Öğretmenlerin Kaynaştırma Eğitimine Yönelik Tutumlarının Sosyo-Demografik Özellikler Açısından İncelenmesi

Bu araştırmanın amacı ilköğretim kademesinde görev yapan farklı branşlardan öğretmenlerin kaynaştırma eğitimine yönelik tutumlarının sosyo-demografik özellikler açısından değişkenlik gösterip göstermediğini incelemektir. Araştırmanın örneklemi, 2021-2022 Eğitim-Öğretim Yılı içerisinde Şanlıurfa’nın Siverek ilçesinde bulunan 11 devlet ve 2 özel ilköğretim okulunda görev yapan 298 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmanın verileri, Sosyo-Demografik Bilgi Formu ve Kaynaştırma Eğitimi Tutum Ölçeği (KETÖÇ)-Öğretmen Formu kullanılarak elde edilmiştir. Çalışmanın bulgularında katılımcıların cinsiyet, sınıf mevcudiyeti ve görev bölgesine göre kaynaştırma eğitimine ilişkin tutumları arasında anlamlı bir farklılık ortaya çıkmamıştır. Ancak medeni durum, yaş, kıdem yılı, branşa göre kaynaştırma eğitimine ilişkin tutumları arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Bu kapsamda alanda çalışan öğretmenlerin kaynaştırma eğitimine yönelik bilgi ve becerileri artırılabilir. Kaynaştırma öğrencilerini de sürece dâhil edip, bilişsel ve duygusal gelişimlerinin yanı sıra sosyal-kültürel gelişimlerini de destekleyecek sınıf ve okul bazlı çalışmalar artırılabilir. Öğrencilerin bilişsel ve duygusal gelişimlerinde aile katılımının önemli rolü düşünüldüğünde okul sosyal hizmet uzmanlarının da bu alanda istihdam edilmelerinin de faydalı olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Kaynaştırma eğitimi, Kaynaştırma eğitimine yönelik tutum, Öğretmenler, Sosyo-demografik özellikler

Investigation of Teachers’ Attitudes Towards Inclusive Education in Terms of Socio-Demographic Characteristics

The present study aims to examine whether the attitudes of primary school teachers from different branches towards inclusive education vary in terms of socio-demographic characteristics. The study sample consists of 298 teachers working in eleven public and two private primary schools in Siverek district of Şanlıurfa in the academic year 2021-2022. The study's data were obtained using Socio-Demographic Information Form and Inclusive Education Attitude Scale (IEASC). The study's findings revealed no significant difference between the participants' attitudes towards mainstreaming education according to gender, class size, and duty region. However, a significant difference was found between the attitudes towards inclusive education according to marital status, age, seniority, and branch. In this context, the knowledge and skills of teachers working in the field can be increased. Classroom and school-based studies should be increased to include mainstreaming students and support their social-cultural, cognitive, and emotional development. Considering the critical role of family involvement in students' cognitive and emotional development, it is thought that it would be more beneficial to employ school social workers in this field.

Keywords:

Inclusive education, Attitudes towards inclusive education, Teachers, Socio-demographic characteristics,

