Mehmet Burak TAŞKIN, Meriç BALCI, Mahmut Reşat SOBA, Emre Can KAYA, Pınar ÖZER, Gökhan TANYEL, Ali KABAOĞLU, Murat Ali TURAN, Süleyman TABAN
Doğu Karadeniz Bölgesinde Çay Tarımı Yapılan Toprakların ve Çay Bitkisinin Azot, Fosfor, Potasyum, Kalsiyum, Magnezyum ve Kükürt Durumları
Doğu Karadeniz Bölgesinde çay tarımı yapılan toprakların ve çay bitkisinin azot, fosfor, potasyum, kalsiyum, magnezyum ve kükürt durumlarını ortaya koyabilmek amacıyla çay tarımı yapılan alanların büyüklüğü dikkate alınarak Artvin bölgesinden 58 (toplam örneğin % 10,90'ı), Rize bölgesinden 361 (toplam örneğin % 67,86'sı), Trabzon bölgesinden 101 (toplam örneğin % 18,98'i), ve Giresun bölgesinden 12 (toplam örneğin % 2,26'sı) olmak üzere toplam eş zamanlı 532 toprak ve yaprak örneği alınmıştır. Toprak örneklerinde yapılan analizler sonucu, toplam azot konsantrasyonlarının 0,50-11,06 g/kg arasında değiştiği ve ortalama 2,77 g/kg olduğu, bitkiye yarayışlı fosfor konsantrasyonlarının 1,11-337,05 mg/kg arasında değiştiği ve ortalama 45,49 mg/kg olduğu, bitkiye yarayışlı potasyum konsantrasyonlarının 12,60-3374,53 mg/kg arasında değiştiği ve ortalama 203,90 mg/kg olduğu, bitkiye yarayışlı kalsiyum konsantrasyonlarının 17,18-50174,33 mg/kg arasında değiştiği ve ortalama 1673,18 mg/kg olduğu, bitkiye yarayışlı magnezyum konsantrasyonlarının 6,30-4999,28 mg/kg arasında değiştiği ve ortalama 215,97 mg/kg olduğu ve bitkiye yarayışlı kükürt konsantrasyonlarının ise 4,71-946,41mg/kg arasında değiştiği ve ortalama 148,94 mg/kg olduğu tespit edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, topraklarda bitkiye yarayışlı kükürt yönünden sorun görülmezken, % 4,32'sinde azot, % 21,99'unda fosfor, % 37,40'ında potasyum, % 70,11'inde kalsiyum ve % 75,00'inde magnezyum noksanlığı belirlenmiştir. Diğer yandan, toprakların % 75,75'inde azotun ve % 57,52'sinde fosforun fazla olduğu saptanmıştır. Doğu Karadeniz Bölgesinde çay tarımı yapılan alanlardan alınan yaprak örneklerinin toplam azot konsantrasyonlarının 25,01-51,53 g/kg arasında değiştiği ve ortalama 41,24 g/kg toplam fosfor konsantrasyonlarının 0,06-0,43 g/kg arasında değiştiği ve ortalama 0,17 g/kg toplam potasyum konsantrasyonlarının 0,08-3,46 g/kg arasında değiştiği ve ortalama 0,94 g/kg kalsiyum konsantrasyonlarının 0,07-1,74 g/kg arasında değiştiği ve ortalama 0,61 g/kg ve magnezyum konsantrasyonlarının ise 0,04-0,57 mg/kg arasında değiştiği ve ortalama 0,18 g/kg olduğu belirlenmiştir. Yaprak analiz sonuçlarına göre, yaprak örneklerinin % 3,46'sında toplam azotun az, buna karşın % 30,65'inde ise fazla olduğu ve % 81,77'sinde fosfor, % 99,81'inde potasyum, % 17,48'inde kalsiyum ve % 36,09'unda magnezyum noksanlığı belirlenmiştir.
