Hanife AKÇA, NİLÜFER TÜRKMEN, Abdoul Rasmane OUEDRAOGO, MURAT ALİ TURAN, Nilgün TABAN, SÜLEYMAN TABAN

Türkiye’de sarımsak tarımı yapılan toprakların verimlilik durumu

Türkiye’de önemli miktarlarda sarımsak tarımı yapılan bazı yöre topraklarının verimlilik durumları ve toprakta bitkiye yarayışlı besin maddeleri konsantrasyonları ile toprak özellikleri arasındaki ilişkilerini ortaya koyabilmek amacıyla Balıkesir, Kırklareli, Kahramanmaraş, Hatay, Antalya, Karaman, Muğla ve Kastamonu illerinden toplam 88 farklı lokasyondan toprak örnekleri alınmıştır. Toprak örneklerinde tekstür, pH, EC, kireç, organik madde belirlemesi yanında, bitkiye yarayışlı P, S, Zn, Fe, Cu, Mn, B, Se ve değişebilir Na, K, Ca, Mg analizleri yapılmıştır. Toprakların ağırlıklı olarak kil bünyeli, hafif alkali, EC yönünden sorun taşımadığı, % 38,27’sinin fazla ve çok fazla kireçli ve % 38,44’ünün az ve çok az düzeyde organik madde içermelerinin yanı sıra, % 55,56’sında fosfor, % 53,08’inde çinko, % 4,94’ünde demir, % 14,81’inde mangan ve % 30,86’ında borun yetersiz olduğu, bunun yanı sıra kükürt, potasyum, kalsiyum, magnezyum ve bakır konsantrasyonu bakımından ise noksanlık görülmediği belirlenmiştir. Toprakların bitkiye yarayışlı selenyum konsantrasyonunun ortalama 10,40 μg kg-1 olduğu belirlenmiştir. Selenyum konsantrasyonu en fazla Kastamonu, en düşük Hatay yöresinde sarımsak tarımı yapılan topraklarda saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Verimlilik durumu, sarımsak, toprak özellikleri

Fertility status of garlic cultivated soils in Turkey

Eighty-eight soil samples from different locations were collected in this research from Balıkesir, Kırklareli, Kahramanmaraş, Hatay, Antalya, Karaman, Muğla and Kastamonu provinces in order to determine the fertility status of garlic cultivated soils in Turkey and the relationships between plant available nutrient concentrations and soil properties. Beside the determination of soil texture, pH, EC, lime, organic matter in the soil samples, the available P, S, Zn, Fe, Cu, Mn, B, Se and exchangeable Na, K, Ca were analyzed. The soils were mostly clay texture, slightly alkaline, there was not any problem in terms of salt, 38.27 % were high and very high lime content and 38.44% of soils were low and very low level of soil organic matter as well as a deficiencies were determined at 55.56 % for phosphorus, 53.08% for zinc, 4.94 % for iron, 14.81 % for manganese and 30.86 % for boron. There was not a deficiency for the sulphur, potassium, calcium, magnesium and copper concentrations. It was also determined that the available selenium concentrations of the soils had the average of 10,40 μg kg-1.The highest selenium concentration was found in Kastamonu and the lowest selenium concentration was found in garlic cultivated soil in Hatay region.

Keywords:

