İŞ YAŞAM DENGESİNİN YORDAYICISI OLARAK TÜKENMİŞLİK: HALK EĞİTİMİ MERKEZİ MÜDÜRLERİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA

Bu araştırmada halk eğitimi merkezi müdürlerinin tükenmişlik düzeyleri ile iş yaşam dengeleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın evreni, Türkiye genelinde görev yapan 992 halk eğitimi merkezi müdürüdür. Örneklem alma yoluna gidilmemiş ve neticede 335 halk eğitim merkezi müdürünün araştırmaya gönüllü olarak katılımı ile araştırma yürütülmüştür. Araştırma verileri Maslach Tükenmişlik Ölçeği ve İş Yaşam Dengesi Ölçeği ile toplanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde standart sapma, aritmetik ortalama, Pearson korelasyon katsayısı ve çok değişkenli regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda Halk Eğitimi Merkezi müdürlerinin tükenmişlik düzeyleri ile iş yaşam dengesi düzeyleri arasında negatif yönde yüksek düzeyde anlamlı ilişki belirlenmiştir. Araştırmada tükenmişliğin genelinin iş yaşam dengesi düzeyinin genelini anlamlı düzeyde ve negatif yönde yordadığı sonucuna ulaşılmıştır.

BURNOUT AS THE PREDICTOR OF WORK-LIFE BALANCE: A STUDY ON PRINCIPALS OF PUBLIC EDUCATION CENTER

This study aimed to detect the relation between burnout levels and work-life balance of managers of public education center. The population of the study is composed of 992 managers of Public Education Centre on duty in Turkey. There is no sampling method and 335 managers of Public Education Centre filled data collection instruments voluntarily. Data were collected through scale of Maslach Burnout Inventory and scale of work-life balance. The statistics employed in this study include standard deviation, arithmetic mean, Pearson correlation coefficient and multivariate regression. The results showed that a negative correlation was found between burnout levels and work-life balance of the participants. Finally, it was detected that general burnout levels significantly affected general work-life balance in a negative way.