Nitrogen, Phosphorus, Potassium, Calcium, Magnesium, Sulphur Concentrations of Tea-Farming Soils and Tea Plant Grown in East Black Sea Region
With the aim of determining the nitrogen, phosphorus, potassium, calcium, magnesium, sulphur concentration of tea-farming soils and tea plant, 532 soil samples and 532 tea plant leave samples were taken simultaneously along East Black Sea Coastal Region considering the width of the tea cultivated areas (Artvin: 58 samples (10.90% of total), Rize: 361 (67.86 %), Trabzon: 101 (18.98% ), Giresun: 12 (2.26 %)). At the end of the soil analysis, it was seen that total nitrogen concentration of tea-farming soils varied in the range 0.50-11.06 g/kg with a mean of 2.77 g/kg, plant available phosphorus: 1.11-337.05 mg/kg with a mean of 45.49 mg/kg, plant available potassium: 12.60-3374.53 mg/kg with a mean of 203.90 mg/kg, plant available calcium: 17.18-50174.33 mg/kg with a mean of 1673.18 mg/kg, plant available magnessium: 6.30-4999.28 mg/kg with a mean of 215.97 mg/kg and plant available sulphur: 4.71-946.41mg/kg with a mean of 148.94 mg/kg. Considering analysis results, plant available sulphur concentration of the soil samples was found enough for the tea plant, however in 4.32% of the soil, nitrogen concentration; in 21,99 %, phosphorus concentration; in 37.40%, potassium concentration; in 70.11%, calcium concentration; in 75.00%, magnessium concentration were found insufficient. On the other hand, in 75.75% of the soil, nitrogen concentration and in 57.52 %, phosphorus concentration were excessively found. It was determined that total nitrogen concentration of tea leaves taken from East Black Sea Region varied in the range 25.01-51.53 g/kg with a mean of 41.24 g/kg, phosphorus concentration: 0.06- 0.43 g/kg with a mean of 0.17 g/kg, potassium concentration: 0.08-3.46 g/kg with a mean of 0.94 g/kg, calcium concentration: 0.07-1.74 g/k with a mean of 0.61 g/kg and magnessium concentration: 0.04-0.57 mg/kg with a mean of 0.18 g/kg. At the end of the analysis, total nitrogen concentration was not enough in 3.46% of the tea leave samples, however it was found excessive in 30.65%. In 81.77% of tea leave samples phosphorus concentration, in 99.81%, pottassium concentration, in 17.48%, calcium concentration, in 36.09%, magnessium concentration were found insufficient.
___
- Anonim (2012). İstatistik Bülten, 2012. Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü, Rize, 42 s. Bardsley CE, Lancaster JD (1965). Methods of Soil Analysis Part 2, Chemical and Microbiological Properties, ed: Black C.A., Amer. Soc. Agr. Inc. Publisher Agronomy Series, No.9, Madison, Wisconsin, USA, pp: 1102-1116. Boss CB, Fredeen KJ (2004). Concepts, Instrumentation and Techniques in Inductively Coupled Plasma Optical Emission Spectrometry. PerkinElmer Life and Analytical Sciences, 710 BridgepOrt. Avenue Shelton, CT 06484-4794 USA. Bray RH, Kurtz LT (1945). Determination of total organic and available forms of phosphorus in soils. Soil Science, 59: 39-45. Bremner, J.M., 1965. Methods of Soil Analysis. Part 2. Chemical and Microbiological Properties. Ed. C.A. Black. Amer.Soc. Agr. Inc. Publisher Agro. Series No:9. Madison. USA.
