Geçiş ve Seyir Güvenliğinin Sağlanmasına Yönelik Düzenlemeler Işığında Türk Boğazları

İstanbul ve Çanakkale Boğazlan ünlü Rus hukukçu Frederich de Martens'in öncü deyişiyle "Türk Boğazlan", dünyada kullanılan ünlü su yollarının Cebelitank Boğazı, Danimarka Boğazı, Kerç Boğazı, Kore Boğazı, Hürmüz Boğazı ve Otranto Boğazı arasında bile en fazla öne çıkan jeostratejik ve jeo-ekonomik özelliklere sahiptir. Türk Boğazlan hassas coğrafi konumu ve jeomorfolojik yapısı dolayısıyla özellikle ulusal ve uluslararası ulaşım stratejileri açısından öncelikler (kazanç) ve kayıplar bağlamında büyük önem arz etmektedir. Türk boğazlannda hem ulusal hem uluslararası bir takım hukuksal düzenlemeler geçerlidir. Geçmişten günümüze ulaşan uluslararası hukuk düzenlemelerinden Lozan Boğazlar Sözleşmesi ve halen yürürlükte olan Montreux Boğazlar Sözleşmesi'nin geçiş rejimlerine yazımızda aynntısıyla değinilecektir. Bunun yanı sıra 1994 ve 1998 tarihli Boğazlar Tüzükleri, 1982 ve 1996 tarihli İstanbul ve Çanakkale Liman Tüzüklerinde geçiş ve seyir güvenliğine ilişkin belirlenen usul ve yöntemler ani atıl acaktır. 1994 ve 1998 tarihli Tüzüklerin yapım aşamasında Türkiye, IMO'dan (International Maritime Organization) kural ve önerilerini hatta onayını alma yoluna gitmiştir. Türkiye bu tüzüklerle hem yeni küresel jeostratejik konjonktüre uyum göstermiş, hem de seyir güvenliğini sağlamaya yönelmiştir, ancak tüm düzenlemeler yüzde yüz güvenlik sağlamamaktadır.Bunun koşutunda bildiride alman önlemlerin pekiştirilmesi ve kılavuz kaptan almanın gerekliliği vurgulanmaktadır.

Turkish Straits in the Lights of Regulations Which Aims to Provide Safety for Passage and Sailing

As famous Russian jurist Frederich de Martens said that "Turkish Straits", has even more importance in the context of jeo-strategic and jeo-economic features than other water ways that has been used in the world such as Gibraltar, Denmark Straits, Kerc Straits, Korea Straits, Hurmus Straits and Otranto Straits. Turkish Straits because of the intensive geographical and jeo-morphological conditions presents a great importance and also some disadvantages for national and international transport strategies. Both national and international some regulations are valid for the Turkish Straits. Lausanne Treaty as one of the international law conventions that has reached from the past to the present will be mentioned and likely we will mention about the passage regimes of Montreux Convention in details which is still in use. Beside of this, we will mention about the defined methods related with the safety of passage and cruising in the Straits Regulations dated 1994 and 1998, 1982 and 1996 Istanbul and Dardanelles Port Regulations. In the construction period of 1994 and 1998 regulations, Turkey preferred the way to get rules and suggestions even, the approval of the International Maritime Organizations. Turkey had both adjusted to the new global jeostrategic conjuncture and gone towards to provide security for passage with these new regulations but all these regulations can not provide a hundred percent security. Parallel with this, in this paper except the strengthen the precautions we also emphasize the importance to take maritime pilot.

___

  • Akgün Mensur, ve Aydın Turan .(1999),Türkiye-Rusya İlişkilerin Yapısal Faktörler.İstanbul,TÜSİAD Yayınları.
  • Akgün Mensur (2003), "Geçmişten Günümüze Türkiye ile Rusya Arasında Görünmez BağlanBoğazlar" Dünden Bugüne Türlüye ve Rusya içinde Der.G: Kazgan-N. Ulçenkojstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • Aybay Gündüz.(1998),Türk Boğazları,.Son Gelişmeler Üstüne Bir Deneme İstanbul, Aybay Yayınları.
  • .Boğazlara Teknolojik Güven(2001),Ankara Başbakanlık Denizcilik Müsteşarlığı Yayınları.
  • Başbakanlık Denizcilik Müsteşarlığı.(2002),2000-2001 Yılı Faaliyet Raporu,. Ankara
  • Bilsel Cemil.(l948), Türk Boğazları,İstanbul,İsmail Akgün Matbaası.
  • Cerit Guldem.;(2000),"Denizde Güvenlik Yönetimi ve Türk Boğazları", Büyüteç Altında Türk Boğazlar Bölgesi içinde, İstanbul,İSO Yayınları
  • Çelik Edıp(1987), Milletlerarası Hukuk C: 2,,İstanbul, Filiz Kitabevi.
  • 2001 Deniz Sektörü Raponi (2002) İstanbul ,Deniz Ticaret Odası Yayını
  • Gönençgil B.(2000),Türk Boğazlar Bölgesinin Fiziki Yapısı, Büyüteç Altında Türk Boğazlar Bölgesi içinde, İstanbul İSO Yayınları
  • İneceli Efruz.(196&)jstanbııl 'da Deniz Trafiği ve Çevrenin Can - Mal Güvenliği,İstanbul,Yüksek Denizcilik Okulu Mezunları Cemiyeti Yayınları
  • Kıyı Emniyeti ve - Gemi Kurtarma Genel Müdürlüğü Web Sayfası:http://www.coastalsafety.gov.tr ,B T: 1 Mart 2004
  • Oğuzülgen Saim,.(2002), Türk Boğazlan Bölgesinde Can, Mal, Çevre ve Seyir Güvenliği. Erışım:http://www.turmepa.org.tr/bilgi_havuzu/SAIM.htm,BT:22 Eylul 2002
  • Turan Sibel.(1998),Geçmişten Günümüze Boğazlar Sorununa Bir Bakış: Jeostratejiden Ekostratejiye.Balkan Araştırmalar, referans kitap, Trakya Üniversitesi, Balkan Uygulama ve Araştırma Merkezi Yayını, Edirne.
  • Yüceer Bengi .S.(200l),Uluslararası Boğazlar ve Kılavuzlukjzmir, Dokuz Eylül Yayınları..