ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN GİRİŞİMCİLİK DÜZEYLERİ VE GİRİŞİMCİLİK BECERİSİNİN SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE KAZANDIRILMASINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ

Dünyada ekonomik kalkınma ve toplumsal dönüşümü gerçekleştirebilmek için girişimcilik becerilerine sahip olmak oldukça önemlidir. Bu anlamda bireylerin girişimcilikle ilgili bilgi ve becerilerle donatılması gerekmektedir. Araştırmanın amacı ortaokul öğrencilerinin girişimcilik düzeylerini, girişimcilik düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre anlamlı bir farklılık gösterme durumunu, sosyal bilgiler dersinde girişimcilik kazandırılmasına ilişkin sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşlerini belirlemektir. Araştırmada karma yöntem tasarımlarından kısmen karma sıralı baskın statülü tasarım kullanılmıştır. Araştırmaya beşinci sınıftaki 1050 ortaokul öğrencisi ile 17 sosyal bilgiler öğretmeni katılmıştır. Veriler kişisel bilgi formu, ölçek, yarı yapılandırılmış görüşme ile toplanmıştır. Araştırmada aritmetik ortalama, t testi, varyans analizi uygulanmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşmeyle toplanan veriler betimsel analiz tekniğiyle çözümlenmiştir. Araştırmada öğrencilerin girişimcilik düzeylerinin yüksek olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin girişimcilik düzeyleriyle cinsiyet arasında anlamlı farklılık bulunmamıştır. Sosyoekonomik düzey, kardeş sayısı, annebaba eğitim durumuna göre öğrencilerin girişimcilik düzeylerinde anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Sosyal bilgiler öğretmenleri, sosyal bilgilerin girişimcilik becerisini kazandırmaya uygun bir ders olduğu görüşündedir. Araştırma sonunda çeşitli öneriler sunulmuştur.

ENTREPRENEURSHIP LEVELS OF MIDDLE SCHOOL STUDENTS AND TEACHER OPINIONS ABOUT GAINING ENTREPRENEURSHIP SKILLS IN SOCIAL STUDIES LESSON

People with entrepreneurial skills play an important role in economic development and social transformation in the world. Entrepreneurs contribute to the development of countries and are in a leading position in society. In this sense, individuals should be equipped with knowledge and skills related to entrepreneurship. The aim of research is to determine the level of entrepreneurship of middle school students, significant differences between entrepreneurship levels according to various variables and the views of the social studies teachers about gaining entrepreneurship in social studies lesson. In the study partial mixed sequential dominant status design was used from mixed method design. The research was conducted with fifth gradelevel students and 17 social studies teachers. The data of the research was collected by personal data form, scale, and semistructured interview. Arithmetic mean, t test and analysis of variance were used in the research. Qualitative data of the research was analyzed by descriptive analysis technique. As a result of the research, students’ entrepreneurship levels were found to be high. There is no significant difference in the entrepreneurial levels of students and the gender. Significant differences were found between the entrepreneurial levels of the students according to the socioeconomic level, number of siblings, educational status of the mother and the father. Social studies teachers have stated that social studies is a suitable lesson for gaining entrepreneurship skills. Based on the results of the research, recommendations have been presented.

PDF

___

Akyürek, Ç. ve Şahin, Ç. (2013). İlkokul öğretmenlerinin girişimcilik becerisine ilişkin görüşlerin değerlendirilmesi. Ekev Akademi Dergisi, 17(57), 51-68.
Akyüz, K. C., Gedik, T., Akyüz, İ. ve Yıldırım, İ. (2006). Rize ilindeki lise ve üniversite öğrencilerinin girişimcilik yeteneklerinin incelenmesi. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(1), 233-246.
Armut, B. ve Kılınç, M. (2018). 4. sınıf sosyal bilgiler öğretmen adaylarının girişimcilik becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. International Journal of Field Education, 4(1), 39-56.
Arpacı, İ. (2015). Eğitim fakültesinde verilen girişimcilik dersinin öğretim etkinliğinin öğrenciler tarafından değerlendirilmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (30), 138-154.
Arslan, K. (2002). Üniversiteli gençlerde mesleki tercihler ve girişimcilik eğilimleri. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 3(2), 1-11.
Aydın, E. ve Öner, G. (2016). Sosyal bilgiler ve sınıf öğretmeni adaylarının girişimcilik düzeylerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 17(3), 497-515.