- FAO (1990). Micronutrient, Assessment at the Country Level: An International Study. FAO Soil Bulletin by Sillanpaa. Rome. Jones JR, Wolf B, Mills HA (1991). Plant Analysis Handbook: A Practical Sampling, Preparation, Analysis, and Interpretation Guide. Micro-Macro Publishing, Athens, GA. Micro-Macro Publishing. Kacar B, Özgümüş A, Katkat V (1978). Türkiyede üretilen çayın ve çay topraklarının potasyum durumu. Uluslar Arası Potas Enstitüsü Türkiye Programı. Araştırma Serisi No: 3. S 1-20. Kacar B, Özgümüş A, Turan C, Katkat AV, Kayıkçıoğlu İ. (1979). Türkiyede çay tarımı yapılan toprakların ve çay bitkisinin mikro element gereksinmeleri üzerinde bir araştırma. s.1-67. TÜBİTAK, Tarım ve Ormancılık Araştırma Grubu, Kesin Rapor, Proje No. 321, Ankara. Mahmutoğlu, H (1994). Rize ilinin bazı ekolojik koşullarında seleksiyonla bulunan altı çay (Camellia sinensis L. O Kuntzel klonunun (F-3, M-10. D-7, T-10, G-3 ve P-20) gelişiminin araştırılması projesi. Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü. Rize. Müftüoğlu NM, Sarımehmet M (1993). Doğu Karadeniz Bölgesi çay tarım topraklarının fosfor miktarları ile ilgili bir araştırma. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, Cilt: 30, Sayı: 3, 65-72, Bornova-İzmir. Müftüoğlu NM, Sarımehmet M (1998). Doğu Karadeniz Bölgesinde çay kültürüne alınmış ve alınmamış toprakların bazı özellikler yönünden karşılaştırılması. Ziraat Mühendisliği, Mayıs- Haziran, Sayı: 315, 44-46, Ankara. Pratt P.F (1965), Potassium Methods of Soil, Analysis. Part 2, Amer. soc. of Agro. Inc. Publisher. Medisan, US. s:1022 Reuter D J, Robinson J B (1997). Plant analysis an interpretation manual. CSIRO Publishing. ISBN: 0643059385, Collingwood, VIC, Australia. Sarımehmet M, Müftüoğlu NM (1993). Doğu Karadeniz Bölgesi çay tarım topraklarının organik madde durumu. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, Cilt: 30, Sayı: 3, 49-56, Bornova-İzmir. Taban S, Okay Y, Kunter B (2001). Klon ve tohumdan üretilmiş çay bitkisinin farklı hasat dönemlerinde genç ve yaşlı yapraklarının bazı kalite özellikleri ile mineral madde içerikleri. Gıda Dergisi, 26, 1, 49-53. Taban S, Özer P, Turan MA (2006). Çay tarımı yapılan toprakların potansiyel beslenme problemleri ve çayda gübre kullanımı, gübre verim-kalite ilişkisi. I. Rize Sempozyumu, 16-18 Kasım 2006, Rize. Yurtsever N, Alkan B (1975). Karadeniz Bölgesi topraklarının fosfor ihtiyaçlarının tayininde kullanılan bazı toprak analiz metodlarının tarla denemeleriyle kalibrasyonu üzerinde bir araştırma. TÜBİTAK Yayınları No: 220, Toag Serino: 36, Ankara.
- ISSN: 2146-7072
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Yayıncı: Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma Enstitüsü
Sayıdaki Diğer Makaleler
Amik Ovası Yaygın Toprak Serilerinin Mikrobiyal Aktivitelerinin Haritalanması
Mustafa DEMİRTOK, Şeref KILIÇ, Kemal DOĞAN
Karamenderes Ovası, Truva Bölgesi Sağ Sahil Fluviyal Topraklarının Sınıflandırılması
Mehmet Burak TAŞKIN, Meriç BALCI, Mahmut Reşat SOBA, Emre Can KAYA, Pınar ÖZER, Gökhan TANYEL, Ali KABAOĞLU, Murat Ali TURAN, Süleyman TABAN
Analitik Hiyerarşi Prosesi Yöntemi İle Tarımsal Araştırma Projelerinin Değerlendirilmesi ve Seçimi