ERGENLERİN SOSYAL MEDYAYA YÖNELİK TUTUMLARI İLE BİLİNÇLİ FARKINDALIK DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Araştırmanın amacı ergenlerin sosyal medyaya ilişkin tutumları ile bilinçli farkındalık düzeyleri arasındaki ilişkiyi ve bu değişkenlerin cinsiyet ve sosyal medyada geçirilen vakte göre farklılık gösterip göstermediğini incelemektir. Araştırmanın çalışma grubu, 2020-2021 eğitim öğretim yılında İstanbul’da öğrenim gören 9, 10, 11, 12. sınıf 555 öğrenci (272 kız, 283 erkek)’den oluşmaktadır. Çalışmada verilerin toplanması amacıyla Kişisel Bilgi Formu, Sosyal Medya Tutum Ölçeği, Ergenler İçin Kapsamlı Bilinçli Farkındalık Deneyimleri Envanteri kullanılmıştır. Araştırma bulgularında öğrencilerin sosyal medya tutumu ile bilinçli farkındalık deneyimleri envanterinin alt boyutlarından içsel deneyimin farkındalığı, dışsal deneyimin farkındalığı, düşüncelerin göreceliliği, içgörülü kavrayış arasında pozitif yönde; farkındalıkla davranma, deneyime açık olma arasında negatif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. Öğrencilerin sosyal medya tutumlarının cinsiyete ve sosyal medyada geçirilen vakte göre anlamlı farklılık gösterdiği bulunmuştur. Öğrencilerin bilinçli farkındalık deneyimleri envanteri; dışsal deneyimin farkındalığı, farkındalıkla davranma, kabul ve yargılamaksızın yönelim, merkezsizleşmek ve tepkisizlik, deneyime açık olma, içgörülü kavrayış alt boyutlarının cinsiyete göre anlamlı farklılık gösterdiği bulunmuştur. Öğrencilerin bilinçli farkındalık deneyimleri envanteri; farkındalıkla davranma, kabul ve yargılamaksızın yönelim, merkezsizleşmek ve tepkisizlik, deneyime açık olma alt boyutlarının sosyal medyada geçirilen vakte göre anlamlı farklılık gösterdiği bulunmuştur.

