Analitik Hiyerarşi Prosesi Yöntemi İle Tarımsal Araştırma Projelerinin Değerlendirilmesi ve Seçimi
Bu çalışmada, çok kriterli yöntemlerden Analitik Hiyerarşi Proses (AHP) yöntemiyle sonuçlanmış (expost evaluation) araştırma projeleri değerlendirmeye alınarak, devam eden ve planlanan araştırma faaliyetlerine geçmiş deneyimlerden yararlanarak yön vermek amaçlanmıştır. Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma Enstitüsünde farklı alanlarda yürütülmüş 4 adet araştırma projesi, ekonomik, sosyal, sürdürülebilirlik ve kurumsallık kriterleri dikkate alınarak analiz edilmiş ve proje öncelikleri belirlenmiştir. Çalışmada, öncelikle ikili karşılaştırmalar ile kriterlerin ağırlıkları belirlenmiş ve ilk sırada sürdürülebilirlik kriteri yer almıştır. Dört kriterin ağırlığına bağlı olarak yapılan değerlendirmede ise sürdürülebilir fosfor yönetimi ile ilgili proje (T) ilk sırada yer almıştır.
Anahtar Kelimeler:
Analitik hiyerarşi proses yöntemi, proje değerlendirme, proje öncelikleri, tarımsal araştırma projesi, Method of analytic hierarchy process, projects evaluation, projects priorities, agricultural research project
Selection and Evaluation of Agricultural Research Projects with Analytic Hierarchy Process
In this study, it was aimed to give a direction to ongoing and planned research activities trough benefiting from evaluations of experiences of completed projects that used Analytic Hierarchy Process (AHP) which is one of multi-criteria methods. By considering economic, social, sustainability and institutionalism criteria, 4 projects in different research areas carried out by Soil, Fertilizer and Water Resources Central Research Institute have been analyzed and project priorities were determined. In the study, primarily the criteria weights were determined through pairwise comparisons and the sustainability criteria have taken the first rank. On the other hand, the project related with sustainable phosphorus management (T) has taken the first place as a result of evaluations based on the weights of the four criteria.
___
- Altun A (2004). Tarımsal araştırma projelerinin değerlendirilmesi ve seçimi. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları, Genel Yayın No: 229, Teknik Yayın No: T-68, Ankara.
- Braunschweig T (2000). Priority setting in agricultural biotechnology research. Supporting public decisons in developing countries with the analytic hierarchy process. Research Report 16. ISNAR.
- Demirkıran O, Akgül S (2013). Ankara-Haymana-Soğulca, İkizce, Kızılkoyun ve Nallıhan-Bozyaka Göletleri Havzası sediment verimi. Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları, Genel Yayın No: 264, Rapor Seri No: R-176, Ankara.
- Hartwich (1999). Weigting of agricultural research results: strength and limitations of the analytic hierarchy process(AHP). ISNAR, KARI.
- Hartwich F, Janssen W (2000). Weighting of agricultural research results: Strength and limitations of the analytic hierarchy process. ISNAR Discussion Paper No.00-1,
- ISNAR (2001). Information and discussion forum on priority setting in agricultural research. http://www.isnar.cgiar.org/fora/map.html, 03/04/2001
- Keçeci M, Güçdemir İ, Usul M, Tümsavaş E, Kara C (2012). Konya Yöresi Topraklarında Sürdürülebilir Fosfor Yönetimi. Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları, Genel Yayın No: 261, Rapor Seri No: R-173, Ankara.
- Mills B, Kamau M (1998). Methods for prioritizing research option. In Agricultural research priority setting: Information investments for the improved use of research resources. Edited by Bradford Mills. ISNAR, KARI.
- Mills B, Omamo W S (1998). Research objectives and priorty- setting criteria. In Agricultural research priority setting: Information investments for the improved use of research resources. Edited by Bradford Mills. ISNAR, KARI.
- Saaty L T (1990). How to make decision. The analytic hierarchy process. European Journal of Operational Research 48, 9-26. North-Holland.
- Saaty L T (1999). Basic theory of the analytic hierarchy process: how to make a decision Rev. R. Acad. Cienc. Exact. Fis. Nat. (Esp), Vol. 93, N. 4, pp 395-423.
- Saaty L T (2008). Decision making with the analytic hierarchy process. Int. J. Services Sciences, Vol. 1, No. 1.
- Tan M, İlginoğlu N (2012). Kimyevi gübre ve toprak tahlili desteğinin sosyo-ekonomik açıdan incelenmesi (Ankara ili örneği). Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları, Genel Yayın No: 262, Rapor Seri No: R-174, Ankara.
- Velasquez M, Hester P T (2013). An analysis of multi-criteria decision making methods. International Journal of Operations Research Vol. 10, No. 2, 56-66.
- Stirn L Z, Grošelj P (2010), Multiple critera methods wıth focus on analytic hierarchy process and group decision making. Croatian Operational Research Review (CRORR), Vol. 1.
- ISSN: 2146-7072
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Yayıncı: Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma Enstitüsü
Sayıdaki Diğer Makaleler
Analitik Hiyerarşi Prosesi Yöntemi İle Tarımsal Araştırma Projelerinin Değerlendirilmesi ve Seçimi
Amik Ovası Yaygın Toprak Serilerinin Mikrobiyal Aktivitelerinin Haritalanması
Mustafa DEMİRTOK, Şeref KILIÇ, Kemal DOĞAN
Karamenderes Ovası, Truva Bölgesi Sağ Sahil Fluviyal Topraklarının Sınıflandırılması
Mehmet Burak TAŞKIN, Meriç BALCI, Mahmut Reşat SOBA, Emre Can KAYA, Pınar ÖZER, Gökhan TANYEL, Ali KABAOĞLU, Murat Ali TURAN, Süleyman TABAN