___

  • Alkan, U. (2019). Okul yöneticilerinin çalışmaya tutkunluk ve iş-yaşam dengesi arasındaki ilişkisi (İstanbul ili Sancaktepe ilçesi örneği), (Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
  • Annink, A. (2017). From social support to capabilities for the work-life balance of independent professionals. Journal of Management and Organization, 23(2), 258-276.
  • Apaydın, Ç. (2011). Öğretim üyelerinin işe bağımlılık düzeyi ile iş-yaşam dengesi ve iş-aile yaşam dengesi arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Arıkan, P. A. (2019). Okul yöneticilerinin özyeterlik inançları ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi, (Yüksek Lisans Tezi). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
  • Avşaroğlu, S., Deniz, E. M. & Kahraman, A. (2005). Teknik öğretmenlerde yaşam doyumu, iş doyumu ve mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14, 115-129.
  • Babaoğlan, E., Altun, S. A. & Çakan, M. (2010).İlköğretim okulu yöneticilerinin tükenmişlik düzeyi.Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(2), 355-373.
  • Babayiğit, A. (2016). İş yaşam dengesinin örgütsel bağlılık ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi, (Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
  • Balcı, A. (2013). Sosyal bilimlerde araştırma: Yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • Beauseart, S., Froehlich, D. E., Devos, C. & Riley, P. (2016).Effects of support on stres and burnout in school principals.Educational Research, 56(4), 347-365. https://doi.org/10.1080/00131881.2016.1220810
  • Bostancıoğlu, A. İ. (2014).İş yaşam dengesi ve iş yaşam dengesinin çalışan verimliliği üzerine etkileri: İstanbul ili Kâğıthane ilçesi lise ve dengi okul öğretmenleri üzerinde bir alan araştırması, (Yüksek Lisans Tezi). Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Gaziantep.
  • Cieri, H. D., Holmes, B., Abbott, J.& Pettit, T. (2005). Achievements and challenges for work/life balance strategies in Australian organizations. The International Journal of Human Resource Management, 16(1), 90-103. https://doi.org/10.1080/0958519042000295966
  • Cochran, A. (2021). The work-life balance of a single mother and secondary school principal (Unpublished Master’s Thesis). Hamline University, Minnesota.
  • Çınar, Y. & Güven, M. (2018).Psikolojik danışmanların tükenmişlik düzeyleri ve problem çözme becerilerinin incelenmesi.Milli Eğitim Dergisi, 47(219), 105-136.
  • Çobanoğlu, F., Seven-Şarkaya, S. & Sertel, G. (2019). İş-yaşam dengesi: Öğretmen ve yöneticiler üzerinde bir çalışma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(66), 783-795.
  • Demirel, Ö. (2005). Eğitimde program geliştirme: Kuramdan uygulamaya (8. baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Dincerol, C. (2013). Tükenmişlik sendromunun mesleki tükenmişlik ve iş tükenmişliği açısından incelenmesi: Öğretmenler üzerinde bir uygulama, (Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Doğrul, B. Ş. & Tekeli, S. (2010). İş-yaşam dengesinin sağlanmasında esnek çalışma.Sosyal Beşeri Bilimler Dergisi, 2(2), 11-18.
  • Dolanbay, T. (2014).Hayat boyu öğrenme sürecinde halk eğitimi merkezlerinin yaşadığı yönetsel sorunlar, (Yüksek Lisans Tezi). Bartın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bartın.
  • Dong, S. (2020). Lifelong learning, personality and entrepreneurial performance. Unpublished dissertations, ETD Collection for Fordham University, New York.
  • Erben, G. S. & Ötken, B. (2014).Paternalist liderlik ve işe ilişkin iyilik ilişkisinde iş-yaşam dengesinin rolü.Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 12(22), 103-121.
  • Ergin, C. (1992). Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik ve maslach tükenmişlik envanterinin uygulanması. R. Bayraktar, İ. Dağ (Ed), VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları. Türk Psikologlar Derneği Yayını, 143-154.
  • Erkul, A. (2014). Meslek lisesi öğretmenlerinin mesleki tükenmişlik düzeyi, (Yüksek Lisans Tezi). Bahçeşehir Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Erkul, A. & Dalgıç, G. (2014).Meslek lisesi öğretmenlerinin mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi.Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(2), 1-18.
  • Ertürk, E. & Keçecioğlu, T. (2012). Çalışanların iş doyumları ile mesleki tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkiler: Öğretmenler üzerine örnek bir uygulama. Ege Akademik Bakış, 12(1), 39-52.
  • Fernet, C., Austin, S., & Vallerand, R. J. (2012). The effects of work motivation on employee exhaustion and commitment: An extension of the JD-R model. Work & Stress, 26(3), 213-229.
  • Federiki, R. A. & Skaalvik, E. M. (2012). Principal self-efficacy: Relations with burnout, job satisfaction and motivation to quit. Social Psychology of Education, 15, 295-320. https://doi.org/10.1007/s11218-012-9183-5
  • Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (2003). How to design and evaluate research in education. McGraw-Hill Higher Education.
  • Freudenberger, H. J. (1974). Staff burn-out. Journal of Social Issues, 30(1), 159-165. https://doi.org/10.1111/j.1540- 4560.1974.tb00706.x
  • Gerçek, M., Atay, S. E. & Dündar, G. (2015).Çalışanların iş-yaşam dengesi ile kariyer tatmininin, işten ayrılma niyetine etkisi.Kafkas Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(11), 67-86.
  • Gökkaya, Ö. (2014). Yerel yönetimlerde iş-yaşam dengesi ve çalışan davranışı ilişkisinin incelenmesi- Kocaeli Belediyeler örneği.Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırmaları Dergisi, 2(3), 1-18.