___

  • Akbulut, Y. (2013). Çocuk ve ergenlerde bilgisayar ve internet kullanımının geliÅŸimsel sonuçları. Trakya Üniversitesi EÄŸitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 53-68. EriÅŸim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/200342.
  • Akın, A., Demirel, S. (2003). Toplumsal cinsiyet kavramı ve saÄŸlığa etkileri. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi Halk SaÄŸlığı Özel Eki, 25(4):73–83. EriÅŸim adresi: http://eskidergi.cumhuriyet.edu.tr/makale/494.pdf
  • Aksak, M. (2017). Farklı lise türlerine devam eden lise öğrencilerinin sosyal medyaya iliÅŸkin tutumları ile yalnızlık düzeyleri arasındaki iliÅŸkinin incelenmesi (GaziosmanpaÅŸa İlçesi ÖrneÄŸi). (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından eriÅŸilmiÅŸtir (Tez No: 469649).
  • Alçay, E.S. (2019). Ergenlerde problemli internet kullanımı ile bilinçli farkındalık ve öz düzenleme arasındaki iliÅŸkilerin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından eriÅŸilmiÅŸtir (Tez No: 572345).
  • Alican, C. ve Saban, A. (2013). Ortaokul ve lisede öğrenim gören öğrencilerin sosyal medya kullanımına iliÅŸkin tutumları. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(35), 1-14. EriÅŸim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/219631
  • Alispahic, S. ve Hasanbegovic-Anic, E. (2017). Mindfulness: Age and gender differences on a Bosnian sample. Psychological Thought, 10(1), 155–166. https://doi.org/10.5964/psyct.v10i1.224
  • Argın, F.S. (2013). Ortaokul ve lise öğrencilerinin sosyal medyaya iliÅŸkin tutumlarının incelenmesi: Çekmeköy örneÄŸi. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından eriÅŸilmiÅŸtir (Tez No: 327660).
  • Atalay, R. (2014). Lise öğrencilerinin sosyal medyaya iliÅŸkin tutumları ile algıladıkları sosyal destek düzeyleri arasındaki iliÅŸki: Bahçelievler ilçesi örneÄŸi. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından eriÅŸilmiÅŸtir (Tez No: 381759).
  • Ayyıldız, P. (2017). Ergenlerin sosyal medya tutumları ile özsaygıları arasındaki iliÅŸki (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından eriÅŸilmiÅŸtir (Tez No: 458548). Bayrak, H. (2019). Türkiye'de en çok kullanılan sosyal medya platformları istatistikleri. EriÅŸim adresi: https://dijilopedi.com/2019-turkiye-internet-kullanim-ve-sosyal-medya-istatistikleri/.
  • Beversdorf, D.Q., Hughes, J.D., Steinberg, B.A., Lewis, L.D. ve Heilman, K.M. (1999). Noradrenergic modulation of cognitive flexibility in problem solving. NeuroReport, 10(13), 2763–2767. https://doi.org/10.1097/00001756-199909090-00012
  • Brown, K.W. ve Ryan, R.M. (2003). The benefits of being present: Mindfulness and its role in psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 84(4), 822–848. https://doi.org/10.1037/0022-3514.84.4.822
  • Brown, K.W., West, A.M., Loverich, T.M. ve Biegel, G.M. (2011). Assessing adolescent mindfulness: Validation of an Adapted Mindful Attention Awareness Scale in adolescent normative and psychiatric populations. Psychological Assessment, 23(4), 1023–1033. https://doi.org/10.1037/a0021338
  • Çalışkan, A. (2020). Ergenlerde cep telefonu problemli kullanımı ile bilinçli farkındalık ve stresle baÅŸa çıkma stillerinin belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından eriÅŸilmiÅŸtir (Tez No: 627312).
  • Çap, E. (2017). Lise öğrencilerinin sosyal medyaya iliÅŸkin tutumları ile kiÅŸilik özellikleri arasındaki iliÅŸki. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından eriÅŸilmiÅŸtir (Tez No: 469585).
  • Dinç, Z. (2019). Ergenlerde öz-duyarlık ve bilinçli farkındalığın sınav kaygısı üzerindeki yordayıcı rolünün incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından eriÅŸilmiÅŸtir (Tez No: 581172)
  • Efe, H.A. (2017). Fen alanları öğretmen adaylarının sosyal medyaya yönelik tutumlarının belirlenmesi. Amasya Üniversitesi EÄŸitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 191–213. EriÅŸim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/329672
  • ErdoÄŸan, P. ve Åžanlı, Y. (2019). SaÄŸlık bilimleri fakültesi öğrencilerinde genel özyeterliliÄŸin geliÅŸmeleri kaçırma korkusu üzerine etkisi. OPUS Uluslararası Toplum AraÅŸtırmaları Dergisi, 14(20), 594-620. https://doi.org/10.26466/opus.595661
  • Favor, B. (2015). Adolescent attitudes towards social media in the classroom. EriÅŸim adresi: https://digitalcommons.salemstate.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1046&context=honors_theses.
  • Gámez-Guadix, M. ve Calvete, E. (2016). Assessing the relationship between mindful awareness and problematic Internet use among adolescents. Mindfulness, 7(6), 1281- 1288. https://doi.org/10.1007/s12671-016-0566-0
  • Gül, G. (2019). Lise öğrencilerinin sosyal medya tutumları ile ahlaki olgunluk düzeyleri arasındaki iliÅŸkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından eriÅŸilmiÅŸtir (Tez No: 544836).
  • Güldal, Åž. (2019). Bilinçli farkındalık temelli ergenlere yönelik psikoeÄŸitim programının karakter güçleri, bilinçli farkındalık ve akademik baÅŸarı geliÅŸimine etkisinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından eriÅŸilmiÅŸtir (Tez No: 605318).
  • Güner, U. (2019). Ortaöğretim kurumları öğrencilerinin cep telefonu bağımlılığının yordayıcısı olarak bilinçli farkındalık. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından eriÅŸilmiÅŸtir (Tez No: 583703).
  • İnternet Kurulu, Telekomünikasyon İletiÅŸim BaÅŸkanlığı, Orta DoÄŸu Teknik Üniversitesi. (Åžubat 2011). Çocukların sosyal paylaşım sitelerini kullanım alışkanlıkları araÅŸtırması raporu. EriÅŸim adresi: http://www.guvenliweb.org.tr/istatistikler/node/43.
  • Johnson, C. ve Dip, G. (2018). Mindfulness as a Transdiagnostic Prevention Programme in Secondary Schools (Doktora tezi, Flinders Üniversitesi). EriÅŸim adresi: https://scholar.google.com.tr/scholar?q=Mindfulness+as+a+transdiagnostic+prevention+programme+in+secondary+schools&hl=tr&as_sdt=0&as_vis=1&oi=scholart