Fertility status, garlic, soil properties,

PDF

___

Anomim, 2017. https://biruni.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul. Erişim tarihi 20.07.2017 Anonymous, 1951. Soil survey manual, Handbook No:18, U.S.D.A. Balcı M, Taşkın MB, Kaya EC, Soba MR, Özer P, Kabaoğlu A, Turan MA, Taban S, 2016. Doğu Karadeniz Bölgesi’nde çay tarımı yapılan toprakların ve çay bitkisinin demir, bakır, çinko ve mangan durumları. Toprak Su Dergisi, 5(2):65-74. Bardsley CE, Lancaster JD, 1965. Methots of Soil Analysis Part 2, Chemical and Microbiological Properties. ed: Black C.A., Amer. Soc. Agr. Inc. Publicsher Agronomy Series, No.9, Madison, Wisconsin, USA, pp: 1102-1116. Boss CB, Fredeen KJ, 2004. Concepts, instrumentation and techniques in inductively coupled plasma optical emission spectrometry. PerkinElmer Life and Analytical Sciences, 710 Bridgeport Avenue Shelton, CT 06484-4794 USA. Bouyoucos GJ, 1951. A Recalibration of hydrometer method for making mechanical analysis of soils. Agronomy Journal, 43, 434-438. Bremner JM, 1965. Methods of Soil Analysis Part 2, Chemical and Microbiological Properties. ed: Black C.A., American Society of Agronomy, Publisher Agronomy Series No:9. Madison, USA. Eyüpoğlu F, 1990. Sarımsağın Kastamonu yöresinde azotlu ve fosforlu gübre isteği. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Genel Yayın No:166, Rapor seri no:R.88. Eyüpoğlu F, 1999. Türkiye Topraklarının verimlilik durumları. T.C. Başbakanlık Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Yayınları, Genel Yayın No: 220, Teknik Yayın No: T-67, Pp 122, Ankara. FAO, 1990. Micronutrient. Assessment at the Country Level: An International Study. FAO Soil Bulletin by Mikko Sillanpaa, Rome. Follett RH, 1969. Zn, Fe, Mn and Cu in Colorado soils, (Ph. D.) Dissertation Colorado State University, (1969). Grewelling T, Peech M, 1960. Chemical soil test. Cornell University Agricultural. Expt. Sta. Bull., No: 960. Günay A, 1983. Sebzecilik. Cilt. 2. Ankara. Hızalan E, Ünal H, 1966. Topraklarda önemli kimyasal analizler. A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları 278, Pp: 88. Jackson ML, 1962. Soil chemical analysis. Prentice Hall. Inc. New York, Pp: 498. Kacar B, Katkat V, 2009a. Bitki Besleme. Nobel Yayın No:849, Fen ve Biyoloji Yayınları Dizisi:29. Kacar B, Katkat V, 2009b. Gübreler ve Gübreleme Tekniği. Nobel Yayın No:1119, Fen Bilimleri No:46. Kacar B, Taban S, Alpaslan M, Fuleky G, 1998. Zinc-Phosphorus relationship in the dry matter yield and the uptake of Zn, P, Fe and Mn of rice plants (Oryza sativa L.) as affected by the total carbonate content of the soil. Second International Zinc Symposium. Ankara-Turkey, pp: 20 Lawson LD, Wang ZJ, Hughees BG, 1991. -Glutamyl-S-alkyIcysteiner in garlic and other Allium spp. precursors of age-dependent trans-1-Propenyl Thiosulfinates. J. Nat.Prod., 54, 436-444. Lindsay WL, Norvell WA, 1969. Development of a DTPA micronutrient soil test. Soil Science Society of America Journal, 35, 600-602. Mengel K, Kirkby EA, 1982. Principles of plant nutrition. 3th ed, International Potash Institute, Worblaufen-Bern, Switzerland, Pp: 655. Olsen SR, Cole V, Watanabe FS, Dean LA, 1954. Estimation of available phosphorus in soils by extraction with sodium bicarbonate. U.S. Dept. of Agric., 939. Washington D.C. Polat H, 2001. Harran ovası koşullarında sarımsağın azotlu ve fosforlu gübre ihtiyacı. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Şanlıurfa Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları. Pratt PF, 1965. Methods of Soil Analysis. Part 2, Chemical and Microbiological Properties, ed: Black C.A. American Society of Agronomy, Publisher Agronomy Series, No:9. Madison, Wisconsin, pp: 207-210. Rosen C, Becker R, Fritz V, Hutchıson B, Percıch J, Tong C, Wright J, 1999. Growing garlic in Minnesota. http://www. Extension.umn.edu/ distribution/ cropsystems/ components/7317-mulching.html. Soltanpour PN, 1991. Determination of nutrient availability and elemental toxicity by AB-DTPA soil test and ICPS. Advances Soil Science 16, 165-190. Taban S, Çıkılı Y, Kebeci F, Taban N, Sezer SM, 2004a. Taşköprü yöresinde sarımsak tarımı yapılan toprakların verimlilik durumu ve potansiyel beslenme problemlerinin ortaya konulması. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 10, 297-304. Taban S, Çıkılı Y, Taban N, Kebeci F, Konuşkan R, Sezer S, 2004b. Taşköprü Yöresinde Yetiştirilen Sarımsak Bitkisinde Gübreleme Denemeleri ve Sonuçları. 18. Uluslararası Taşköprü Kültür ve Sarımsak Festivali. 2-5 Eylül 2004. Taşköprü-Kastamonu. Taban S, Turan N, Çıkılı Y, Meral N, Güneş MN, 2007. Adıyaman Tut yöresinde sarımsak yetiştirilen toprakların verimlilik durumları ile potansiyel beslenme problemlerinin belirlenmesi. Sarımsak Üretiminin Geliştirilmesi Projesi. Taban S, Turan, MA, Akça H, Taşkın MB, Kaya EC, Balcı M, Şahin Ö, 2016. Ankara ili Beypazarı ilçesinde havuç tarımı yapılan topraklar ile havuç bitkisi yapraklarının ve yumrusunun bor beslenme durumunun belirlenmesi. Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü Tarım Projeleri Kesin Raporu. Proje No: 2015-30-06-20-001. Taşkın MB, Balcı M, Soba MR, Kaya EC, Özer P, Tanyel G, Kabaoğlu A, Turan MA, Taban S, 2015. Doğu Karadeniz Bölgesinde çay tarımı yapılan toprakların ve çay bitkisinin azot, fosfor, potasyum, kalsiyum, magnezyum ve kükürt durumları. Toprak Su Dergisi, 4(2):30-40. Turan MA, Taban S, Sezer SM, Türkmen N, 2013. Selenyumca zenginleştirilmiş sarımsak üretimi. U.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 27 (1): 19-25. Wolf B, 1971. The determination of boron in soil extracts, plant materials, composts, manures, water and nutrient solutions. Soil Science and Plant Analysis, 2, 363-374.