Bacanak, A. (2013). Fen ve teknoloji dersinin öğrencilerde girişimcilik becerisinin gelişimine etkisi üzerine öğretmen görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(1), 609-629.
Baki, A. ve Gökçek, T. (2012). Karma yöntem araştırmalarına genel bir bakış. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(42), 1-21.
Bartha, Z. ve Gubik, A. S. (2018). The role of university in influencing the entrepreneurial intention of university students. 5th AIB-CEE Chapter Annual Conference. Krakow: Cracow University of Economics, Volume: “Przedsiębiorczość Międzynarodowa International Entrepreneurship”, 4(3), 177-188.
Bilge, H. ve Bal, V. (2012). Girişimcilik eğilimi: Celal Bayar Üniversitesi öğrencileri üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(16), 131-148.
Borasi, R. ve Finnigan, K. (2010). Entrepreneurial attitudes and behaviors that can gelp prepare successful changeagents in education. The New Educator, 6(1), 1-29.
Culbertson, S. S., Smith, M. R. ve Leiva, P. I. (2011). Enhancing entrepreneurship: The role of goal orientation and self-efficacy. Journal of Career Assessment, 19(2), 115-129.
Curth, A. (2011). Mapping of teachers’ preparation for entrepreneurship education (Ed. Daniela Ulicna). Final Report, Framework Contract No EAC 19/06, Dg Education and Culture, J 3025 8322.
Çelik, H., Gürpınar, C., Başer, N. ve Erdoğan, S. (2015). Öğrencilerin yaratıcı düşünme ve girişimcilik becerilerine yönelik fen bilgisi öğretmenlerinin görüşleri. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4), 277-307.
Çelik, A., İnce, M. ve Bozyiğit, S. (2014). Üniversite öğrencilerinin girişimcilik niyetlerini etkileyen ailesel faktörleri belirlemeye yönelik bir çalışma. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(3), 113-124.
Çetinkaya Bozkurt, Ö. (2011). Dünyada ve Türkiye’de girişimcilik eğitimi: Başarılı girişimciler ve öğretim üyelerinden öneriler. Ankara: Detay Yayıncılık.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik. Spss ve lisrel uygulamaları. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Dahlstedt, M. ve Hertzberg, F. (2012). Schooling entrepreneurs: Entrepreneurship, governmentality and education policy in Sweden at the turn of the millennium. Journal of Pedagogy, 3(2), 242-262.
Deveci, H. (2015). Çocuklara girişimcilik kazandırmada sosyal bilgilerin rolü: Bir araştırma örneği. Ankara: Pegem A Akademi.
Deveci, İ. (2017). Fen bilimleri öğretmenlerinin bilgi ve uygulama boyutu açısından girişimcilik kavramı hakkındaki algıları. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 12(2), 266- 288.
Deveci, İ. (2018). Ortaokul öğrencilerinin fen tabanlı girişimcilik eğilimlerinin incelenmesi. Fen, Matematik, Girişimcilik ve Teknoloji Eğitimi Dergisi, 1(1), 19-47.
Deveci, İ. ve Çepni, S. (2015). Öğretmen adaylarına yönelik girişimcilik ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. International Journal of Human Sciences, 12(2), 92-112.
Doğaner, E. A. (2014). Girişimcilik okulu. İstanbul: Kuraldışı Yayıncılık.
Doğaner, M. ve Altunoğlu, A. E. (2010). Adnan Menderes Üniversitesi Nazilli İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü öğrencilerinin girişimcilik eğilimleri. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2), 103-110.
Eroğlu, S. (2019). Ortaokul öğrencilerinin girişimcilik düzeylerinin ve sosyal bilgiler dersinde girişimcilik beceri kazandırılmasına ilişkin öğretmen görüşlerinin belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Eroğlu, S., Deveci, H. ve Gürdoğan Bayır, Ö. (2020). Ortaokul öğrencilerine yönelik girişimcilik ölçeğinin geliştirilmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi. 9(4), 1204-1224.
Eser, G. ve Yıldız, M. L. (2015). Türkiye’de girişimcilik araştırmalarının odağı nedir? Yazın üzerine bir inceleme. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 11(43), 91-117.
Gömleksiz, M. N. ve Kan, A. Ü. (2009). Sosyal bilgiler dersi öğretim programının eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme ve girişimcilik becerilerini kazandırmadaki etkililiğinin belirlenmesi (Diyarbakır ili örneği). Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları Dergisi, 8(1), 39-49.
