu'da Ekonomik Geleceği: Türkiye'nin İhracat Potansiyeline Yönelik Ampirik Bir Analiz. http://mpra.ub.uni-muechen.de/10688. (11.12.2010)
Linnemann, H. (1966). An Econometric Study of International Trade Flows, North Holland Publishing Company, Amsterdam.
Maddala, G.S.(1992). Introduction to Econometrics, 2. Baskı, Macmilan, New York. Matinez-Zarzoso, Inmaculada (2003). Gravity Model: An Application to Trade Between Regional Blocs. Atlantic Economic Journal, 31(2), 174-187.
Mehanna, R.A. (2003). Do Politics and Culture Affect Middle East Trade? Evidence from the Gravity Model", Review of Middle East Economics and Finance, 1(2), 155-170.
Öztürk, Harun, "Türkiye, Suriye, Ürdün ve Lübnan Serbest Ticaret Bölgesi Türkiye için Avrupa Birliği'ne Bir Alternatif Oluşturabilir mi?", Ortadoğu Analiz, Cilt 2, Sayı:23, Kasım 2010.
Peridy, N. (2005). Towards a New Policy Between the USA and Middle-East Countries: Estimating Trade Resistance and Export Potential. The World Economy, 28 (4), 491-518.
Pöyhönen, P.(1963). A Tentative Model for the Volume of Trade Between Countries", Weltwirtschaftliches Archiv, 90, 93-100.
Porojan, A.(2001). Trade Flows and Spatial Effects: The Gravity Model Revisited", Open Economics Review, 12,265-280.
Rivlin, P.(2000). Trade Potential in the Middle East: Some Optimistic Findings. Middle East Review of International Affairs içinde , 4(1), 56-66.
Seyidoğlu, H.(2006). İktisat Biliminin Temelleri, Güzem Can Yayınları, İstanbu. S öderi i ng, L.(2005). Is the Middle East and North Africa Region Achieving Its Trade Potential", IMF Working Paper, WP/05/90, Washington.
Tinbergen, J. (1962). Shaping the World Economy: Suggestions for an International Economic Policy, The Twentieth Century Fund, New York.
Tovias, A., Kalaycıoğlu, S., Dafni, İ., Ruben, E„ & Herman, L.(2007). What Would Normalisation of Economic Relations Between Mashrek Countries, Turkey and Israel Imply? The World Economy 30(4) 665-684.
Birleşmiş Milletler Ulusal Hesaplar Veritabanı, http://unstats.un.org/unsd/snaama/introduction.asp (10.02.2011)
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu, Türkiye-Bulgaristan Ticari ve Ekonomik İlişkileri, http://www.deik.org.tr/Pages/TR/IK TicariIliskilerDetay.aspx?tiDetId-48&I KID=68 (10.02.2011)
Dış Ticaret Müsteşarlığı, Dış Ticaret Verileri, http://www.dtm.gov. tr/dtmweb/index.cfm?action=detayrk&yayinID-l 116&i cerikID-1225&diI=TR (10.02.2011) www.mapcrow.info (10.02.2011)