  • Guest, D. E. (2002).Perspectives on the study of work-life balance.Social Science Information, 41(2), 255-279. https://doi.org/10.1177/0539018402041002005
  • Güllüce, A. Ç. & İşcan, Ö. F. (2010).Mesleki tükenmişlik ve duygusal zekâ arasındaki ilişki.Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(2), 7-29.
  • Gürbüzkol, H. (2018). Lise öğretmenlerinin mükemmeliyetçilik algıları ile iş yaşam dengesi arasındaki ilişki, (Yüksek Lisans Tezi). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Van.
  • Haar, J. M., Russo, M., Sune, A. & Ollier-Malaterre, C. (2014). Outcomes of work-life balance on jobsatisfaction, life satisfactionandmentalhealth: A studyacross seven cultures. Journal of Vocational Behavior, 85, 361-373. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2014.08.010
  • Hayat Boyu Öğrenme Kurumları Yönetmeliği, (2018). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=24507&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5(Erişim Tarihi: 04/02/2019).
  • Izgar, H. (2000). Okul yöneticilerinin tükenmişlik düzeyleri (burnout), nedenleri ve bazı etken faktörlere göre incelenmesi (Orta Anadolu örneği). Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
  • Izgar, H. (2001). Okul yöneticilerinde tükenmişlik. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • İzki, Ö. (2019).Öğretmenlerin iş-aile yaşam dengesinin performanslarına etkisi, (yüksek lisans tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Kaçmaz, N. (2005). Tükenmişlik (burnout) sendromu. İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi, 68(1), 29-32.
  • Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Kaya, H. E. (2015). Türkiye’de halk eğitimi merkezleri. International Journal of Science Culture and Sports, Special issue 3, 268-277.
  • Kıvrak, M. (2019).Ortaöğretim okul yöneticilerinin tükenmişlik düzeyleri ile yaşam doyumları arasındaki ilişki, (Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
  • Kilmen, S. (2015). Eğitim araştırmaları için SPSS uygulamalı istatistik. Ankara: Edge Akademi.
  • Kuzulu, E., Kurtuldu, S. & Özkan, G. V. (2013). İş yaşam dengesi ile iş doyumu ilişkisi üzerine bir araştırma. Sakarya İktisat Dergisi, 2(5), 88-127.
  • Lau, P. S. Y., Yuen, M. T.,& Chan, R. M. C. (2005). Do demographic charactersitics make a difference to burnout among Hong Kong secondary school teachers? Social Indicators Research, 71(1), 491-516. https://doi.org/10.1007/1-4020-3602-7_17
  • Maslach, C. & Jackson, S. E. (1981).The measurement of experienced burnout. Journal of Occupational Behavior, 2(2), 99-113. https://doi.org/10.1002/job.4030020205
  • Miser, R. & Arslan, S. (2015). Halk eğitim merkezlerinin rekreatif kullanımı. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 404-410.
  • Neuman, L.W. (2017). Toplumsal araştırma yöntemleri, nitel ve nicel yaklaşımlar (Çev: S. Özge). Ankara: Yayın Odası.
  • Özdemir, Ö. (2019). Okul yöneticilerinin demografik özelliklerine göre tükenmişlik düzeyleri ve örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi, (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Özen, M. & Yüceler, A. (2019). Sağlık çalışanlarında duygusal emek, tükenmişlik ve iş tatmini ilişkisinin incelenmesi: Konya ilinde bir uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 41, 194-209.
  • Randolph, K. A., & Myers, L. L. (2013). Basic statistics in multivariate analysis. London: Oxford University Press.
  • Sabancı, A. & Rodoplu, D. (2013).Halk eğitim merkezlerinin denetiminde karşılaşılan sorunlar.e-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(2), 61-77.
  • Schaufeli, W. B. (2017). Burnout: A short socio-cultural history. In S. Neckel, A. K. Schaffner & G. Wagner (Eds.), Burnout, fatigue, exhaustion: An interdisciplinary perspective on a modern affliction (p. 105-127). Palgrave Macmillan.
  • Şıklar, E. & Tunalı, D. (2012). Çalışanların tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi: Eskişehir örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 33, 75-84.
  • Tabak, D. H. (2019).İş-yaşam dengesi ve stres: İstanbul’da ilçe belediyelerinde çalışanlar üzerinde bir araştırma, (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Tanır, M. (2006).Türkiye’de halk eğitim hizmetlerinin yönetimi ve halk eğitim merkezlerinin etkililiği üzerine alan araştırması, (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Teker, S. (2015).Okullarda iş-yaşam dengesiyle örgütsel adalet ilişkisi, (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Thulasimani, K. K., Duraisamy, M. & Rathinasabapathi, S. S. (2010). A study on work life balance amongst managers of garment units in Tamilnadu State, India.International Journal of Human Sciences, 7(2), 445-460.
  • Topyan-Öz, N. (2019). Yönetici tutumları ve ders imkânlarının müzik öğretmenlerinin mesleki tükenmişlikleri üzerine etkisi, (Yüksek Lisans Tezi). Marmara ve İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi (Ortak yüksek lisans programı), Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Türkoğlu, A. & Uça, S. (2011). Türkiye’de halk eğitimi: Tarihsel gelişimi, sorunları ve çözüm önerileri. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 48-62.
Trakya Eğitim Dergisi-Cover
  • ISSN: 2630-6301
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Başlangıç: 2011
  • Yayıncı: Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Sayıdaki Diğer Makaleler