Heinonen, J. ve Poikkijoki, S. A. (2006). An entrepreneurial-directed approach to entrepreneurship education: Mission impossible?. Journal of Management Development, 25(1), 80-94.
Hess, F. M. (2007). The case for educational entrepreneurship: Hard truths about risk, reform, and reinvention. Phi Delta Kappan, 89(1), 21-30.
Hietanen, L. (2013). Entrepreneurial way of acting as a method in student teachers’ compulsory music course. Proceedings Book for the Conference on Enabling Teachers for Entrepreneurship Education (ENTENP2013), Potugal.
Huerta de Soto, J. (2010). Socialism, economic calculation and entrepreneurship. Edward Publishing Inc.
Isenberg, D. J. (2011). Başarılı girişimcilik (Çev: M. İnan). İstanbul: Mess Yayınları. Orijinal adı: Harvard Business Review on Succeeding As An Entrepreneur.
İrmiş, A. ve Barutçu, E. (2012). Öğrencilerin kendilerini girişimci bir kişiliğe sahip görmelerini ve iş kurma niyetlerini etkileyen faktörler: Bir alan araştırması. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(2), 1-25.
İşcan, Ö. F. ve Kaygın, E. (2011). Üniversite öğrencilerinin girişimcilik eğilimlerini belirlemeye yönelik bir araştırma. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2), 443-462.
Johansen, V. ve Schanke, T. (2014). Entrepreneurship projects and pupils’ academic performance: A study of Norwegian secondary schools. European Educational Research Journal, 13(2), 155-166.
Kapasi, I. ve Grekova, G. (2018). What do students think of self-determined learning in entrepreneurship education? Education Training, 60(7-8), 841-856.
Karabulut, A. T. (2009). Üniversite öğrencilerinin girişimcilik özelliklerini ve eğilimlerini belirlemeye yönelik bir araştırma. Marmara Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, 26(1), 331-356.
Kılıç, R., Keklik, B. ve Çalış, N. (2012). Üniversite öğrencilerinin girişimcilik eğilimleri üzerine bir araştırma: Bandırma İİBF işletme bölümü örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2), 423-435.
Leech, N. L. ve Onwuegbuzie, A. J. (2009). A typology of mixed methods research designs. Quality & Quantity, 43(2), 265-275.
Leffler, E. (2009). The many faces of entrepreneurship: A discursive battle for the school arena. European Educational Research Journal, 8(1), 104-116.
Low, M. B.ve MacMillan. I. C. (1988). Entrepreneurship: Past research and future challenges. Journal of Management, 14(1), 139-161.
Mars, M. M. (2016). The meaning and relevancy of innovation and entrepreneurship: An exploration of agriculture teacher preparation and perspectives. Journal of Agricultural Education, 57(3), 55-69.
Memduhoğlu, H. B. ve Şahin, M. (2017). Öğretmen adaylarının girişimcilik düzeylerinin incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 6(25), 297-307.
Mutluer, C. (2013). Sosyal bilgiler programlarında yer alan beceriler hakkında sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşleri (İzmir Menemen örneği). Turkish Studies, 8(7), 355-362.
Nabi, G., Walmsley, A., Liñán, F., Akhtar, I. ve Neame, C. (2018). Does entrepreneurship education in the first year of higher education develop entrepreneurial intentions? The role of learning and inspiration. Studies in Higher Education, 43(3), 452-467
Ocak, G. ve Su, A. (2016). Öğretmen adaylarının girişimcilik düzeylerinin değerlendirilmesi. Asya Öğretim Dergisi, 4(1), 1-16.
Örücü, E., Kılıç, R. ve Yılmaz, Ö. (2007). Üniversite öğrencilerinin girişimcilik eğilimlerinde ailesel faktörlerin etkisi üzerine bir uygulama. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 2(2), 27- 47.
Öz Ceviz, N., Tektaş, M., Yayla, A., Tektaş, N., Sarıkaş, A. ve Polat, Z. (2016). Meslek yüksekokullarında öğrenim gören gençlerin girişimcilik eğilimleri üzerine bir araştırma. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(37), 319-331.
Padilla-Angulo, L. (2019). Student associations and entrepreneurial intentions. Studies in Higher Education, 44(1), 45-58.
Pan, V. L. ve Akay, C. (2015). Eğitim fakültesi öğrencilerinin girişimcilik düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. NWSA-Education Sciences, 10(2), 125-138.