  • Johnson, C., Burke, C., Brinkman, S. ve Wade, T. (2017). Development and validation of a multifactor mindfulness scale in youth: The Comprehensive Inventory of Mindfulness Experiences–Adolescents (CHIME-A). Psychological assessment, 29(3), 264.
  • Karasar, N. (2010). Bilimsel AraÅŸtırma Yöntemi. (21. Basım). Ankara: Nobel Yayın.
  • Kırca, B. (2017). Ergenler için kapsamlı bilinçli farkındalık deneyimleri envanterinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından eriÅŸilmiÅŸtir (Tez No: 488642).
  • Kırca, B. ve EkÅŸi, H. (2018). Turkish adaptation of the comprehensive inventory of mindfulness experiences-adolescents: A reliability and validity study. SHS Web of Conferences 48, 01038. https://doi.org/10.1051/shsconf/20184801038
  • KısmetoÄŸlu, G. (2019). 15-18 yaÅŸ arası ergenlerde duygu düzenleme ve bilinçli farkındalık becerilerinin kaygı düzeyleri ile iliÅŸkisinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından eriÅŸilmiÅŸtir (Tez No: 588663).
  • Kutluca, V. (2020). Lise öğrencilerinin sosyal medya tutumları ile meslek seçimine iliÅŸkin akılcı olmayan inançları arasındaki iliÅŸkilerin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından eriÅŸilmiÅŸtir (Tez No: 632348).
  • Mammadzada, M. (2020). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin sosyal medya tutumlarının öfke düzeylerine etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından eriÅŸilmiÅŸtir (Tez No: 627676).
  • Marlatt, G.A. ve Kristeller, J.L. (1999). Mindfulness and Meditation. R. V. Miller (Ed.). İntegrating Spirituality Into Treatment. Washington, DC: American Psychological Association. 67-84. EriÅŸim adresi: https://www.indstate.edu/cas/sites/arts.indstate.edu/files/Psychology/Marlatt_and_Kristeller_-_APA_Ch.pdf
  • Martin, M.M. ve Anderson, C.M. (1998). The cognitive flexibility scale: Three validity studies. Communication Reports, 11(1), 1–9. https://doi.org/10.1080/08934219809367680 Mayfield, A. (2008). What is Social Media, An e-book by Antony Mayfield from iCrossing. EriÅŸim adresi: http://www.icrossing.co.uk/fileadmin/uploads/eBooks/What_is_Social_Media_ iCrossing_ebook.pdf
  • Otrar, M. ve Argın, F.S. (2014). Ergenlerin sosyal medyaya iliÅŸkin tutumlarının çok boyutlu incelenmesi. Practice, 5(10), 3-22. EriÅŸim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/210481.
  • Otrar, M. ve Argın, F.S. (2015). Öğrencilerin sosyal medyaya iliÅŸkin tutumlarını belirlemeye yönelik bir ölçek geliÅŸtirme çalışması. EÄŸitim ve Öğretim AraÅŸtırmaları Dergisi, 4(1), 37. EriÅŸim adresi: https://toad.halileksi.net/sites/default/files/pdf/sosyal-medya-tutum-olcegi-toad.pdf
  • Özyurt, B. (2020). Ergenlerin psikolojik iyi oluÅŸ düzeylerinin bilinçli farkındalık ve çeÅŸitli deÄŸiÅŸkenler açısından incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından eriÅŸilmiÅŸtir (Tez No: 639089).
  • Peker, A. ve Çukadar, F. (2016). BiliÅŸsel esneklik ile sosyal medyayı kullanmaya yönelik tutum arasındaki iliÅŸkinin incelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 6(2), 66-79. EriÅŸim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/227586
  • Przybylski, A.K., Murayama, K., DeHaan, C.R., ve Gladwell, V. (2013). Motivational, emotional, and behavioral correlates of fear of missing out. Computers in Human Behavior, 29(4), 1841-1848. https://doi.org/10.1016/j.chb.2013.02.014
  • Santrock, J.W. (2012). Ergenlik (Çev. D.M. Siyez). (14. Basım). Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Saraç, N. (2014). 8. sınıf öğrencilerinin benlik saygıları ile sosyal medyaya iliÅŸkin tutumları arasındaki iliÅŸki (Beykoz İlçesi ÖrneÄŸi). (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından eriÅŸilmiÅŸtir (Tez No: 382099).
  • Åžahin, D. (2019). Ergenlerde sosyal medyaya yönelik tutumların, yalnızlık, depresyon ve beÄŸenilme arzusuyla iliÅŸkisi. (Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü). EriÅŸim adresi: http://docs.neu.edu.tr/library/6816084312.pdf
  • ÅžehidoÄŸlu, Z. (2014). 15-17 yaÅŸ grubu ergenlerde bilinçli farkındalık düzeyi ile problemli internet kullanımı arasındaki iliÅŸkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından eriÅŸilmiÅŸtir (Tez No: 427640).
  • Tabachnick, B.G. ve Fidell, L.S. (2013). Using Multivariate Statistics (6th Ed.). Boston: Pearson.
  • TuÄŸlu, B. (2017). Ortaokul öğrencilerinin sosyal medyayı kullanım amaçları ve sosyal medya kullanımlarına iliÅŸkin tutumları (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından eriÅŸilmiÅŸtir (Tez No: 454683).
  • Uslu, Åž. (2019). Lise öğrencilerinin internet bağımlılığı, dijital oyun bağımlılığı ve sosyal medyaya yönelik tutumları arasındaki iliÅŸkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından eriÅŸilmiÅŸtir (Tez No: 594088).
  • Uygur, S.S. (2019). Ergenlerin bilinçli farkındalığının yordanmasında baÅŸa çıkma stilleri, empati ve duygusal düzenlemenin rolü. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 9(55). EriÅŸim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/tpdrd/issue/51223/666935
  • Uysal, Z.M. (2020). Ergenlerde sosyal medyaya yönelik tutum ile öfke düzeyi ve öfke ifade tarzları arasındaki iliÅŸkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından eriÅŸilmiÅŸtir (Tez No: 629863).
  • Vreeswijk, M.V., Broersen, J. ve Schurink, G. (2019). Mindfulness ve Åžema Terapi Uygulama Rehberi. (Çev. B. Alımcı, S. Çamkıran, B.H.Demir ve F.S. Görel-Alkan). İstanbul: Psikonet Yayıncılık.
  • Yabancı, C. (2019). Lise öğrencilerinin sosyal medyaya iliÅŸkin tutumları ile narsisizm ve yalnızlık düzeyleri arasındaki iliÅŸkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından eriÅŸilmiÅŸtir (Tez No: 543314).
  • Yanar, E. (2015). Ergenlerin sosyal medya tutumlarının kiÅŸisel geliÅŸimleri üzerine etkileri. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından eriÅŸilmiÅŸtir (Tez No: 418273).
  • YörükoÄŸlu, A. (2013). Çocuk Ruh SaÄŸlığı (33. Basım). İstanbul: Özgür Yayınları.
Trakya EÄŸitim Dergisi-Cover
  • ISSN: 2630-6301
  • Yayın Aralığı: 3
  • BaÅŸlangıç: 2011
  • Yayıncı: Trakya Üniversitesi EÄŸitim Fakültesi
Sayıdaki Diğer Makaleler