ERGENLERDE DİJİTAL OYUN BAĞIMLILIĞININ BOŞ ZAMAN CAN SIKINTISI TARAFINDAN YORDANMASI

Tuğba BİNGÖL, Halime EKER

İŞ YAŞAM DENGESİNİN YORDAYICISI OLARAK TÜKENMİŞLİK: TÜRKİYE’DE HALK EĞİTİMİ MERKEZİ MÜDÜRLERİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA

Mehmet Saraç BATUR, Ahmet SAYLIK

MÜZİK ÖĞRETMENLİĞİ ÖĞRENCİLERİNİN ÇALGI PERFORMANSI ÖZYETERLİK İNANÇLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ (KLASİK GİTAR ÖRNEĞİ)

Özcan AK, A. Aylin CAN, Muhittin ÖZDEMİR

OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLERİNİN DİJİTAL OKURYAZARLIK DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

Hande GÜNGÖR, Hülya GÜLAY OGELMAN, Fatma DEMİRCİ

COVİD-19 DÖNEMİNDE ZİHİN YETERSİZLİĞİ OLAN ÖĞRENCİLERİN DENEYİMLERİ HAKKINDA AİLELERİN GÖRÜŞLERİ

Mustafa CEYLAN, Kemal AFACAN, Merve GÖRMEZ

YAPILANDIRMACI YAKLAŞIM VE TÜRKÇE EĞİTİM AÇISINDAN POSTMODERNİST ROMANLARIN ÖNEMİ: KİTAB-ÜL HİYEL ROMANI ÖRNEĞİ

Enes YAŞAR

SINIF ÖĞRETMENLERİNİN VE ÖĞRENCİLERİN EĞİTİM PROGRAMLARINDA YER ALAN ALTERNATİF ÖLÇME-DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİNE İLİŞKİN TUTUMLARININ İNCELENMESİ

Yasemin ABALI ÖZTÜRK, Çavuş ŞAHİN

ORTAÖĞRETİM YÖNETİCİ VE ÖĞRETMENLERİNİN PARÇALANMIŞ AİLE ÇOCUKLARININ EĞİTİMİNDE KARŞILAŞTIĞI SORUNLAR

Sadi ÜREYEN, Ali ÜNAL

ÖĞRETMENLERİN ÖĞRETİME YÖNELİK ÖZ YETERLİKLERİNİN İNCELENMESİ: BİR DERLEME ÇALIŞMASI

Yasemin ERDEM, Sevgi KINGIR

BAZI TEMEL GİRİŞİMCİLİK BECERİLERİNİN OKUL DIŞI ÖĞRENME ORTAMLARINDA GELİŞİMİNİN BETİMLENMESİ

Nazlıcan KARAKILÇIK, Sedat UÇAR