Patır, S. ve Karahan, M. (2010). Girişimcilik eğitimi ve üniversite öğrencilerinin girişimcilik profillerinin belirlenmesine yönelik bir alan araştırması. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 1(2), 27-44.
Pazarcık, Y. (2016). Üniversitelerimiz girişimci yetiştirebiliyor mu?: Üniversite öğrencilerinin girişimcilik algısını/eğilimini/özelliklerini ölçen araştırmaların sonuçsal bir değerlendirmesi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 17(37), 140-169.
Salik, N. ve Kaygın, E. (2016). Demografik değişkenler açısından üniversite öğrencilerinin girişimcilik eğilimlerinin belirlenmesi: Kafkas Üniversitesi örneği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 145-162.
Schediwy, L., Loots, E. and Bhansing, P. (2018). With their feet on the ground: A quantitative study of music students’ attitudes towards entrepreneurship education. Journal of Education and Work, 3(7-8), 611-627.
Seikkula-Leino, J., Ruskovaara, E., Hannula, H. ve Saarivirta, T. (2012). Facing the changing demands of Europe: Integrating entrepreneurship education in Finnish teacher training curricula. European Educational Research Journal, 11(3), 382-399.
Selanik Ay, T. ve Acar, Ş. (2016). Sınıf öğretmenlerinin girişimcilik becerisi kazandırmaya yönelik görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(58), 960-976.
Semerci, N. ve Yanpar Yelken, T. (2010). İlköğretim programlarındaki ortak temel becerilere ilişkin öğretmen görüşleri (Elazığ ili örneği). Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları Dergisi, 8(2), 47-54.
Sobel, R. S. ve King, K. A. (2008). Does school choice increase the rate of youth entrepreneurship?. Economics of Education Review, 27(4), 429-438.
Suacamram, M. (2019). Developing creativity and entrepreneurship of undergraduate students through a field trip overseas. International Journal of Instruction, 12(1), 591-606.
Suleymanov, F., Özcan, Y. Ş. ve Genç, K. Y. (2018). Girişimci kişilik özelliklerinin girişimcilik eğilimindeki etkisi: Giresun Üniversitesi işletme bölümü lisans öğrencileri üzerinde bir araştırma. Giresun Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4(8), 34-48.
Suryanti, H. H. S. (2013). The problem based learning (PBL) based entrepreneurship learning model development to improve the life skills of the teacher training students in private universities throughout solo raya. Dewantara, International Journal of Education, 1(1), 1-15.
Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-74.
Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2001). Using multivariate statistics. MA:Allyn&Bacon, Inc
Taysı, K. ve Canbaz, S. (2014). Önlisans öğrencilerinin girişimcilik özelliklerini ve eğilimlerini belirlemeye yönelik bir araştırma. Electronic Journal of Vocational Colleges, 4(1), 59-67.
Özdemir, H. Ö. ve Toker, Ö. (2018). Üniversite öğrencilerinin girişimciliklerinde eğitim düzeyi ve cinsiyetin etkisi. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1), 159-172.
Örücü, E., Kılıç, R. ve Yılmaz, Ö. (2007). Üniversite öğrencilerinin girişimcilik eğilimlerinde ailesel faktörlerin etkisi üzerine bir uygulama. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 2(2), 27- 47.
Uygun, K. ve Er, A. R. (2016). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin girişimcilik özelliklerinin incelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), 136-157.
Venkataraman, S. (1997). The distinctive domain of entrepreneurship research. Advances in Entrepreneurship, Firm Emergence and Growth, 3, 119-138.
Yener, M. ve Aykol, S. E. (2009). Girişimcilik değerleri ve örgütsel vatandaşlık kavramı üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(1), 255-271.
Yılmaz, V. ve Çelik, E. H. (2009). Lisrel ile yapısal eşitlik modellemesi-I: Temel kavramlar, uygulamalar, programlama. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Yurtseven, R. (2020). İlkokulda girişimcilik öğretim programının tasarlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Afyonkarahisar: Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yüksel, H., Cevher, E. ve Yüksel, M. (2015). Öğrencilerin girişimci kişilik özellikleri ile girişimcilik eğilimleri üzerine bir araştırma. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(1), 143- 156.
Zulfiqar, S., Sarwar, B., Chandia, K. E., Aziz, S. ve Khan, M. K. (2019). An analysis of influence of business simulation games on business school students’ attitude and intention toward entrepreneurial activities. Journal of Educational Computing Research, 57(1), 106-130.