OKUL İKLİMİ, İŞE YABANCILAŞMA VE ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIK DAVRANIŞLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Ahmet AYIK, Tuncay ALTAY

ÖĞRETMENLERİN ÖRGÜTSEL ADALET İLE ÇALIŞTIKLARI OKULUN ETKİLİLİĞİNE İLİŞKİN ALGILARI

Yalçın Varol YILDIZBAŞ, Ramazan ÖZKUL, Ümit DOĞAN, Seyfettin ABDURREZZAK

TÜRKİYE’DE YAYINLANAN OKUL ÖNCESİ EĞİTİM PROGRAMLARI HAKKINDA YAPILAN ARAŞTIRMALARIN EĞİLİMLERİ

İmran ÇAĞLAYAN, Nalan KURU, Yadigar Meliha APAK, Cansu KARAKAYA

ACİL DURUM UZAKTAN ÖĞRETİM SÜRECİNDE BİR ÜNİVERSİTE PROFİLİ

Yasemin BERTİZ, Ömer KIRMACI, Bora ASLAN

ÇEVRE EĞİTİMİ VE BİYOÇEŞİTLİLİK KAVRAMI İÇİNDE YER ALAN AĞAÇLAR KONUSUNUN ORTAÖĞRETİM BİYOLOJİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINDAKİ YERİ

Gamze MERCAN, Pınar KÖSEOĞLU

ÖZEL YETENEKLİ ÖĞRENCİLERİN MATEMATİK OKURYAZARLIĞI ÖZ-YETERLİK ALGILARI İLE MATEMATİK OKURYAZARLIĞI BAŞARILARININ İNCELENMESİ

H. Beyza ALBAYRAK, Kamuran TARIM, Kemal BAYPINAR

İŞSİZ KADIN ÖĞRETMENLER: NEO LİBERAL DÖNEMDE İŞSİZLİKLE BAŞ ETME DENEYİMLERİNİN İNCELENMESİ

Figan ŞAHİN GÖK, Zafer KİRAZ

SALGIN SONRASI ÖĞRETMEN-ÖĞRENCİ-VELİ İLİŞKİSİNDE DUYGUSAL ZEKAYA YÖNELİK HİZMET İÇİ EĞİTİM UYGULAMASI

Seda ARIĞ, Bülent ALCI

Türkçe Dersi Öğretim Programının 5., 6., 7. ve 8. Sınıf Kazanımlarının SOLO Taksonomisine Göre İncelenmesi

Seda AKTI ASLAN

İLKÖĞRETİM İNGİLİZCE DERS KİTAPLARINDA İLETİŞİMSEL DİL YAKLAŞIMI

Neşe KÖRHASANOĞULLARI, Bilge ÇAM AKTAŞ