PDF

___

Abu-Bader, S. H. (2021). Using statistical methods in social science research: With a complete SPSS guide (3th ed.). New York: Oxford University Press.
Aktepe, V. (2005). Eğitimde bireyi tanımanın önemi. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 15-24.
Anılan, H. ve Kayacan, G. (2015). Sınıf öğretmenlerinin gözüyle kaynaştırma eğitimi gerçeği. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. XIV. Uluslararası Katılımlı Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu (21-23 Mayıs 2015) Özel Sayısı, s.74 – 90. Doi: 10.14686/BUEFAD.2015USOSOzelsayi13198
Aykara, A. (2011). Kaynaştırma Eğitimi Sürecindeki Bedensel Engelli Öğrencilerin Sosyal Uyumlarını Etkileyen Etmenler ve Okul Sosyal Hizmeti. Toplum ve Sosyal Hizmet, 22(1), 63-84.
Bildirici, F. (2014). Özel eğitime gereksinimi olan çocuğa sahip ailelerde aile yükü ile psikolojik dayanıklılık arasındaki ilişki (Master's thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
Demir, K. M. ve Açar, S. (2010). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ilişkin düşünceleri. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3, 749-770.
Demirel, B. (2021). Tek Ebeveynli Aileler, Yaşayanlar ve Meslek Elemanları Anlatıyor: Güçlükler, Gereksinimler ve Beklentiler. Ankara: Nika Yayınevi.
Emir, A., Tarakcı, D., ve Doğan, S. (2020). Özel Gereksinimli Çocukların Annelerinde Bakım Veren Yükü ve Merhamet Yorgunluğunun İncelenmesi. Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 3(3): 153-160.
Fazlıoğlu, Y. ve Doğan, K. M. (2013). Öğretmenlerin kaynaştırma eğitimine yönelik tutumlarının incelenmesi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2), 223-234.
Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler. Ankara: Nobel. Kargın, T. (2004). Kaynaştırma: tanımı, gelişimi ve ilkeleri. Özel Eğitim Dergisi, 5(2), 1-13.
Kırcaali-İftar, G. (1992). Özel eğitimde kaynaştırma. Eğitim ve Bilim Dergisi. 16(86), s.45-50.
Kandemir, M., Kurt, K. ve Apaydın, Z. (2021). Farklı branşlardaki öğretmenlerin kaynaştırma eğitimlerine yönelik tutumlarının incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(5), 15-34.
Laçin, E. ve Taşlıbeyaz, H.F. (2020). Kaynaştırma eğitimi tutum ölçeği (KETÖÇ) - öğretmen formu: Bir ölçek geliştirme çalışması. Karamanoğlu Mehmetbey Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 120-132.
Millî Eğitim Bakanlığı. (2018). Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. https://orgm.meb.gov.tr/www/ozel-egitim-hizmetleriyonetmeligi-yayimlandi/icerik/1089, pdf. Erişim Tarihi: 27.09.2022.
Özbesler, C. ve Duyan, V. (2010). Okul ortamlarında sosyal hizmet. Eğitim ve Bilim, 34(154).
Özkan, Y. ve Kılıç, E. (2014). Çocuk ve aile odaklı sorunların çözümünde okul sosyal hizmet uzmanlarının önemi: uzmanların çocuk ve ailelerle çalışmada sahip oldukları beceriler. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 183(183), 397-412.
Özpolat, A. O. (2021). Türkiye’de çocuk hizmetleri. Ankara: Çizgi Yayınevi.
Özpolat, A. O. (2023). Çocuk ihmal ve istismarının politikalarla ilişkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28(1), 141-153.
Pallant, J. (2020). SPSS kullanma kılavuzu: SPSS ile adım adım veri analizi (3.Baskı) (Çev. S. Balcı, B. Ahi). Ankara: Anı Yayıncılık.
Saylan, G. ve Pekçağlıyan, N. (2002). Sınıf ve Okul Ortamına Uygun Olmayan Davranışların Azaltılmasında Sınıf Öğretmeni ve Akranlara Uyuşmayan Davranışların Ayrımlı Pekiştirilmesi İşlem Sürecinin Öğretimine Yönelik Kaynaştırma Destek Eğitim Programı Örneği. XII. Ulusal Özel Eğitim Kongresi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları. 289-298.
Toper, F., ve Özkan, Y. (2022). Otizmli Çocuğa Sahip Ailelerin Finansal Yüklerine İlişkin Deneyimleri. Toplum ve Sosyal Hizmet, 33(4), 1027-1048.
Toper, F., ve Özkan, Y. (2021). Otizmli Çocuğa Sahip Ailelerin Yaşadıkları Zorluklara İlişkin Deneyimleri. OPUS International Journal of Society Researches, 18(43), 6682-6707.
Vural, M. ve Yıkmış, A. (2008). Kaynaştırma sınıfı öğretmenlerinin öğretimin uyarlanmasına ilişkin yaptıkları çalışmaların belirlenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2).